جایزه معماری آسیا در دست دانشجویان دانشگاه شیراز/ استفاده از نی به عنوان مصالح پاویون تغییرات اقلیمی را به مخاطبان گوشزد می‌کند

گرو دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛ اخیرا پاویون دژاوو حائز رتبه اول و برنده مدال طلا مسابقه بین المللی معماری ۲ ACAA ۲۰۱۸ در آسیا شد. این طرح با رهبری ۳ معمار از دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز در بخش آسیا (پروژه‌های شهری، روستایی، منظر و فضا‌های عمومی) به این برتری دست یافت.

پاویون دژاوو توسط یک تیم ۱۱ نفره و با رهبری ۳ معمار مهدی دهقانی، مهدیه سادات هدایتی، محسن رسولی زاده از دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز در بخش آسیا پروژه‌های شهری، روستایی، منظر و فضا‌های عمومی جایزه معماری آسیا به این برتری دست یافت.

این پروژه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ در شیراز و طی برگزاری کارگاه مسابقه قوام الدین شیرازی که هرساله توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس برگزار می‌شود، اجرا شده است. مستندات این پروژه به منظور شرکت در مسابقه بین المللی ۲ACAA ارسال شده است.

کسب جایزه معماری آسیا دانشجویان دانشکده معماری بهانه‌ای شد تا گفتگویی با مهدیه سادات هدایتی داشته باشیم.

 

دانشجو: موضوع مسابقه رویداد پاویون دژاوو چه بود؟

موضـوع رویـداد امسـال با عنوان «رود، خانه خشک» با توجـه بـه اهمیـت تغییـرات اقلیمـی در ایران و بحران هـای زیست محیطی بـه وجـود آمـده در سـال هـای گذشـته بـه تعامـل میـان محیـط زیسـت بـه عنـوان بسـتر بـه وجـود اورنـده تمـدن بشـری و معمـاری بـه عنـوان شـکل دهنـده اصلـی بـه تمـدن، مـی پـردازد. 

دانشجو: محوریت اصلی این رویداد چیست؟

آب،  گونه های زیستی، انرژی، آلودگی های محیطی گـروه هـا مـی بایسـت متریـال و روش سـاخت پیشـنهادی خـود را بـرای سـاخت اثـر در قالـب پاویـون و یـا چیدمـان شـهری در پروپـوزال هـای ارسال می کردند پـس از بررسی هیـات داوران یـک طرح توسـط هیيـت داوران نهایـی، بـه عنـوان طـرح برگزیـده انتخـاب می شد.

دانشجو: در مورد ساختار جایزه معماری 2ACAA توضیح دهید؟

ساختار جایزه معماری 2ACAA  با موضوع پروژه های برتر معماری قاره های آسیا و اروپاست که در 26 اکتبر 2018 در شهر بارسلونا برگزار شده است و ویژگی این جایزه معماری از قبیل فرایند و ملاحظات انتخاب پروژه های برتر را بیان می کند. مجله معماری Magazine  2A، سازماندهی رویداد برجسته جایزه معماری برای بخش های اروپا و آسیا را بر عهده داشته است.

دستاوردهایی که در زمینه این رقابت کسب شدند شامل خلاصه ای از ایده ها و روش های طراحی، تکنولوژی پیشرفته، ارتباطات و رسانه دیجیتال، حساسیت های اجتماعی مدرن، فناوری های جدید پایدار، و کاهش هزینه های اقتصادی بوده است. این مسابقه در دو بخش آسیا و اروپا و هر کدام در هفت گروه مختلف(مسکونی،تجاری،عمومی و ...) برگزار شده است.

جوایز بین المللی معماری هر ساله به منظور تشویق دستاوردهای منطقه ای برگزار می شود که این مسابقه پروژه های معماری در آسیا و اروپا و طراحان آن ها را بررسی کرده است. هدف از برگزاری این رقابت ایجاد مشارکت میان معماران و هنرمندان آسیایی و اروپایی از طریق یک رسانه بین المللی می باشد. در سال جاری جوایز معماری 2A  با موضوع طراحی محتوای نوآورانه بوده و سهم قابل توجهی در گسترش معماری امروزی دارد. این رقابت عوامل مهمی همچون تنوع فرهنگی، هویت منطقه ای، تِم ها، ایده ها و تجربیات گوناگون را مورد بررسی قرار می دهد و انتخاب پروژه ها بر حسب این معیارها صورت می پذیرد.

پروژه های ارسال شده توسط کمیته 2ACAA ، که شامل معماران مشهوری همچون، یوکواوکویاما، عباس قریب، کارمه پینوس، ویللی مولر و علی باسبوس ارزیابی شده و به پروژه های برتر معرفی شد.

دانشجو: معماری چقدر می تواند در انتقال پیام درذهن مخاطب تاثیر بگذارد؟

معماری می‌تواند به عنوان یک رسانه، در انتقال پیام در مقیاس‌های مختلف، گاه در سطح محله، گاه در سطح شهر و گاها در سطح کشوری و جهانی عمل کند. به کمک معماری و با بهره‌گیری از توانایی آن در درگیر شدن با لایه‌های مختلف ادراک می‌توان پیام مورد نظر را بسیار عمیق تر به ذهن مخاطب انتقال داد.

 

به همین دلیل است که شاید یک پیام مهم -هرچند تکراری- مانند خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی، می‌تواند در بستر معماری، به خوبی منتشر شده و توجه مخاطبین را بیش از پیش به این موضوع معطوف کند.

 

نمود بارز تغییرات اقلیمی و به ویژه موضوع بحران آب، در نظر مردم شیراز، تغییرات محسوس رودخانه خشک است. این رود از شمال غرب تا جنوب شرق شهر شیراز را می‌پیماید و در نهایت به دریاچه مهارلو می‌ریزد و در طول مسیر عبور خود از شهر اشکال متنوع منظر شهری را پدید می‌آورد.

دانشجو: استفاده از نی به عنوان مصالح در پاویون چقدر تاثیرگذار بوده است؟

استفاده از نی به عنوان مصالح اصلی پاویون، علاوه بر آغشته بودن به خاطراتی از گذشته، از این جهت که می‌تواند حاوی مفهومی انتقادی بوده و تبعات تغییرات اقلیمی را به مخاطبان گوشزد کند، مطلوب می‌باشد. این مسئله با ایده اصلی طراحان اثر دژاوو، که روایت منظری مصنوع از یک خاطره‌ی طبیعی بوده است، همخوانی بسیار دارد.

 

برای دستیابی به هدف و روایت کردن ایده اصلی طرح، در طراحی پاویون، از تصویر ذهنی قدم زدن در نی‌زار بهره برداری شده و سعی شده است تا با به کارگیری یک فرم به خصوص و در نظر گرفتن تمهیداتی نظیر قابلیت ارتجاعی مصالح در هنگام گذر و لمس مخاطب، خشک و همچنین آویزان بودن آن‌ها، به تولید انتزاعی دگرگون شده از این تصویر ذهنی پرداخته شود. این مسئله بستر قیاس ذهنی را برای مخاطب فراهم آورده و مفهوم را از این طریق منتقل می‌کند.

دانشجو: در ساخت این پاویون چه مصالحی به کار برده شده است؟

در ساخت این پاویون مصالح اصلی نی لویی و سازه آن فلزی است. نی لویی بواسطه دارا بودن ویژگی های پایداری چون ارزان بودن، در دسترس بودن، طبیعی بودن و ... انتخاب مطلوبی بوده است. در طراحی و ساخت سازه فلزی تلاش شده که بسیار ظریف و بهینه بوده و حضور عناصر سازه ای ( ستون ها، سقف و کف) بر خلوص فضای ایجاد شده توسط نی ها کمترین تاثیر را داشته باشد. به این منظور سقف و کف با حداقل ابعاد و ضخامت ممکن طراحی شد. ستون ها هر کدام با ۴ لوله فازی با قطری برابر قطر دسته‌های نی انتخاب شده و نیز یک ردیف به داخل منتقل شد تا با ایجاد خطای دید در میان نی ها گم شده و حس تعلیق را به مخاطب منتقل کند.

دانشجو: شیوه ساخت این پاویون چگونه بود؟

با توجه به قوانین مسابقه مساحت ۴ در ۴ متر در کف در اختیار طراحان قرار گرفته و حداکثر ارتفاع نیز ۴ متر بوده است. این مساحت با ایجاد یک شبکه شطرنجی به ۲۰ قسمت مساوی تقسیم شده و نقاط تقاطع به عنوان نقاط قرارگیری دسته‌های نی مورد نظر بوده است. ارتفاع هر یک از دسته‌های نی با توجه به Height map طراحی شده در کف و در سقف محاسبه شده و بر اساس یک نقشه مختصاتی در اختیار تیم اجرایی قرار داده شد.

به منظور تاکید بر حس تعلیق و آویزان بودن، نوپردازی شب تنها در کف انجام شده است. همچنین نوپردازی در شب بر افزایش جذابیت بصری و امنیت اجتماعی در این پاویون به عنوان یک اثر شهری تاثیرگذار بوده است.

دانشجو: از اینکه در این مسابقه شرکت کردید چه احساسی دارید؟

برای ما که به عنوان دانشجو شرکت می کردیم قدم بزرگی بود. سایر تیم های شرکت کننده چه در مسابقه قوام الدین و چه در مسابقه بین المللی 2ACAA از اساتید هیات علمی دانشگاه های کشور و معماران حرفه ای بوده اند که همین موضوع برای تیم جوان ما و رقابت با ایشان در یک سطح انگیزه بزرگی بود؛ ازین رو مراحل مختلف مسابقه برای تیم ما بسیار هیجان انگیز و آموزنده بوده و بر تجربیات ما در همه زمینه ها افزوده است.

دانشجو: آیا دانشگاه از این طرح شما حمایت کرده است؟

دانشگاه شیراز و دانشکده هنر و معماری از حضور اساتید ارزشمندی بهره می برد که تیم ما با مشورت و حمایت معنوی ایشان این موفقیت را کسب کرده است. مسئولان دانشکده از این اتفاق بسیار خرسند بوده و به ما برای شرکت در مراسم اهدای جوایز در شهر بارسلونا وعده مساعدت مالی نیز دادند؛ اما با پیش آمدن شرایط خاص ارزی در این مورد این مساعدت صورت نپذیرفت.