جناب آقای دکتر صالحی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
هنر سینما بلاشک یک هنر برتر است؛ یک روایتگر کاملاً مسلط - که هیچ روایتگری تاکنون در بین این شیوههای هنریِ روایت یک واقعیت و یک حقیقت، تا امروز به این کارآمدی نیامده - و یک هنر پیچیده و پیشرفته و متعالی است. شما این دریچه را دمِ دست دارید؛ یعنی دریچهی سینما به سوی معارف و پرتوی که از این دریچه به داخل افکنده میشود، این دریچه در اختیار شماست.
مقام معظم رهبری
ضمن عرض سلام خدمت حضرتعالی و همکاران محترمتان؛ با توجه به اینکه در آستانه برگزاری سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر و ظرفیتهای بالای سینمای کشور که در بستر این جشنواره بروز و ظهور پیدا میکند قرار گرفتهایم اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان نکاتی را در خصوص محتوا و ساخت فیلمها و همچنین برگزاری این جشنواره به حضورتان میرساند:
۱- عدم سیاستگذاری جشنواره برای جهت دهی به آثار سینمایی، با گذشت ۳۶ دوره از برگزاری این جشنواره شاهد این هستیم که سینمای ایران از قالب ارزشی و انقلابی خود روز به روز فاصله میگیرد. عدم سیاستگذاری در خصوص برگزاری جشنواره نقش بسزایی در این مسئله دارد. موضوعاتی مثل جنایات استکبار، انقلابهای منطقه، تاریخ انقلاب، تاریخچه دفاع مقدس، مشکلات و معظلات اجتماعی مثل طلاق، اعتیاد، روابط ناسالم و ... مواردی هستند که میتوان ذیل این چشم انداز بررسی و برنامهریزی شوند. در این میان، اما غالب فیلمها به سمت بیان معضلات اجتماعی در ناامیدانهترین حالت ممکن رفتهاند و این دید را به خواننده القا میکنند که دیگر کار از کار گذشته است و این سرچشمه در عدم سیاست گذاری و حمایت از طرحها و ایدههای جدید برای ساخت در مجموعههای سینمایی کشور از جمله سازمان سینمایی دارد. باید توجه کرد که مهمترین قسمت هر حکومتی تاریخ آن است.
تاریخ انقلاب اسلامی سرشار از فداکاریها، چالشها، مشکلات و سختیهایی است که انقلاب اسلامی با همراهی مردم توانسته از آنها عبور کند. بازخوانی تاریخ انقلاب باعث میشود جامعه خود را باور کند و مردم خود را در صحنه و تأثیر گذار ببینند. اگر به عنوان جشنواره که الهام گرفته از دهه فجر انقلاب اسلامی است توجه کنیم متوجه خواهیم شد که کمتر فیلمی در خصوص موضوعات مرتبط با انقلاب اسلامی در میان فیلمهای اکران شده مشاهده میشود که این موضوع نیازمند حمایت جدی مجموعه وزارتخانه از این گونه فیلمهاست.
اگر این مسئله به جامعه پمپاژ نشود شاهد این خواهیم بود که آن روحیه تأثیر گذار مردمی رفته رفته به سمت ناامیدی پیش میرود. موضوع مهم دیگری که در این سالها در سینمای کشور و جشنوراه فجر مغفول مانده دفاع مقدس است. ساخت فیلمهایی از ۸ سال دفاع مقدس نیز یک بخش جنبی از جشنواره شده است و بود یا نبودش برای مجریان برگزاری تفاوتی ندارد. در این میان، اما کم نبودند فیلمهای ضد جنگ یا بهتر بگوییم ضد دفاع که از همین جشنواره جایزه هم گرفتهاند. جشنوار فجر نه صرفاَ به عنوان ویترین نمایش بلکه باید انگیزهای برای حضور کارگردانان جوان در این ژانر باشد تا تاریخ و فرهنگ ایثار و شهادت ایرانیان در ۸ سال دفاع مقدس رو به فراموشی نگذارد. لازم است حضور شورای سیاست گذاری جشنوراه فجر صرفاَ برای برگزاری و نحوه اهداء جوایز و دیگر برنامههای جشنواره فجر نباشد و این شورا با همکاری و همراهی اصحاب سینما و متخصصان این حوزه اقدام به سیاستگذاری کلان در بخشهای مختلف سینما نماید و جهت دهی درستی به آثار تولیدی در فاصله دو جشنوراه داشته باشد.
۲- بیتفاوتی جشنواره نسبت به فیلمهای کمدی: در سالیان اخیر برگزاری جشنواره مشاهده میشود فیلمهایی ذیل موضوع کمدی به جشنواره ارائه شده است که علاوه بر نوعی هنجارشکنی و افسارگسیختگی گاهاَ با معیارهای اسلامی نیز تناسب چندانی ندارند. کمدی نیاز به باز تعریف دارد و صرفاَ یک طنز پوچ بیمفهوم که وقت مخاطب را دو ساعت تلف کند نیست. کمدی نوعی اظهار نظر در قالب موضوعات مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در قالب طنز بیان میشود و اثر فوق العادهای بر مخاطب و مجریان امر میگذارد. کمدی، اما امروز درگیر کلیشه شده است و ابتدا و انتهای خواست تمام سرمایهگذاران و کارگردانان فروش خوب و مناسب این ژانر میباشد. در این میان، اما نقش شورای صدور پروانه ساخت بسیار مهم و راهبردی است چرا که باید اساسا پیش از ساخت اینگونه آثار و از مرحله فیلمنامه اصلاح آغاز شود. اگر امروز با ضعف فیلمنامه مواجه هستیم لازم است وزارتخانه با همکاری دانشگاهها نسبت به تربیت و آماده سازی گروهی از جوانان برای حضور در عرصه کمدیهای فاخر برآید. در این میان نقش جشنواره حمایتی است و باید با اهداء و تقدیر از کمدیهای فاخر و یا وضع قوانین جدیدی در پذیرش اینگونه آثار از این حرکت رو به ضعف و بی محتوایی در سینمای کمدی جلوگیری نماید.
۳- هزینه بالای برگزاری جشنواره: در شرایطی که اقتصاد کشور دچار بحران شده است ضروری است نسبت به هزینههای برگزاری جشنواره ملاحظه و صرفهجویی شود. همانطور که امسال برای جلوگیری از تحمیل هزینههای اضافی بر بیت المال نمایشگاه مطبوعات برگزار نشد که در این بحث هم صحبت بسیار است و امکان آن بود که با مدلهایی جایگزین و با هزینههایی کمتر این نمایشگاه مهم حوزه مطبوعات نیز برگزار شود. از حضرتعالی و همکارانتان در وزارتخانه و سازمان سینمایی کشور انتظار داریم با بررسی مدلهای برگزاری جشنواره، اقدام به حذف بخشهای اضافی و بعضاَ تجملاتی جشنوار نمایید. در این سالها بیشتر از آنکه دغدغه مسئولان برگزاری به کیفیت و حضور فیلمها در بخشهای مختلف اختصاص داده شود پیگیر سالنها و کاخ جشنواره بوده اند و اقدامات بسیاری که جز تجملات و هزینههای سنگین بر بیت الملل سرانجام دیگری ندارند. در این میان هدف دیده شدن هرچه بهتر و بیشتر تولیدات یک سال گذشته سینمای کشور میباشد، یک اثر خوب بدون زرق و برقهای اضافی هم به خوبی دیده خواهد شد.
۴- عدم حمایت از شرکت دانشجویان در جشنواره: اگر بخواهیم سینمای پرباری داشته باشیم لازم است از دانشجویان مرتبط با این رشتهها نیز حمایت شود تا بتوانند با کسب تجربه رفته رفته به بهبود وضعیت آشفته سینمای ایران کمک کنند. قشر فرهیخته جامعه میتواند با حضور در جشنواره ضمن بررسی نقاط ضعف و قوت آن، در خط مقدم مطالبهگری قرار گرفته و در رسانههای خود در همین رابطه نقدها و مشورتهایی ارائه دهد که بی شک در اصلاح روندها و سنتهای غلطی که در سینمای کشور جا افتاده است موثر خواهد بود. در این میان، اما لازم است با تغییر قوانین پذیرش رسانهها، بخشی ویژه به حضور رسانههای دانشجویی از جمله نشریات اختصاص داده شود چرا که این نشریات و رسانههای دانشجویی قابل مقایسه با رسانههای رسمی کشور نیستند و باید با ظرفیتهای خود مقایسه شوند. پیشنهادی که جامعه اسلامی دانشجویان به عنوان بزرگترین اتحادیه دانشجویی کشور دارد اختصاص یک مجموعه سینمایی به دانشجویان است و آنجاست که میتوانید نقد و بررسی درست و با در نظر گرفتن ابعاد مختلف را در قشر فرهیخته و جوان کشور ببینید. تشکلهای دانشجویی کاملا ظرفیت اجرای این ایده را دارند حال از مرحله بلیط فروشی گرفته تا اجرا و اکران فیلم ها. مهمترین بحث در این قسمت درک ظرفیتهای دانشجویی است و اینکه حضرتعالی و مجموعه تحت امرتان به عنوان متولی اصلی فرهنگ در کشور تا چه اندازه به دانشجویان کشور برای همکاری و همراهی ایمان دارید.
۵- بالا بودن قیمت بلیطهای جشنواره: هر ساله گروههای بخصوصی از مردم در جشنواره حضور پیدا میکنند که این مسئله باعث اختصاصی شدن جشنوراه شده و ظرفیت عمومی که لازمه هر جشنوراه مردمی است رو به زوال برود. جشنواره را نباید اختصاصی کنیم به این صورت که صرفاَ گروهی از مردم که درآمد متوسط به بالایی داشته باشند بتوانند از آن استفاده کنند. اکران فیلمها در استانها همزمان با ایام برگزاری جشنواره در تهران حرکتی مناسب در همین راستا در این سالها بوده است. اگر به روند درست بلیط فروشی و هزینههای آن توجه شود قطعا شاهد حضور قشرهای گسترده تری از جامعه در سینماهای اکران کننده جشنواره خواهیم بود. باید در نظر داشت فیلمها ساخته میشوند تا بتوانند با بیان نظراتشان روی جامعه تأثیر بگذارند که با این روند نمیتوان توقع تأثیرگذاری چندانی را از جشنواره داشت. در نظر گرفتن گروههای مختلف مردم و اختصاص بلیط به آنها از جمله گروههای دانشجویی، دانش آموزی، قشرهای فرهیختهای همچون فرهنگیان و اساتید دانشگاهها و سایر بخشهای جامعه میتواند راه حل موثری برای مردمی شدن و مردمی ماندن جشنواره باشد.
امید است با توصیه حضرتعالی در جلسهای با حضور اعضای اتحادیه و مدیر محترم سازمان سینمایی وسمعی، بصری و دبیر محترم جشنواره فیلم فجر بتوانیم در اصلاح این موارد که حاصل بررسی و مشورت دانشجویان ایران اسلامی با اصحاب سینما و فعالان این حوزه میباشد، گامی بلند در جهت بهبود کیفیت هر چه بهتر جشنواره فیلم فجر، اثرگذاری دقیقتر و بهتر، افزایش کیفیت فیلمهای سینمای ایران برای داشتن سینمایی بهتر و پر بارتر برداریم.