سبد پر دانشگاه آزاد در حوزه فناوری و ارتباط با صنعت/ مهارت‌محور شدن دانشجویان یک اولویت مهم برای سال آینده است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، داود ثمری مدیرکل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد با نگارش یادداشتی به تشریح فعالیت‌های پژوهشی این دانشگاه در حوزه فناوری و ارتباط با صنعت در سال ۹۷ پرداخت.

 

این یادداشت به شرح زیر است:
با همکاری اداره‌کل ارتباط با صنعت دانشگاه، آیین‌نامه‌هایی ابلاغ شد که عبارتند از طرح‌های برون‌دانشگاهی که هر استان موظف شد مبالغی را به‌عنوان درآمد‌های طرح‌های برون‌دانشگاهی اعلام کند و از صنعت پروژه بگیرد. مسئله دوم تاسیس مراکز ماموریت‌گرا و مبتنی بر برنامه‌های علمی واحد‌ها بود که با توجه به پتانسیل‌هایی که در واحد‌ها وجود دارد، پیش‌بینی ما این است که تا پایان امسال و طی توافق با استان‌ها، بیش از ۵۰ مرکز تحقیقاتی را به مراکز خودمان اضافه کنیم. البته درآمدزاکردن مراکز تحقیقاتی هم یکی دیگر از سیاست‌های ما بود که امسال با جدیت دنبال آن بودیم تا مراکز فعال در دانشگاه، در این مسیر حرکت کنند.

در کنار مراکز تحقیقاتی، بحث آزمایشگاه‌ها را در دستورکار قرار دادیم و دو پروژه برای آزمایشگاه‌ها طراحی و به استان‌ها ابلاغ شد که عبارتند از:

 

۱- راه‌اندازی آزمایشگاه‌های همکار استاندارد و مرجع سایر سازمان‌ها که در این قالب با استان‌ها توافق شد تعدادی آزمایشگاه را در قالب استاندارد و مرجع راه‌اندازی کنند و آزمایشگاه‌هایی را که در اختیار دارند برای تبدیل به آزمایشگاه‌های استاندارد در دستورکار خود قرار دهند.

 

۲- بحث درآمدزایی حاصل از برگزاری دوره‌های آموزشی-تخصصی در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها مطرح شد که نکته بسیار مهمی بود که بتوانیم آموزش‌های تخصصی را برای استفاده دستگاه‌هایی که در آزمایشگاه‌ها داریم و برای ارتقای متخصصان‌مان در آزمایشگاه‌ها ارائه دهیم، که این امر هم به واحد‌ها ابلاغ شد. درکنار همه این‌ها بحث درآمدزایی از آزمایشگاه‌های همکار استاندارد را داشتیم که در سال ۹۷ روی نظام خاصی با واحد‌های دانشگاهی میزان درآمد حاصله را هم توافق کرده‌ایم.

ساماندهی رویداد‌های علمی و جشنواره‌های باکیفیت
در سال ۹۷ برخی رویداد‌های علمی و جشنواره‌ها را هم در واحد‌های دانشگاهی داشتیم و این اقدامات را با کیفیت بالا ساماندهی کردیم. مثلا تصمیم گرفتیم در کل دانشگاه در سال ۹۷، سه مسابقه رباتیک برگزار کنیم که عبارت بودند از مسابقات رباتیک خیام در خراسان، مسابقات رباتیک سنندج و مسابقات رباتیک ایران و هند که در اوایل سال برگزار و در واحد قزوین ساماندهی شد. این‌ها فعالیت‌هایی بود که در قالب تفاهم با استان‌ها انجام شده است. در کنار این فعالیت‌ها، برگزاری هفته پژوهش و فناوری را در استان‌ها داشتیم که امسال استقبال خوبی از این مراسم در استان‌ها انجام گرفت، البته فعالیت‌های قابل‌توجهی در این قالب در سراسر کشور انجام شد.

حضور چشمگیر در نمایشگاه‌های ملی
اما درخصوص فعالیت‌هایی که در سطح ملی و در خود سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده، چند نکته مهم وجود دارد؛ اول اینکه برگزاری ششمین جشنواره فرهیختگان را داشتیم که آذرماه در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد و براساس آن منتخبان دانشگاه در حوزه پژوهش و فناوری معرفی شدند و از آنان تقدیر به عمل آمد. در کنار این کار، گردهمایی معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی را داشتیم که این گردهمایی هم همزمان با جشنواره فرهیختگان در تهران برگزار شد. امسال موفق شدیم یک سالن مجزا را هم در نمایشگاه بین‌المللی تهران در اختیار داشته باشیم و با این حضور، بیش از ۱۰۰۰ محصول را هم به نمایش گذاشتیم که در جای خود بسیار مهم بود.

امسال برای اولین‌بار میزبانی مسابقات رباتیک آسیا و اقیانوسیه را در دانشگاه آزاد اسلامی داشتیم که با محوریت واحد قزوین و با همکاری واحد‌های تبریز، اصفهان، یزد و کیش برگزار شد که در جای خود خیلی قابل‌توجه است که دانشگاه آزاد اسلامی میزبان این رویداد بزرگ علمی و بین‌المللی بود. همچنین امسال مسابقات رباتیک جهانی ۲۰۱۸ را هم در کشور کانادا داشتیم که تیم‌های دانشگاه آزاد اسلامی در آن مشارکت داشتند و البته مثل همه مسابقات بین‌المللی در این مسابقات هم مقام‌های خوبی را در عرصه رباتیک در فضای بین‌المللی کسب کردند و نقطه طلایی دیگری به کارنامه دانشجویان فعال دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه رباتیک اضافه شد.

راه‌اندازی صندوق پژوهش و فناوری
در ادامه این فعالیت‌ها به‌دنبال این بودیم که در حوزه فناوری، اولین صندوق پژوهش و فناوری را تاسیس کنیم که مقدمات آن فراهم شده و ان‌شاءالله به‌زودی این صندوق را در سال ۹۸ و با توجه به ساختار جدید تشکیلاتی دانشگاه، راه‌اندازی می‌کنیم.

حرکت به سمت استاندارد‌های بین‌المللی
اما امسال انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با آزمایشگاه مرجع کنترل سازمان غذا و دارو را هم در فعالیت‌های دانشگاه داشتیم، همچنین در ابتدای سال ۹۷ تفاهمنامه‌ای را با سازمان ملی استاندارد منعقد کردیم که در قالب چهار کارگروه به کار خود ادامه داده و درحقیقت با این کار بیشتر به‌دنبال این بودیم که به چند هدف دست پیدا کنیم:

 

۱- اینکه راه‌اندازی آزمایشگاه‌های استاندارد تسهیل شود که جزء توافقات ما با واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌ها بود.

 

۲- اینکه بتوانیم در تدوین استاندارد‌های ملی و بین‌المللی در دانشگاه آزاد اسلامی قدم‌هایی را برداریم.

 

۳- در بحث استانداردسازی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت کنیم.

 

۴- آموزش‌های لازم را در جهت توانمندسازی آزمایشگاه‌های‌مان داشته باشیم. در کنار این فعالیت‌ها، جلساتی را هم با شبکه علمی آزمایشگاه‌های معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری داشتیم تا براساس تفاهمنامه با این نهاد، همکاری‌های ما گسترش پیدا کند و تعدادی از آزمایشگاه‌های ما، همکار آزمایشگاهی شبکه علمی این معاونت باشند و از این منظر بتوانند از مزایای این شبکه استفاده کنند.

یک دانشگاه ایرانی میان ۲۰ مرکز برتر دنیا در نانو فناوری
در مهرماه سال ۹۷ هم در یازدهمین نمایشگاه فناوری نانو مشارکت داشتیم و غرفه دانشگاه آزاد اسلامی محصولات منتخبان واحد‌ها را به نمایش گذاشت. در این نمایشگاه برای اولین‌بار براساس نتایج تحقیقاتی که توسط بنیاد علمی آمریکا در چین منتشر شده بود، دانشگاه آزاد اسلامی تنها دانشگاه ایرانی بود که میان ۲۰ موسسه‌ای که در حوزه نانوفناوری تلاش می‌کنند، انتخاب شد که این هم در جای خود یکی از توفیقات مهم به‌شمار می‌رود.

 

در طول هفته‌های گذشته هم چهارمین جشنواره فناوری نانو را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی‌آباد کتول داشتیم که در آنجا هم منتخبان دانشگاه‌های آزاد اسلامی معرفی شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند.

جشنواره انرژی و مواد به میزبانی واحد تهران
در ادامه این فعالیت‌ها در سال ۱۳۹۷ برگزاری جشنواره انرژی و مواد را با میزبانی واحد تهران جنوب داشتیم که در جای خود بسیار مهم بود که در قطب علمی این رشته در تهران برگزار شد. به همه این‌ها باید هماهنگی و همکاری‌هایی با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های سطح پایتخت را اضافه کنیم که نشست‌های مختلفی با آن‌ها داشتیم و در قالب این همکاری‌ها به تفاهمنامه‌های کاری هم رسیدیم.

حمایت بیشتر از مراکز تحقیقاتی واحد‌ها
در حال حاضر در دانشگاه آزاد اسلامی ۱۳۱ مرکز تحقیقاتی داریم که این مراکز تحقیقاتی در زمینه‌های تخصصی به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند. همچنین در حال تدوین آیین‌نامه جدیدی برای مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی هستیم که در راستای آن ۲۰ اسفندماه، گردهمایی سراسری روسای مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی را در تهران برگزار خواهیم کرد و در این برنامه آیین‌نامه و اساسنامه مراکز تحقیقاتی دانشگاه‌ها را با همفکری این عزیزان مورد بررسی قرار خواهیم داد تا ان‌شاءالله بتوانیم فعالیت‌هایی را که با کندی مواجه بوده‌اند یا دچار گیر و بند‌های مختلف شده‌اند، در قالب آیین‌نامه و اساسنامه جدید ساماندهی کنیم.

 

در حقیقت در سال ۹۸ براساس آیین‌نامه جدید این مراکز، حمایت‌های لازم را از مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور انجام خواهیم داد.

حمایت از مخترعان سایر دانشگاه‌های کشور
ما در طول اسفندماه امسال هفتمین جشنواره مخترعان و نوآوران دانشگاه آزاد اسلامی را در واحد نجف‌آباد برگزار می‌کنیم و در قالب این برنامه مخترعانی که ثبت اختراع کرده‌اند و در دانشگاه آزاد اسلامی و حتی خارج از دانشگاه فعالیت می‌کنند، مورد تقدیر قرار خواهیم داد و اختراعات برتر در حوزه‌های مختلف به جامعه علمی و صنعتی ارائه خواهد شد تا تجاری‌سازی و روند تبدیل این اختراعات به محصول با سرعت بیشتری انجام شود؛ البته از رهگذر این اقدام، قطعا درآمدزایی قابل‌توجهی هم برای مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی حاصل خواهد شد.

فعال‌شدن کانون‌های دانشگاه، صنعت و جامعه
یکی از کار‌هایی که در سال ۱۳۹۸ با توجه به نظری که رئیس محترم پژوهشگاه و شبکه‌های آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، آقای نگاهداری به آن تاکید دارند، راه‌اندازی کانون‌های دانشگاه، صنعت و جامعه است که با جدیت پیگیری خواهیم کرد؛ در فاز اول ان‌شاءالله ۱۰ کانون را در ۱۰ منطقه دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی می‌کنیم و اگر موفقیت‌های آن‌ها را مشاهده کنیم، این فعالیت‌ها را می‌توانیم به ۳۱ استان دیگر هم تسری دهیم تا از توان آن‌ها به‌عنوان یک اکوسیستم استفاده شود و بتوانیم با کمک این کانون‌ها، صنعت یک منطقه را با دانشگاه و جامعه به‌هم گره بزنیم. این امر البته باید با توجه به قابلیت‌هایی که در هر منطقه وجود دارد، عملیاتی شود.

 

براساس بررسی‌هایی که در قالب آمایش داشتیم، صنایع مهم هر استان را احصا کردیم، اعضای هیات‌علمی‌مان هم توانمندی‌هایشان مشخص شده و توانمندی‌های آزمایشگاهی را هم مشخص کرده‌ایم تا این کانون‌ها را به‌عنوان کانون‌های تخصصی مورد بهره‌برداری قرار دهیم. امیدواریم این اقدام به‌عنوان یک فعالیت مهم در سال ۹۸ به بهترین وجه مورد استفاده جامعه علمی کشور قرار گیرد.

مشخص‌شدن سهم استادان در درآمدزایی آزمایشگاه‌ها
برای تجهیز بیشتر آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی هم برنامه‌هایی را تدوین کرده‌ایم. با توجه به اینکه حدود ۱۱۰۰۰ آزمایشگاه و کارگاه در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کنند، خیلی مهم است که سهم اعضای هیات‌علمی در اداره این آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و سهم آن‌ها در درآمدزاکردن مراکز به‌صورت شفاف و روشن تبیین شود؛ بنابراین درصدد هستیم مدلی را طراحی کنیم تا این مدل بتواند تاثیر بیشتری در بهره‌برداری بیشتر از توان این آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها داشته باشد. بعضا هم مشاهده می‌شود بعضی از آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به ظرفیت‌های خود عمل نکرده‌اند و این مساله باید به‌زودی ساماندهی شود.

در حال حاضر در این راستا دو مدل مورد بررسی قرار گرفته‌اند: ۱- مدلی که در واحد اصفهان در حال انجام است؛ آزمایشگاه‌هایی را که در حال فعالیت هستند در قالب طراحی به‌عنوان مدل شرکتی در نظر گرفته‌اند که ما این مدل را بررسی کرده‌ایم و ایراد‌ها و نقاط قوت و ضعف آن را هم مشخص کردیم. ۲- مدل دیگری هم هست که بتوانیم براساس توانمندی‌ها و تخصص‌هایی که استادان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی دارند، بتوانیم آزمایشگاه‌ها را متخصص‌محور هدایت کنیم.

 

به‌نظر می‌رسد ضروری است نقاط ضعف و قدرت هر دو مدل را کنار هم بگذاریم و با رفع آن‌ها مدلی را طراحی کنیم که با شرایط دانشگاه آزاد اسلامی سازگاری بیشتری داشته باشد. چون ما پورتال این فعالیت را هم در قالب «ساها، سامانه آزمایشگاه‌های همکارآزاد» در اختیار داریم، عملا از زیرساخت‌های نرم‌افزاری لازم برخوردار هستیم و در ادامه این کار باید نیروی انسانی متخصص، تجهیزات آزمایشگاهی لازم و نیاز‌های منطقه و استان‌ها و به‌صورت کلی کشور را در کنار هم قرار دهیم تا بتوانیم به مدل مطلوب و استانداردی که در نظر داریم، دست پیدا کنیم.

 

امیدوارم خداوند متعال توفیق دهد بتوانیم با بالاترین کیفیت این اهداف و برنامه‌ها را عملیاتی کنیم تا نتایج آن علاوه‌بر افتخار‌آفرینی برای دانشگاه آزاد اسلامی، شرایط رشد و شکوفایی بیشتر کشور را هم در حوزه‌های مختلف فراهم آورد.

مهارت‌محور شدن دانشجویان یک اولویت مهم در سال ۹۸
همچنین در بحث کارآموزی و کارورزی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی هم در حال فعالیت هستیم؛ این مسئله یکی از نکات مهم و کلیدی است که براساس آن باید بتوانیم در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت مهم و کلیدی کارآموزی و کارورزی را ساماندهی کنیم تا همه برنامه‌هایی را که در این زمینه وجود دارد به سرمنزل مقصود برسانیم. دکتر طهرانچی، ریاست دانشگاه آزاد اسلامی هم بر این مهم تاکید دارند که دانشجویان باید برای ورود بهتر به بازار کسب‌وکار، فرصت‌های شغلی در آینده و مهارت‌های لازم را حین تحصیل کسب کند. به‌نظر بنده این برنامه و فعالیت هم یکی از اقداماتی است که در سال ۱۳۹۸ با جدیت و توجه بیشتر در دانشگاه‌های آزاد اسلامی سراسر کشور پیگیری خواهد شد.