صحبتهای ضد و نقیضی پیرامون موضوع عرضه نفت در بورس مطرح است از جمله: تحریم شدن خریدارن و محدود بودن مقصد فروش محمولهها این در حالی است که مقصد نفت خریداری شده از بورس آزاد و تحریم پذیری آن دشوارتر است.
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - وزیر نفت در نشست خبری در جمع خبرنگاران به سوالات آنان پیرامون موضوعات مختلف پاسخ گفتند که یکی از این موضوعات مسئله عرضه نفت در بورس بود. ایشان با طرح کردن موضوعاتی مانند احتمال زیاد تحریم پذیری خریداران نفت از بورس و محدود بودن مقاصد فروش محمولههای نفتی و در واقع با ایجاد شبهه پیرامون خریداری نفت از بورس، غیر مستقیم به مشتریان خرید نفت پیشنهاد مذاکرات مستقیم با وزارت نفت را دادند. مذاکراتی که موضوع عرضه نفت در بورس را به کلی به حاشیه خواهد برد و این راهکار ضد تحریمی را عملا با شکست مواجه خواهد کرد. در این گزارش به پاسخ به بعضی از این شبهات مطرح شده پرداخته خواهد شد.
تحریمپذیری شرکتهایی که از بورس نفت میخرند کمتر از مذاکرات مستقیم است وزیر نفت با اشاره به احتمال تحریمپذیری شرکتهایی که نفت را از بورس خریداری میکنند اینگونه استدلال کردند که مشتریان برای هر بار خرید نفت از طریق بورس باید شرکت جدیدی را ثبت کنند و احتمال تحریمپذیری آنها زیاد است. خرید نفت از بورس دارای سازوکاری است که میتوان هویت خریدار فقط برای مقامات ارشد وزرات نفت و بورس انرژی شناخته شده باشد لذا این سازوکار خود مانع شناسایی و تحریم آنها خواهد شد از طرفی با توجه به امکان خرید محمولههای کوچک نفتی از طریق بورس در صورت پایدار شدن شرایط بورس و به تبع استقبال خریداران خارجی و داخلی، تعداد زیاد محمولههای نفتی خود عاملی خواهد شد در جهت هزینهبر شدن تحریمها و سختتر شدن رصد نفتکشها.
مقصد فروش نفت آزاد است در مصوبه صادر شده پیرامون عرضه نفت در بورس مقصد فروش نفت آزاد اعلام شده است این در حالی است که زنگنه در نشست خبری اخیر به صراحت اعلام کرد: "اگر قرار باشد مشتریان نفت در بورس به بازار سنتی ما ورود کنند نیازی به آنها نداریم" حال جای سوال است با وجود اینکه مشتریان و بازارهای به اصطلاح سنتی ایران همواره در زمان تحریم ریسک معامله با ایران را نکرده و عملا در مواقع حساس از خرید نفت ایران سرباز زدهاند و فروش روزانه نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه به ۱ میلیون بشکه کاهش یافته است آیا بازهم آقای زنگنه اعتقادی به بازار سنتی دارند؟ ایشان باید توجه کنند که روزانه تقریبا ۱۰۰ میلیون بشکه نفت در دنیا معامله میشود و در این بین کشوری موفقتر است، که بتواند سهم بیشتری از این بازار را نصیب خود کند. کشوری که خوب بتواند بازاریابی کند و بازارهای جدیدی را برای خود ایجاد کند.
عرضه نفت در بورس راهی برای ایجاد بازارهای جدید همانطور که اشاره شد عرضه نفت در بورس یکی از بهترین راهکارها برای بی اثر کردن تحریمها است علاوه برآن قیمت کشف شده در بورس میتواند با توجه به رقابتی که برای خرید نفت در بورس شکل میگیرد، بهترین قیمت ممکن باشد. در حال حاضر عرضه نفت ایران در بورس در ابتدای مسیری طولانی قرار دارد. مسیری که اگر مسئولین و مدیران به ارتقای آن همت بگمارند در آیندهای نه چندان دور میتواند اکثر نفت ایران در آن به فروش برسد و با ایجاد پیمانهای پولی دو یا چند جانبه و ایجاد کانالهای بانکی پای مشتریان خارجی را بیش از مقدار فعلی به این بورس باز کند و بورس ایران همچون بورسهای مطرح دنیا محلی برای عرضه نفت سایر کشورهای دنیا شود. با این روند ایران هم خود نقش به سزایی در تعیین قیمت نفت خواهد داشت و هم سهم بیشتری از مقدار فروش نفت دنیا را در اختیار خواهد گرفت.