بارِ شناختی مغز، در تعامل با نرم‌افزار اندازه‌گیری می‌شود

به گزارش گروه فناری خبرگزاری دانشجو به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سید حمید امیری مجری طرح پژوهشی «طراحی و تولید بسته نرم افزاری چند رسانه‌ای آموزش زبان انگلیسی» با اشاره به اینکه این طرح با هدف افزایش ظرفیت پردازش مغز انجام می‌شود، بیان کرد: مطالعات این طرح پژوهشی بر اساس اصول نظریه شناختی و با استفاده از ابزار‌های علوم اعصاب شناختی (سیگنال مغزی، ردیابی حرکات چشم و آزمایش‌های رفتاری) برای ارزیابی تأثیر چند رسانه‌ای طراحی شده مبتنی بر اصول شناختی بر زبان آموزی و اندازه‌گیری بار شناختی مغز در حین تعامل با نرم‌افزار به اجرا در آمده است.

امیری با بیان اینکه چند رسانه‌ای در یک دهه گذشته به عنوان یکی از مواد آموزشی موثر در فرآیند یادگیری بسیاری از موضوعات درسی مورد توجه متخصصان امر تعلیم و تربیت قرار گرفته است، ادامه داد: نظریه شناختی یادگیری چندرسانه‌ای با در نظر گرفتن ساختار مغز و نحوه‌ی پردازش داده‌ها درجهت استفاده حداکثری از کانال‌های دوگانه مغز مسوول پردازش دو نوع داده‌ی زبانی و بصری، اصولی را برای طراحی چندرسانه‌ای مطرح کرده است.


کاهش بار شناختی حافظه کاری
وی همچنین گفت: با رعایت این اصول، می‌توان بار شناختی را که بر روی حافظه‌ی کاری و در طول یک فرآیند شناختی توسط مواد آموزشی ایجاد می‌شود به حداقل رساند و در نتیجه ظرفیت پردازش مغز را افزایش داد.

این محقق حوزه علوم شناختی با بیان اینکه یکی از موضوعات مورد توجه نظریه شناختی یادگیری چند‌رسانه‌ای یادگیری زبان خارجه است، گفت: استفاده از چندرسانه‌ای می‌تواند بسیاری از مشکلات زبان‌آموزان را هنگام پردازش داده‌های زبانی خصوصا داده‌های شنیداری حل کند و میزان فهم فراگیران، سرعت پردازش داده و ماندگاری مطالب یادگرفته شده را ارتقاء داد.

وی معتقد است: استفاده از چند‌رسانه‌ای در کاهش اضطراب یادگیری زبان نیز موثر است و انگیزه یادگیری زبان را افزایش می‌دهد.

به گفته امیری، اثر بخش بودن چندرسانه‌ای در آموزش زبان مستلزم رعایت اصول علمی در طراحی چند‌رسانه‌ای است و علاوه بر این تفاوت‌های فردی و روانشناختی فراگیران یکی از عوامل مهم در تأثیرگذاری چند‌رسانه‌ای در یادگیری است.

 

افزایش کارایی افراد
مجرح طرح پژوهشی طراحی و تولید بسته نرم‌افزاری چندرسانه‌ای آموزش زبان همچنین یادآور شد: طراحی چندرسانه‌ای با در نظر گرفتن اطلاعات شناختی افراد، افزایش کارایی یادگیری فردی را به دنبال می‌کند و در این تحقیق، در ابتدا بر اساس روش‌های استاندارد موجود فراگیران بر مبنای تفاوت‌های فردی و نیم‌رخ شناختی به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند و سپس بر اساس اصول مطرح شده در نظریه شناختی یادگیری چندرسانه‌ای، برای هر دسته محتوای چند‌رسانه‌ای تولید خواهد شد و به منظور اعتبارسنجی اصول علمی طراحی محتوای چندرسانه‌ای برای زبان‌آموزان بومی، آزمایش‌ها را به دو دسته شاهد و آزمون تقسیم‌بندی می‌شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با اشاره به اینکه در این طرح مطالعاتی کاهش میزان بار شناختی در زبان آموزان مورد توجه است ابراز کرد: برای اندازه‌گیری بار شناختی روش‌های خودانگارانه وجود دارد که به وسیله‌ی پرسشنامه و بعد از یادگیری، بار شناختی را با سووالاتی در رابطه با تلاش ذهنی و میزان سختی فعالیت اندازه‌گیری می‌شود. علاوه بر روش خودانگارانه، استفاده از سیگنال‌های مغزی که جزو روش‌های واقعیت‌گرایانه و فیزیولوژیکی محسوب می‌شود، در اندازه‌گیری بار شناختی کاربرد دارند.

 

گسترش استفاده از فناوری‌های نو در آموزش
این محقق در ادامه این عنوان کرد: در این طرح پژوهشی راستی‌آزمایی اصول طراحی چندرسانه‌ای با استفاده از تحلیل سیگنال‌های مغزی و آزمایش‌های رفتاری، تحلیل و ترسیم لایه‌های روانشناختی یادگیری زبان از طریق چند رسانه ای، شناسایی اصول شناختی طراحی مواد آموزشی چند رسانه‌ای برای زبان آموزان ایرانی، ارتقا سطح یادگیری و آموزش زبان خارجه در مدارس، گسترش استفاده از فناوری‌های نو در آموزش، بازبینی کتب درسی و طراحی نرم افزار‌های مناسب بر اساس اصول تبیین شده، تعلیم معلمان و مدرسان در جهت توجه به تفاوت‌های شناختی دانش آموزان دارای اهمیت و توجه است.

امیری همچنین گفت: با تحلیل داده‌های ثبت شده در مرحله نخست می‌توان اعتبارسنجی اصول علمی تولید محتوای چند-رسانه‌ای را مورد راستی‌آزمایی قرار داد و در گام بعدی، پیش‌بینی می‌شود با استفاده از چارچوب فوق (سیگنال‌های مغزی و نتایج رفتاری فراگیر)، ساز و کاری جدید جهت طراحی محتوای چندرسانه‌ای آموزش زبان ارائه گردد که می‌تواند روشی ابداعی و پژوهش محور جهت ارزیابی اصول طراحی چندرسانه‌ای‌های جدید باشد. مزیت بستر ارائه شده، ارزیابی سریع و کم هزینه و متناسب با توانمندی‌های فردی (زبانی-مغزی) است.