واکنش دولت به مخالفت مجلس با گرانی بنزین چیست؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، روزنامه تعادل نوشته است: مجلس دیروز تلاش کرد خود را از غائله قیمت بنزین بطور کلی کنار بکشد و نشان دهد که با تصمیمی که اعلام می‌شد تصمیم «سه‌قوه» است همراهی نخواهد کرد. دیروز خانه ملت نوشت که رییس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی (دوشنبه، ۱۶ اردیبهشت ماه) مجلس شورای اسلامی، در تشریح نشست غیرعلنی مجلس گفت: دراین روز موضوع سهمیه‌بندی بنزین و افزایش قیمت آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت از این رو مجلس مخالف افزایش قیمت بنزین «به خاطر قاچاق سوخت» از کشور است. اکثر نمایندگان معتقدند برای کاهش قاچاق سوخت از کشور، نظام سهمیه‌بندی سوخت احیا شود. رییس مجلس شورای اسلامی البته توضیح نداده است که اگر «افزایش قیمت بنزین» به خاطر مسائلی به جز «قاچاق سوخت» باشد نظر نمایندگان چیست.

پیشتر صبح دیروز، خبرگزاری مجلس به نقل از بهروز نعمتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نوشت که وزرای نفت، کشور و اقتصاد و رییس سازمان برنامه و بودجه مهمان این جلسه خواهند بود و نمایندگان نیز به طرح دیدگاه‌ها و نقطه نظرات خود خواهند پرداخت. در ادامه، اما ایسنا نوشت که وزرای نفت و کشور در این جلسه حضور داشته‌اند.

رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه گفته است که در شرایط کنونی موثرترین راهکار‌ها برای کاهش مصرف سوخت، استفاده فراگیر از سوخت CNG در شبکه حمل و نقل عمومی و خصوصی است و این موضوع جزو مطالب و پیشنهاد‌های نمایندگان در جلسه غیرعلنی مجلس بود از این رو وزارت نفت باید از این مساله حمایت کند. همزمان بیژن زنگنه وزیر نفت که طبق شواهد در جلسه غیر علنی مجلس شورای اسلامی حضور داشته نیز عنوان کرده است که دولت در خصوص «افزایش قیمت بنزین» هیچ مصوبه‌ای نداشته، اما برخی با شایعات برای کشور مشکل ایجاد کردند، درحالی که وزارت نفت هیچ تصمیمی درخصوص افزایش قیمت بنزین نداشته است.

وزیر نفت گفته است که اطلاعی از امکان افزایش قیمت بنزین ندارم، در این زمینه دولت باید تصمیم‌گیری کند.

طبق برنامه ۵ ساله توسعه دولت از لحاظ قانونی اختیار افزایش قیمت بنزین را دارد.

محمدرضا رضایی کچویی رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز به خبرگزاری این نهاد گفته است که «در پی رایزنی‌های مجلس با دولت، بنزین امسال گران نمی‌شود چراکه گرانی بنزین مساوی با گرانی بسیاری کالا‌های دیگر است و دولت نمی‌تواند جلوگیری از گرانی کالا‌های دیگر را مدیریت کند لذا مردم از این بابت خیال‌شان راحت باشد.»

روایت‌های متنوعی از آنچه که در نشست غیر علنی دیروز در خصوص بنزین برگزار شده مطرح شده است، مهرداد لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی به ایسنا گفته است که یک «رای‌گیری استمزاجی» درباره قیمت سوخت در مجلس شورای اسلامی برگزار شده است.

طبق بررسی «تعادل» رای‌گیری استمزاجی نوعی از رای‌گیری است که در آیین نامه داخلی مجلس بیان نشده، بلکه عرفی در مجلس است که بر اساس آن رییس قوه مقننه می‌تواند در شرایطی و برای پیشبرد بهتر اداره پارلمان از آن استفاده کند. رییس مجلس می‌تواند حتی پس از رأی‌گیری استمزاجی و با توجه به شرایط و به تشخیص خود، اقدامی برخلاف نظر مطرح شده از سوی نمایندگان در رأی‌گیری استمزاجی انجام دهد و موضوعی خلاف ایین‌نامه نیست.

به این ترتیب اظهارنظر علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در خصوص مخالفت با «افزایش قیمت بنزین به خاطر مقابله با قاچاق» را باید حاصل یک رای‌گیری استمزاجی دانست.

مهرداد لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس که توضیحات نسبتاً مفصلی از آنچه در جلسه غیر علنی مجلس در خصوص سوخت را مطرح کرده است به ایسنا گفته است که در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی چند رای‌گیری استمزاجی صورت گرفت؛ یکی آنکه کارت سوخت استفاده شود یا خیر که مجلس رای داد این کار انجام شود. همچنین با توجه به اینکه دولت یکی از اهداف افزایش قیمت سوخت را صرفه‌جویی اعلام کرده قرار شد روی سی ان جی‌ها مجدداً در سقف ۲۰ میلیون لیتر سرمایه‌گذاری صورت گیرد.

او در ادامه گفته است: همچنین در مورد قیمت بنزین یکی از پیشنهاد‌ها موضوع دونرخی شدن بود به این شکل که ۶۰ لیتر با قیمت فعلی و مابقی با قیمت ۲،۵۰۰ تومان عرضه شود که مجلس شورای اسلامی با آن مخالفت کرد. یک روش پیشنهادی هم تک‌نرخی شدن بنزین و افزایش قیمت آن به ۱،۵۰۰ تومان بود که آن هم مورد مخالفت مجلس قرار گرفت.

لاهوتی با بیان اینکه نمایندگان در جلسه غیرعلنی خواستار حفظ وضع موجود شدند، بیان کرده است: در واقع این پیامی بود که از ناحیه مجلس شورای اسلامی داده شد که اگر دولت در این رابطه بخواهد لایحه‌ای بیاورد مجلس با آن موافقت نخواهد کرد.

در حالی که علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی از حمایت اکثر نمایندگان از «احیای نظام سهمیه‌بندی بنزین» سخن گفته است امیر خجسته دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی از حوزه همدان در نطق میان دستور دیروز گفته است: همکاران عزیز همانطور که امروز در مجلس در برابر افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین مقاومت کردیم باید در برابر گرانی سایر کالا‌ها نیز بایستیم.

همچنین طبق گزارش خانه ملت آقای خجسته دیروز در نطق میان‌دستور خود گفته‌اند که تمام دستگاه‌های مملکت باید برنامه کارشناسی داشته باشند تا از برجام خارج شویم. در کنار تمام این اظهارنظرها، بهروز نعمتی سخنگوی کمیسیون مجلس شورای اسلامی در حاشیه جلسه علنی دیروز در میان خبرنگاران عنوان کرده است: هیچ گونه افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت و احیای کارت سوخت تنها برای ساماندهی بنزین است و مصرف آن هم سقفی ندارد.

سخنگوی کمیسیون انرژی توضیحاتی که باز هم ابهام فراوانی دارند را ارایه داده و گفته است: سناریو‌های مختلفی مطرح شد و در نهایت جمع‌بندی مجلس شورای اسلامی این بود که افزایش قیمت بنزین نخواهیم نداشت و بنزین هزار تومانی همچون گذشته عرضه می‌شود. برای این کار باید ساماندهی لازمه برای عرضه سوخت و اقدامات برای جلوگیری از قاچاق سوخت صورت بگیرد. در این راستا قرار شد کارت‌های سوخت احیا شود و دولت هم همکار‌های لازم را انجام دهد.

با در کنار هم قرار دادن اظهارات سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و رییس مجلس شورای اسلامی این نتیجه که «کارت سوخت» قطعاً دوباره مورد استفاده خواهد بود تقریباً قطعی است، اما مشخص نیست بدون ابزار قیمتی یا سهمیه مشخص مردم چه الزامی به استفاده از کارت سوخت خواهند داشت؟

هر چند هیات دولت هنوز واکنشی به اخبار منتشره نشان نداده و هنوز نیز لایحه‌ای در خصوص قیمت سوخت به مجلس نبرده است، سخنگوی کمیسیون انرژی گفته است که هیچ گونه افزایش قیمت بنزین صورت نخواهد گرفت، کارت سوخت هم فقط برای ساماندهی است؛ لذا مصرف بنزین سقفی ندارد، یعنی ممکن است فردی در ماه ۹۰ لیتر یا دیگری ۳۰ لیتر مصرف داشته باشد. این کار یعنی احیای کارت سوخت فقط برای ساماندهی و جلوگیری از قاچاق سوخت است.

آن‌طور که مشخص است «سی ان جی» از مسائل مطرح شده در نشست دیروز در خصوص قیمت سوخت بوده، نعمتی نیز در خصوص آن گفته است: قرار شد اگر مشکلاتی وجود دارد دولت ساماندهی لازم را صورت دهد. موضوع مهم دیگر درباره گسترش مراکز CNG در کشور بود به خصوص برای ناوگان‌های خصوصی و اتوبوسرانی که هر چقدر بتوانیم آن‌ها را گسترش دهیم از میزان مصرف بیهوده هم جلوگیری به عمل می‌آید.

به دلیل اختلاف ایجاد شده میان قیمت بنزین در ایران و فوب خلیج فارس، آمار قاچاق ارقام قابل توجهی دارد. دیروز علی مویدی خرم‌آبادی رییس ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز به خبرگزاری مجلس گفته است که روزانه ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر سوخت از ایران خارج می‌شود. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته است که این موضوع بیانگر این است که باید در قیمت سوخت تجدید نظر شود. او تاکید کرده است: اگر در قیمت سوخت تجدیدنظر نشود، حتی اگر تمامی امکانات به کار گرفته شود همچنان شاهد خروج سوخت از کشور خواهیم بود.

حسن روحانی رییس‌جمهوری چندی پیش گفته بود که اگر مصرف بنزین کاهش یابد ایران خواهد توانست آن را صادر کند. قیمت بنزین در کشور‌های همسایه ایران فاصله قابل توجهی با ایران دارد.

مجلس شورای اسلامی این روز‌ها در حال گذران واپسین ماه‌های خود است. انتخابات مجلس شورای اسلامی یازدهم در ۲ دور ۲ اسفند سال جاری و اردیبهشت ماه سال آینده برگزار خواهد شد.

بیشترین مخالف و موافق

شنیده‌های «تعادل» از راهرو‌های مجلس از این حکایت دارد که از میان چند سناریویی که در جلسه غیرعلنی مجلس مطرح شده است، سناریوی آزادسازی قیمت بنزین به ۱،۵۰۰ تومان بیشترین موافق و کمترین مخالف را نسبت به ۲ طرح دیگر که یکی سهمیه ۶۰ لیتری و مازاد ۲،۵۰۰ تومان در هر لیتر و دیگری حفظ حالت فعلی بوده داشته است. این طور که مشخص است اغلب نمایندگان خواستار تداوم وضع فعلی بودند، اما شمار مخالفان نیز قابل توجه بوده است. در نهایت پیشنهاد نمایندگان در مقطع فعلی الزامی شدن استفاده از کارت سوخت بوده است که حالا باید دید هیات دولت در خصوص آنچه تصمیمی می‌گیرد.