مطالبه‌گری بدون احصاء مسائل کشور بیهوده است / مسئله‌یابی نادرست؛ دلیل موفق نبودن مطالبات جنبش دانشجویی

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دانشجویان همواره با حضور در عرصه های مختلف اعم از سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بدون هیچ چشم داشتی به دنبال حل مسئله هستند که گاها با نداشتن اولویت بندی درست و درک صحیح از مسائل پیرامون خود مطالبه گری آن ها با شکست رو به رو می شود؛ اما بعضی مواقع نیز با مطالبه گری صحیح  و انتقاد درست و به جا باعث حل مشکل مردم می شوند تا جایی که اقدام آنها مورد تحسین رهبر انقلاب قرار می گیرد و چه لذتی بالاتر از این.

ادبیات مطالبه گری و لحن انتقاد موضوعی است که رهبر انقلاب در دیدار رمضان امسال با دانشجویان به اهمیت آن اشاره و نکاتی را پیرامون مطالبه گری مطرح کردند. در این راستا خبرگزاری دانشجو با توجه به ضرورت بررسی ادبیات مطالبه گری و لحن انتقاد در جنبش دانشجویی با توجه به رهنمودهای رهبر انقلاب میزگردی را با حضور زهرا مهقانی، جانشین خواهر اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، امین سردارآبادی، مسئول اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی و اسماعیل کوهی مقدم، دبیر سابق دفتر تحکیم برگزار کرد که می توانید قسمت اول این میزگرد را از اینجا بخوانید و در ادامه بخش دوم و پایانی این میزگرد را می خوانید: 

زهرا مهقانی ،جانشن خواهر اسبق بسیج دانشجویی دانشگاه تهران در ادامه میزگرد با اشاره به صحبت های سردارآبادی در چگونگی شکل گرفتن مطالبه گری  جنبش دانشجویی و عرصه های اثرپذیری در مطالبه گری گفت: این مدل مطالبه گری نشان دهنده این است که نظام مسائل کشور را خوب متوجه نشدیم.

وی افزود: این مهم است هر تشکلی باید خودش به تنهایی خودش به این پختگی برسند که مبتنی بر واقعیت،مسائل کشور را احصا کنند، زیرا در موضوعات مطالبات ما موثر است، اما در محتوای مطالبه گری باید توجه بکنیم که این شکل دهی به چه صورتی اتفاق می افتد، زیرا در مطالبه گری هم بحث هم محتوا مهم است هم ادبیات مهم است هم لحن مهم است.

مهقانی در ادامه صحبت با اشاره به رعایت سلسله مراتب در مطالبه گری گفت :در مطالبه گری ما سلسله مراتب مهم است و باید اولین راهکارمان تجمع نباشد البته این حرفم به معنی نفی تجمع نیست، حتما در جاهایی نیاز است چون تجمع یکی از ابزار ما برای مطالبه گری است و هر جا نیاز باشد در عدالت خواهی و ارمان خواهی خود استفاده میکنیم ولی تاکید دارم که رعایت سلسله مراتب در مسیر مطالبه گری دارای اهمیت است و عدم رعات گاه اثر منفی دارد.

این فعال دانشجویی با اشاره به صحبت های سردار ابادی درباره تذکر به مسئولین گفت: نقد کردن از مسئولین در مقاطعی که ظلم صورت می گیرد یا فساد انجام می شود  نیاز است اما به نظرم یک جاهایی خط قرمز مشخص است، وقتی ادبیات ما ادبیات دشمن شد حتما باید به نوع مطالبه گری مان شک کنیم، به ابزار و ادبیات و لحن مان شک کنیم، ما با اصلش مخالف نیستیم ولی باید در استفاده از ابزار و چگونگی لحن و ادبیاتش دقیق باشیم.

زهرا مهقانی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری دانشجو که خواهران چه سهمی در شکل گرفتن و قوت بخشیدن به مطالبه گری می توانند داشته باشند گفت: فارغ از جنسیت اگر به این مسئله توجه کنیم مطالبه گری نیازمند دو چیز است یکی بحث احصاء مسائل است و دیگری تخصصی به مسئله نگاه کردن است، من فکر می کنم ابزارهایی که برای مطالبه گری نیاز است اگر آدم ها (فارغ از اینکه خانم یا آقا باشند) بهش قائل باشند می توانند نقش آفرینی کنند، حالا ممکن است بگوییم شما دو نصف شب بروید روبه روی فلان سفارت خانه بایستید، خب این حتما یک سری محدودیت هایی هست اما اصل مطالبه کردن و اصل آن گفتمان ایجاد کردن نسبت به یک قضیه ای خیلی به این مسائل بر نمی گردد، و چه آقا و چه خانم فارغ از فضای جنسیت همان تاثیر را می توانند در بدنه مردم بگذارند. اگر بخواهم اِلِمان های مطالبه گری را بگویم تفاوتی در آقا یا خانم بودن قائل نمی شوم، چون ممکن است به جهت ابزاری متفاوت باشد که آن ابزارش خیلی محدود است و به چشم نمی آید.

وی با بیان نقدی ادامه داد: ما وقتی داریم در رابطه با مطالبه گری بحث می کنیم این که ما فقط در فضای عملیات به جهت رسانه ای یا هر چیز دیگر از یک عده خانم استفاده کنیم پسرفت می آورد. اگر درفرآیند فضای مطالبه گری مان، از احصا مسائل تا بررسی راهکار ها و چیدن برنامه، که می تواند فرصتی باشد که فکرهای و تخصص های  متفاوت جمع بشوند و پای کار بیایند در مطالبه گری خیلی می تواند اثرگذار باشد، چون یک وقت هایی بعضا این تجربه را دیده ایم یک مسئله ای به وجود میاد سریع به تجمع می رسیم چه شد تجمع شد؟ چون یک جمعی تصمیم گرفتند تجمع کنند.

مهقانی به اشاره به اینکه جنس مطالبه گری ها شوخی بردار نیست و کار بسیار دقیق و ظریفی است گفت: مطالباتی که خواهران در یک سری از موضوعات اجتماعی می کنند خیلی دقیق تر می تواند باشد بحث هایی که حاوی مسائلی مثل خانواده است و مسائلی مثل جنس آسیب های اجتماعی که به تحصیلات فرزندانی که بی سرپرست یا بد سرپرست هستند برمی گردد جنس شان جنسی است که خانما می توانند ولی به نظرم خیلی حد بردار نیست.

کوهی مقدم در ادامه میزگرد با اشاره به روند مطالبه گری موفق گفت: قطعا مطالبه گری روندی دارد که این دو وجه دارد که از دو تعبیر استفاده می کنم یک وجه مسئله یابی شما از اوضاع است و وجه دوم مسئله سازی است یعنی شما تلاش می کنید متوجه بشوید از نظر شما برای اصلاح جامعه من باید در چه مسئله ای کار کنم که باید به این جمع بندی برسم، روی چه چیزی کار کنم بعد اینکه متوجه شدم باید تلاش کنم روی آن کار بکنم.

وی افزود: در مورد مسئله یابی یک ملاحظه ای را قبلش گفتم که نباید توسط رسانه ها کانالیزه بشوند ولی یک نکته ای هست تشکل دانشجویی به عنوان یک جنبش دانشجویی باید یک شناخت نسبی از همه مسائل کشور داشته باشد، یعنی عرصه مسائل کشور را بداند که به چه صورتی است نه به عنوان یک متخصص، اما به عنوان کسی که در رابطه با همه موضوعات کشور یک موضعی دارد در رابطه با اقتصاد، موضوعات اجتماعی، سیاسی.

دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت در ادامه صحبت خود گفت: هر تشکیلاتی متناسب با این تقسیم بندی شده، خیلی از تشکل ها متناسب با این واحدهای خودشان را سر و سامان دادند و متناسب با این، مسائل را اولویت بندی می کند و انتخاب می کند که به چه صورتی کنش گری کند.

کوهی مقدم با اشاره به مسائل کشور و روند انتخاب مسئله برای کنش گری و مطالبه گری گفت: چند پارامتر است که ما را بیشتر به یک سری مسائل سوق می دهد نکته اول سیاست خود تشکل، مرام نامه چه می گوید ممکن است تشکلی باشیم که برای ما موضوعات حوزه عدالت جذابیت داشته باشد یا برای یک تشکل دیگر موضوعات حوزه آزادی جذاب است، نکته دوم این است که احساس کنیم باید مطالبه ای که در مطالبات رهبری مهم است اتفاق بیفتد نکته سوم این است که چه قدر درد است که تشکل ها باید به این توجه جدی تری داشته باشند که این مطالبه ما در ادبیات مردم کجا قرار گرفته است.

وی اولین قدم شناخت مسئله را بررسی چگونگی روند برای حل مسئله دانست و گفت: در این هفت هشت سال اخیر چیزی که ما الان می بینیم این است که تشکل دانشجویی روی هر موضوعی اراده بکند حجم بالایی محتوا در اختیارش هست بررسی های مختلفی که بوده پژوهشگاه های مختلفی که از این بچه ها و جوانان روی این ها کار می کنند و فعال هستند می تواند از آنها کمک بگیرد یا از طریق اساتیدی که خودش می شناسد خودش انتخاب کند به شناختی از مسئله برسد.

کوهی مقدم ادامه داد: بعد اینکه این شناخت ایجاد شد نیاز به برنامه ریزی هست، این برنامه ریزی دو وجه دارد، یک وجهش در واقع تلاش برای غلبه دادن این گفتمان در دانشگاه است که به نظر من اولویت همین است، یعنی چیزی که مقام معظم رهبری از دانشجو می خواهد و از تشکل دانشجویی می خواهد غلبه دادن گفتمان انقلاب در دانشگاه است محوریت دانشگاه نباید از بین برود یعنی من در دانشگاه اول این حرف خودم را به دانشجو بزنم، بیبنم دانشجو حرف من را می فهم یا نه؟ دانشجو با من هم صدا می شود یا نه؟ بعد از این که در نشریه ام به این موضوع پرداختم و سعی کردم حلقه مطالعاتی برای آن تعریف کنم و میزگرد بگذارم، سعی کردم مطالبات مردم را به داخل دانشگاه بکشم حتی از داخل دانشگاه برایش جواب پیدا کنم.

این فعال دانشجویی ضمن مثمر ثمر دانستن ارتباط فضای نخبگانی کشور و مردم برای حل مشکلات جامعه این مرحله از مطالبه گری را مرحله ای جدی دانست و تصریح کرد: قدم بعدی این است که من سعی کنم از دستگاه های حاکمیتی دولتی قضایی و هر دستگاهی که در این حوزه مسئول دستگاه ذیربط است مطالبه اصلاح وضعیت را بکنم قوه مقننه است نیاز است قانون را اصلاح کند یا به هر صورتی از طریق ساختار قانونیش ابتدا یا ساختار قانونیش ارسال نامه است جریان گذاشتن قوه ناظر بر آن قضیه است و مواردی از این دست.

دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت در ادامه صحبت های خود با اشاره به روند مطالبه گری که به واسطه به تنگ آمدن از ساختار گاهاً از فضای قانونی خارج می شود به تشریح این شرایط پرداخت و گفت: در این مرحله شما دو ابزار دارید که مهم ترین آن ابزار رسانه است که با بسیج کردن رسانه ها افکار عمومی را نسبت به قضیه متوجه میکنید، که باید بگم الان افکار عمومی یک ابزار خیلی قدرتمند است با توجه به ابزار فضای مجازی و رسانه اتفاقات کف میدان صورت می گیرد که جدی ترینی که ما می شناسیم تجمع است که می تواند غالب های دیگری را به خودش بگیرد.

کوهی مقدم افرود: این روند اگر طی بشود حتی اگر آن مطالبه به نتیجه نرسد، اما گفتمانی ایجاد می کند که قطعا هم اثرش را در جامعه دارد و بعدا در موقعیت مناسب که شرایطش یک روزی مناسب خواهد شد آن گفتمان اصلاح شکل می گیرد و با طی این مسیر سایر تشکل ها را می توانید با خود هم سو کنید و یک هم افزایی می تواند شکل بگیرد که این مطالبه به مطالبه مجموعه تشکل های دانشجویی تبدیل شود.

امین سردارآبادی، دبیر اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی در نقد و بررسی ارتباط جنبش دانشجویی با مردم و موفقیت در مطالبه گری گفت: الان قائلم تشکل های دانشجویی در عرصه مطالبه موفق نبوده اند و نتوانستند بدنه مردمی را با خودشان همراه کنند. قائل به این هستم که ما نتوانستیم گفتمان جامعه را به سمت اصل 8 قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر ببریم.
وی افزود: با این دو واژه اولین چیزی که به ذهن می رسید تا چند سال قبل مسئله حجاب بود ولی درصورتی که مهمترین عرصه در بحث اصل 8 قانون اساسی اصلا نهی از منکر و امر به معروف حاکمان است که در نهج البلاغه و ادبیات امام ره و حضرت آقا از این ادبیات زیاد است.

سردارآبادی در ادامه میزگرد گفت: من می گویم جنبش دانشجویی کاری کند که مسئله محور جلو برود من باید از این ظرفیت دانشجویان استفاده کنم بدانم یک جریانات مطالبه را برای اصلاح کشور فراهم بکنم قطعا اگر قرار بود اصلاح رخ بدهد رخ می داد ولی من جنبش دانشجویی باید به این نتیجه برسم که روابط حاکمیت نیستم یعنی نماینده حاکمیت در دانشگاه نیستم که هر اتفاقی افتاد این جوری میکروفون دستم بردارم و توضیح بدهم که فلان مسئله فلان جور بود ماله بکشم ماست مالی بکنم. من جنبش دانشجویی به عنوان واسط بین مردم و بدنه حاکمیت باید به طور مناسب هم نقد ها را بگویم هم نقاط مثبت را بیان کنم  و جریان فشار و مطالبه را باید به طریقی تنظیم کنم که اصلاح شود.

سردار آبادی ادامه داد: وقتی شما مطالبه می کنید دو حالت به وجود می آید یک مسئولی که آدم موجه است ولی توانایی اجرا ندارد که به واسطه فضای مطالبه گری که ایجاد می کنیم فضایی برای اصلاح فراهم می شود یا اینکه ادمی است که دارد کم کاری میکند ولی به خاطر فضا و روند مطالبه گری مجبور می شود که کاری بکند که این نکته حائز اهمیت است که لازم دیدم مطرح کنم.

سردارآبادی در ادامه با اشاره به بحث دوگانه قانون و بی قانونی توسط تشکل های دانشجویی گفت: الزاما قانون نمی تواند حق را تضمین کند در صورتی که تضمین میکند ولی الزاما اینطور نیست برای مثال پدیده ای مثل حقوق های نجومی رخ داده، که توسط ساختار قانونی پرداخت انجام شده است و ما قائلیم که این مسئله ناعدالتی است و بنده هم قبول دارم باید الزامات را رعایت کرد اما نباید اسیراین شد که درگیر مراحل بشیم چون بعضی جاها جمع بندی من میشود که این مسئله با تجمع حل می شود ولی نباید برای هر مسئله ای با تجمع عمل کرد و یقیننا یه جمع مبتنی بر عقلانیت در بدنه دانشجویی وجود دارد.

زهرا مهقانی در ادامه میزگرد گفت: فضای نخبگانی دانشگاه دارد حد و مرزی را بین خودش و مردم میگذارد که نمیتواند دغدغه های مردم را درک کند. یعنی الزاما این نسیت که عدم توانایی جنبش دانشجویی به نماینده حاکمیت بودن ربط داشته باشد. زیرا به نظر من مختصات یک تشکل دانشجویی اسلامی دارای محورهای اصلی است که نماینده حاکمیت بودن در آن نقشی ندارد. و این فضای نخبه زدگی باعث عدم فهم می شود که دیگ جنس مطالبات، جنس مطالبات مردم نیست.


اسماعیل کوهی مقدم در ادامه صحبت های خود ناظر به صحبت های امین سردار آبادی درباره سیر مطالبه گری گفت: قطعا نوع مطالبه گری یک چک لیست نیست که بعد از انجام هر کار برم سراغ بعدی، ولی یک سری چیزها الزمات منطقی است وقتی من مسئله رو نفهمیدم چگونه میخواهی به مردم منتقل کنی و یا اصلا در نشریه این موضوع را مطرح نشده که ادبیات درست انتقال این موضوع را به مردم پیدا کند و ابزار های قانونی را به اختیار نگرفتم وقتی این سیر را طی نکنیم این مطالبه سیر درستی را پیش نمیبرد.

وی افزود: وقتی جنین سیری دنبال می شود به مطالبه ای دست یافته میشود که با بدنه مردم اتصالی ندارد زیرا برای تو مهم نبوده که درد مردم چیه برای تو این مهم بوده که رسانه ها تو رو پوشش میدن یا نه.

کوهی مقدم با بیان اینکه تشکل هایی دانشجویی عموما در فضای مطالبه گری موفق نبودن افزود: دلیل این اشتباه و عدم موفقیتت به خاطر مسئله یابی نادرست است که عموما به آن دچار هستند و نکته بعدی هم این است که متاسفانه برای حل مسئله به سمت حاکمیت می روند و از بسیج قدرت افکار عمومی استفاده می کنند و به فضای نخبگانی می روند.

کوهی مقدم در پایان صحبت های خود گفت: رسانه زدگی تشکل ها باعث دقیق مطالبه نکردن هست که نتیجه آن عدم تشکل روند درست و رسیدن به نتیجه مطلوب است.

زهرا مهقانی در جمع بندی صحبت های خود با اشاره به مطالبه گری بانوان گفت: نگاه سیاسی و اجتماعی امام ره خیلی نگاه فراگیری است و از این تعبیر که زنان رهبران نظام  هستند استفاده می کند و فعالیت اجتماعی و سیاسی زنان را حق و وظیفه  آنان می داند پس بنابراین به نطر بنده باید با دقت به این مسئله توجه کرد و فضای مطالبه گری را با تمام حدود و مرزهای ان جدای از این مسئله نمی دانم.

وی در پایان تصریح کرد: مطالبه بدون احصاء نظام مسایل کشور بیهوده است و بدون گفتمان سازی در فضای دانشگاه و جامعه نتیجه خوبی ندارد و و مهم ترین وظیفه تشکل های دانشجویی که مطالبه گری است به شدت نیاز به دقت دارد و دقیق نبودنش چه بسا نتیجه عکس میگذارد.

سردارآبادی در پایان میزگرد و جمع بندی مبحث خاطر نشان کرد: در فضای فعلی کشور یکی از بهترین راه اصلاح کشور به دست گرفتن مصادیق و درخواست اصلاح ساختار و زدن آن ساختار غلط است، یعنی یک مصداق خوب رسانه ای را با تمام شرایطی که گفتیم را در دست بگیریم و متناسب با آن بگوییم فلان مسئله مشکل دارد و سیستم حکمرانی کشور را برای اصلاح قانع کنیم.