گام‌های کوچک پاسخ محدودیت‌های بزرگ برجام نیست

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، گویا غرب براساس رفتار دولت به این نتیجه رسیده که دولت روحانی هیچ چاره‌ای جز «حفظ برجام به هر قیمت ندارد». این وضعیت جز خسارت عاید دیگری برای ایران نخواهد داشت. دولت باید رفتار برجامی خود را به طور اساسی تغییر دهد. گام‌های کوچک، پاسخ محدودیت‌های بزرگ برجام نیست. توقف مذاکرات و از سرگیری غنی‌سازی ۲۰ درصد، می‌تواند بخش مهمی از این تغییر رفتار باشد.

با توجه به بی‌عملی اروپا در اجرای تعهدات، گام سوم ضرب الاجل ایران از جمعه (۱۵ شهریور) آغاز شد.

مقامات ارشد دولت اعلام کرده‌اند که دستورالعمل گام جدید مبنی بر رفع موانع تحقیق و توسعه در صنعت هسته‌ای است.

فلسفه ضرب الاجل برجامی، به هم زدن ناموازنه موجود در اجرای توافق هسته‌ای و دادن شوک به طرف مقابل و وادارکردن او به اجرای تعهدات است. اما متاسفانه رفتار دولت در ماه‌های اخیر هیچ تناسبی با کارکرد اصلی ضرب الاجل ندارد.

تجربه ۱۶ ماه اخیر پس از خروج آمریکا از برجام در کنار ۱۲۰ روز اخیر اجرای ضرب‌الاجل برجامی ایران بیش از پیش ثابت کرد که اروپا نه توان و نه اراده‌ای برای اجرای تعهدات خود ندارد.

هدف اصلی اروپا، وقت کشی و خریدن زمان برای آمریکا به منظور اجرای برجام‌های بعدی است. اکنون هیچ تردیدی باقی نمانده که اروپایی‌ها نمی‌خواهند از حقوق حداقلی ایران در برجام صیانت کنند.

دولت باید یک تغییر اساسی در رفتار خود در ضرب الاجل برجامی ایجاد کند. رفتار دولت باید مبتنی بر واردکردن شوک‌های پیاپی و سنگین به طرف آمریکایی اروپایی باشد. اقداماتی از قبیل: آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد در فردو و استفاده از سانتریفیوژ‌های پیشرفته.

گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، روز پنج شنبه (۱۴ شهریور) به پایان رسید. دولت باید با نمایش اقتدار و قاطعیت، بلافاصله دستور اجرای گام سوم همراه با جزئیات را می‌داد، اما آقای روحانی در اقدامی تأمل برانگیز روز جمعه (۱۵ شهریور) گام سوم را اعلام کرد و سپس سخنگوی سازمان انرژی اتمی در روز شنبه (۱۶ شهریور) جزئیات را اعلام کرد. این رفتار، به طرف مقابل این پالس را می‌دهد که دولت قاطعیت و جدیت لازم در اجرای ضرب‌الاجل را ندارد.

روحانی در روز‌های گذشته همزمان با اعلام گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: «در عین حال ۲ ماه دیگر فرصت می‌دهیم، اگر به توافق رسیدیم باز هم راه برای مذاکره، منطق و توافق وجود دارد». این قبیل اظهارات دقیقا خلاف جهت ضرب الاجل برجامی است و مصداق ضعف و عقب‌نشینی است و طرف مقابل را به عهدشکنی و گستاخی بیشتر ترغیب می‌کند.

اکنون دولت در حالی به طرف مقابل امید بسته و مردم را هم امیدوار به این روند عقیم می‌کند، که دشمن در حال توسعه دشمنی خود است و باید مقتدرانه و عزتمندانه، بازی او را قبل از جا افتادن به هم زد. ما این کار را در اسقاط پهپاد آمریکا و توقیف نفتکش انگلیس تجربه کردیم.

گام‌های کوچک، پاسخ محدودیت‌های بزرگ برجام نیست.

طرف مقابل به این نتیجه رسیده که دولت روحانی هیچ چاره‌ای جز «حفظ برجام به هر قیمت ندارد». این وضعیت جز خسارت عاید دیگری برای ایران نخواهد داشت. دولت باید رفتار برجامی خود را به طور اساسی تغییر دهد. توقف مذاکرات و از سرگیری غنی‌سازی ۲۰ درصد، می‌تواند بخش مهمی از این تغییر رفتار باشد.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نشستی خبری در محل این سازمان به تشریح جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی پرداخت.

کمالوندی گفت: یکی از تعهدات ایران در برجام مربوط به بازطراحی رآکتور اراک است، دیگری مربوط به تولیدات آب سنگین است. موضوع سوم بازفرآوری سوخت مصرف‌شده هست. موضوع دیگر غنی‌سازی به‌لحاظ سطح هست. موضوع بعد تحقیق توسعه هست. سه موضوع دیگر فردو، میزان ذخایر و نظارت‌ها و دسترسی‌های آژانس است.

وی افزود: از این ۷ موضوع عملاً ما ۴/۵ موضوع را انجام داده‌ایم (کاهش تعهدات) و موضوعات باقیمانده به‌لحاظ مختصر باقی مانده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: درباره بند‌های ۲۳ تا ۴۳ ما ۸ موضوع داریم که چهار موضوع الآن اتفاق افتاده است. برخلاف برخی گزارش‌ها، محدودیتی برای مسیر غنی‌سازی ما وجود نداشته است.

کمالوندی اظهار داشت: چهار موضوع از روز شنبه (دیروز) انجام شد. ماشین‌های تحقیق و توسعه ما به انباشت ذخایر کمک خواهند کرد، این از روز جمعه انجام شد و روز شنبه به آژانس اعلام شد. ماشین آی‌آر ۶ (IR۶s) هست که گازدهی آن شروع شده. زنجیر ۲۰ تایی آی‌آر ۴ هم شروع شده. آی‌آر ۶ هم به‌صورت زنجیره ۲۰ تایی از جمعه شروع شده و گازدهی شده است.

وی خاطرنشان کرد: فعلاً بنا نداریم تغییری در نظارت‌های آژانس داشته باشیم. در تحقیق و توسعه بند‌های ۳۲ تا ۴۳ عملاً وجود دارد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: اوج فعالیت‌های ما غنی‌سازی بوده است و در حوزه صنعتی در ابعاد مختلف بر اساس اسناد بالادستی توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای و برنامه غنی‌سازی برای یک میلیون سو طی ۱۵ سال در دستور کار قرار گرفت.

وی تصریح کرد: نیاز حال حاضر ما غنی‌سازی ۲۰ درصد نیست و اگر بخواهیم زمانی ۲۰ درصد تولید کنیم؛ ترجیح ما این است که یک پله پیش رویم و ذخایر ۴/۵ درصد به‌اندازه کافی داشته باشیم و بعد شروع به تولید ۲۰ درصد کنیم.
کمالوندی در ادامه گفت: سه موضوع باقیمانده یکی فردو است و یکی نظارت‌های آژانس است که فعلاً بنا نداریم تغییری در نظارت‌های آژانس داشته باشیم و تعهدات شفاف‌سازی کما فی‌السابق انجام می‌شود.

وی اظهارداشت: ما از برجام خارج نشده‌ایم و بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام به ما اجازه می‌دهد که از تعهدات خود بکاهیم. طرف مقابل به کدام‌یک از تعهدات یازده‌گانه خود پایبند بوده است؟ چارچوب برجام حفظ شده و باقیست. ما در حوزه همکاری‌های بین‌المللی هم به طرف مقابل اعتراض داریم و آن‌طور که باید و شاید همکاری نکرده‌اند. در گام‌های بعدی در حوزه‌های فنی به انتهای کار خواهیم رسید.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: از «کورنل فروتا» مدیرکل موقت آژانس دعوت کرده بودیم تا به تهران بیاید، روز یکشنبه (امروز) به ایران می‌آید و با علی‌اکبر صالحی رئیس‌سازمان انرژی اتمی و محمدجواد ظریف وزیر خارجه دیدار می‌کند.

کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در توئیتر اعلام کرد: سفر مدیرکل موقت آژانس انرژی اتمی به ایران، جزیی از تعاملات و همکاری‌های جاری ایران و آژانس و در چارچوب رایزنی‌های سطح بالا بین طرفین است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به تغییرات موجود پیرامون فعالیت‌های سانتریفیوژی ایران اعلام کرد، «ما از اخبار رسانه‌ها در ارتباط با توسعه و تحقیقات سانتریفیوژ‌های ایران آگاه هستیم. بازرسان آژانس در ایران در محل هستند و هرگونه فعالیت‌های مربوط به آن را به مقر این سازمان در وین گزارش خواهند کرد».

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که کاهش پایبندی ایران به برجام اقدامی غیر قابل قبول است.

این اظهارنظر در حالی است که مقامات دولت ترامپ تا پیش از این مدعی بودند که برجام بدترین توافق تاریخ است.

پمپئو همچنین با‌اشاره به اقدام ایران در کاستن از تعهدات هسته‌ای، از کشور‌های اروپایی خواست آنچه به ادعای او «اخاذی ایران» خوانده شده را متوقف کنند.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در پیامی توئیتری در پاسخ به لفاظی پمپئو نوشت: مایک پمپئو! اخاذی دقیقا چیست؟ آیا اخاذی نقض یک قطعنامه (شورای امنیت) سازمان ملل و مجازات کردن کسانی که آن را رعایت می‌کنند، نیست؟ پیشنهاد رشوه برای دزدی نفت و تحریم کردن آن‌هایی که رشوه را نمی‌پذیرند؟ شاید هم (اخاذی) درخواست تسلیم شدن ایران یا تاکید بر گرسنگی کشاندن مردمش باشد؟ یا اینکه (از نظر شما اخاذی) یک اقدام قانونی طبق مفاد برجام است؟

مایا کوسیانچیچ، سخنگوی امور خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا در اظهارنظری گستاخانه گفت: اتحادیه اروپا به ایران توصیه می‌کند که تمامی فعالیت‌های خود را که با تعهداتش تطابق ندارد بازگرداند و از هرگونه اقدامی که اجرای کامل توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند خودداری کند. وزارت امور خارجه انگلیس نیز آغاز تزریق اورانیوم به سانتریفیوژ‌ها در ایران را «ناامیدکننده» توصیف کرد. به گزارش فارس، ژرارد آرود، سفیر سابق فرانسه در واشنگتن در پاسخ به توئیت وزیر خارجه آمریکا علیه ایران نوشت: اقدامات ایران نتیجه خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریم‌ها است.

مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا در نشست خبری مشترک با همتای فرانسوی خود با اشاره به کاهش تعهدات برجامی ایران، در اظهارنظری گستاخانه گفت: از نقض برجام و اقدامات تازه ایران در این زمینه متعجب نشده‌ایم.

فلورنس بارلی، وزیر دفاع فرانسه نیز در پاسخ به همین سؤال در اظهارنظری گستاخانه تاکید کرد که ما تلاش می‌کنیم ایران را به سمت تعهد به برجام سوق دهیم. گستاخی مقامات آمریکایی و اروپایی در حالی است که این کشور‌ها تاکنون به هیچ عنوان به تعهدات برجامی خود عمل نکرده‌اند.

لنوید اسلاتسکی، رئیس‌کمیته روابط خارجی دومای روسیه، در واکنش به اعلام اتخاذ گام سوم کاهش تعهدات برجامی از طرف ایران افزود: این (گام سوم) پاسخی به تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران و همچنین ناتوانی اتحادیه اروپا در عمل به وعده‌هایش است.