محمدرضا اصلانی معتقد است میرزاغلامرضا اصفهانی سیاه مشق را به یک عنصر بنیادین هنری تبدیل کرد و کلمه و کلام را به عنوان امر وجودی گسترش داد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، مراسم افتتاحیه نمایشگاه آثار خوشنویسی میرزاغلامرضا اصفهانی با عنوان «الفقیر غلامرضا» و همچنین رونمایی کتاب نفیس آثار وی که به کوشش مرحوم مظفر بختیار منتشر شده است، شامگاه جمعه ۱۵ آذرماه در گالری آریانا برگزار شد.
در این مراسم محمدرضا اصلانی، بهمن فرمان آرا، احسان آقایی رییس موزه هنرهای معاصر تهران، محمد احصایی، علی شیرازی، صداقت جباری، بهزاد شیشه گران، حسام عتیقی مقدم کیوریتور نمایشگاه، محمدعلی صحرانورد مدیر انتشارات کتابسرای نیک و ناشر «مجموعه آثار خوشنویسی میرزا غلامرضا اصفهانی» و جمعی از هنرمندان سینما و تجسمی حضور داشتند.
زروان بختیار فرزند مرحوم مظفر بختیار در این مراسم با اشاره به علاقه پدرش به میرزاغلامرضا گفت: عشق و علاقه پدرم به میرزاغلامرضا اصفهانی به حدی بود که حتی در سفرهای طولانی که به چین و کره جنوبی داشت، تصاویر آثار میرزاغلامرضا را همراه خود میبرد و همیشه احترام خاصی برای این خوشنویس قائل بود.
وی به تحقیق و پژوهش ۳۰ ساله پدرش بر آثار میرزاغلامرضا اصفهانی اشاره کرد و افزود: تألیف کتابی با این محتوا، تنها نیازمند دانش در خوشنویسی نیست و مؤلف باید درباره فرهنگ دوره قاجار، نگارگری، کاغذسازی و مواردی از این دست آشنا باشد و پدرم به همه اینها مسلط بود.
بختیار بیان کرد: دسترسی پدرم به آثار میرزاغلامرضا اصفهانی از آن جهت بود که او از طرف مادری نوه معیرالممالک بود. البته درباره دوره قاجار اطلاعات زیادی وجود نداشت و پدرم با پژوهش چند ساله این آثار را جمع آوری کرد و برای همین این کتاب ناب است.
وی همچنین خبر داد: آثار دیگری از پدرم که زوایای تاریخی روشنی از تاریخ قاجار را روشن میکند، به زودی منتشر خواهیم کرد.
محمدرضا اصلانی مستندساز پیشکسوت که دوست دیرین مرحوم بختیار و مشاور کیفی کتاب آثار میرزاغلامرضا است، در ادامه مراسم گفت: این کتاب حاصل تلاش یک عمر یک خاندان است. شاید اگر معیر الممالک از میرزا غلامرضا حمایت نمیکرد او فرصت نمییافت چنین آثار مهمی را عرضه کند و این خود یک نوع مدیریت فرهنگی است. میرزا غلامرضا فقط یک خوشنویس نیست بلکه یک نقاش پیشرو است که صد سال جلوتر از اکسپرسیونیستهای اروپایی بود.
وی بیان کرد: در فرهنگ ما کمالالدین بهزاد هم چنین جایگاهی دارد؛ با اینکه بهزاد هم عصر داوینچی است، اما به جرأت میگویم که از داوینچی پیشروتر و مدرنتر بود. کسانی که معتقدند ایرانیان نقاشی ندارند فهمی از نقاشی ندارند. آن زمان در خانه معیر الممالک مجلات و کتابهای هنری روز اروپا به خانواده میرسید و میرزا غلامرضا و معیر الممالک و محمود خان ملک الشعرا دور هم مینشستند و روی این کتابها و مجلات ساعتها بحث میکردند.
این مستندساز درباره ارزش کار میرزاغلامرضا اصفهانی گفت: او سیاه مشق را فقط به عنوان تمرین خوشنویسی مدنظر نداشت؛ بلکه سیاه مشق را به یک عنصر بنیادین هنری تبدیل کرد و کلمه و کلام را به عنوان امر وجودی گسترش داد. او با تمرکزی که شبیه تمرکز ذنیستها است، کار میکرد. او فضای مجردی را در خوشنویسی ایجاد میکند که دیگر خوشنویسی نیست، نقاشانه است.
وی افزود: میرزا غلامرضا از این نظر از آبسترکتیویستهایی، چون هارتونگ و سولاژ صد سال جلوتر است. او از سنت به امر وجودی پرواز میکند، کاری که با مرکب و پهنای قلم میکند یک نوع روایت است.
مهدی عتیقی مقدم کیوریتور نمایشگاه، کتاب مجموعه آثار میرزاغلامرضا اصفهانی را ارزشمند دانست و ابراز امیدواری کرد کهای کاش این کتاب در یک کنگره جهانی معرفی میشد.
سیدمحمد احصایی هنرمند خوشنویس و نقاش پیشکسوت نیز گفت: کتاب مجموعه آثار میرزاغلامرضا اصفهانی اثری ماندگار برای شناخت و معرفی این هنرمند خواهد بود. میرزاغلامرضا در شکسته نستعلیق شگفتی بزرگی پدید آورده است.
نمایشگاه آثار خوشنویسی میرزاغلامرضا اصفهانی به مدت پنج روز تا ۲۰ آذر در گالری آریانا به نشانی الهیه، انتهای خیابان مریم شرقی، ابتدای خیابان فرشته (شهید فیاضی)، شماره ۹ دایر خواهد بود. آثار ارائه شده در این نمایشگاه شامل ۸ تابلو خوشنویسی و سه کتیبه است. بزرگترین اثر میرزاغلامرضا اصفهانی از لحاظ ابعاد، که در مجموعه شخصی خانواده عبداللهی است نیز در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر این اثر، دیگر آثار ارائه شده در نمایشگاه از مجموعههای شخصی هستند و برای فروش نیستند.
کتاب نفیس مجموعه آثار میرزاغلامرضا اصفهانی نیز در این روز رونمایی شد. قیمت این اثر نفیس که تنها در ۵۰۰ نسخه شماره دار و به صورت کلکسیونی منتشر شده است، یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان است.
در کتاب «مجموعه آثار خوشنویسی میرزا غلامرضا اصفهانی» در فصول سیاهمشق، ۱۴۵ قطعه؛ کتابت ۴۷ قطعه؛ کتیبه و لوحهنگاری ۱۷ قطعه؛ طرح مهر و واگیره ۲۴ قطعه؛ شکسته ۲۶ قطعه؛ تعلیمی و سطرنویسی ۴۶ قطعه و مستندات ۷ قطعه تابلو و اثر هنری از میرزا غلامرضا به چاپ رسیده است. این آثار از ۳۰ مجموعه شخصی، چهار موزه و کتابخانه دانشگاه تهران جمعآوری و عکاسی شدند.
بر روی کتاب، یک مولاژ منقوش به چشم میخورد که برگرفته از آثار میرزا غلامرضا و از جنس رزین پلیاستر با فیلر کربنات کلسیم بوده و با رنگهای اکلریک تزئین و سپس پتینه شده است. این اثر در سایز رحلی و با ابعاد ۲۱۰ * ۲۸۰ سانتی متر و جلد سخت چاپ شده است.
تعداد صفحات کتاب ۵۶۸ صفحه است. ۲۴ صفحه اول و ۸ صفحه آخر کتاب با کاغذ کارتی ۱۴۰ گرمی مات مارک موریم ساخت کشور کره جنوبی تولید شده است و ۵۳۶ صفحه از متن که شامل تابلو خطهاست، با کاغذ گلاسه براق، کاغذ مارک هانسول کره جنوبی با گراماژ ۱۵۰ گرم چاپ شدهاست.