وزیر اقتصاد در دانشگاه الزهرا چه گفت؟ / لغو معافیت مالیاتی آسان نیست

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و امور دارایی، در مراسم گرامیداشت روز دانشجو که در دانشگاه الزهرا به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه الزهرا برگزار شد گفت: اگر تحرک را از دانشجو بگیریم فایده ندارد. خیلی مهم است که ما محققانه و متفکرانه فکر کنیم و حرف بزنیم و خود را به سرمنزل مقصود برسانیم. در روز دانشجو سه دانشجوی از خودگذشته آگاه برای بیان حق و حقوق جامعه خود را فدا کردند. دانشجویانی که در دوره‌ اختناق ناشی از کودتای سال ۳۲ در مقابل معاون رئیس‌جمهوری که خود را اول و آخر دنیا می‌دانست قرار گرفتند و از حقوق ملت در برابر امپریالیسم دفاع کردند.

وی با بیان اینکه انگلیس از زمان ملی‌شدن صنعت نفت، چون منابع سرشاری را از دست داده بود آرام نداشت گفت: آن‌ها به انحاء مختلف آسیب می‌زند و از هر روزنه‌ای استفاده می‌کرد که مانع پیروزی ملی شدن صنعت نفت بشوند، چون می‌ترسیدند که ملی شدن صنعت نفت به الگویی برای منطقه تبدیل شود.

 

وی در پاسخ به اعتراض یکی از دانشجویان که خطاب به وزیر اقتصاد گفت: «در کنار شما عکس سه شهید هسته‌ای قرار دارد که کار غنی سازی را انجام دادند، اما دولت شما چه کار کرد جز اینکه جلوی همه چیز را گرفت و همه چیز را تعلیق کرد؟»، تصریح کرد: من که اینجا به فرمایشات دانشجویان گوش دادم و هنوز هم گوش می‌دهم و اصلا هم از حرکت خیلی خوب شما ناراحت نمی‌شوم. من از اینکه بعضی مواقع افرادی مثل شما جلسات را به هم بریزند اصلا ناراحت نمی‌شوم. شما تشریف داشته باشید و وقتی عرایض من تمام شد پشت تریبون بیایید و صحبت‌های خود را مطرح کنید، چرا در آنجا که گلویتان اذیت می‌شود. این تریبون را برای شما گذاشته‌اند. تحمل بفرمایید. البته من هم در دوره دانشجویی همین ویژگی را داشتم، ولی آدم با حوصله‌ای بودم و الان هم همینطور هستم. خواهشم این است که در یک جاده دو طرفه حرف بزنیم. لازمه تحقق خواسته‌ها تحمل طرف مقابل است.

دژپسند درمورد روابط با امریکا گفت: ایران در دوره جدیدی گرفتار تحریم ظالمانه و یک‌طرفه و یک‌جانبه شده است. از ۱۳ آبان سال ۹۷ تقریباً یک سال و یک ماه از آغاز این تحریم‌ها گذشت و اتفاقا اگر در این تحریم‌ها هم دقت کنید خوی حکام فعلی آمریکا حاکی از این است که همچنان آن‌ها دنبال نفت و منافع خودشان هستند. رئیس جمهور آمریکا به صراحت در مورد سوریه، عربستان و عراق بیان می‌کند که ما آنجا منافعی داریم و باید به دنبال آن منافع باشیم.

وزیر اقتصاد ادامه داد: آمریکا تا قبل از سال ۱۳۳۲ منافعی در ایران نداشت و این کودتا جاده‌صاف‌کن ورود آمریکا به ایران بود. الان هم که آمریکا سال‌هاست از کشورمان بیرون رانده شده به انحاء گوناگون در کمین بازگشت هستند، اما این اتفاق محقق نشده است و به نظر من این آرزو را هم به گور می‌برند، چرا که جامعه انقلابی ما نشان داده است همچنان که در جنگ ۸ ساله بزرگ که تمام دنیا یک سو بودند و ایران مظلوم یک سوی دیگر، چنان توانست مقاومت کند که حتی یک سانتی‌متر از خاک کشورمان به دشمن داده نشود و این اتفاق در ۴۰۰ سال اخیر بی نظیر بوده است.

وی افزود: برنامه ما این است که بتوانیم در مقابل ظلم، اجحاف و تحریم‌های ظالمه یک‌سویه دشمن بایستیم. ما باید در عمل ایستادگی خود را نشان دهیم و با حرف‌های کلی به جایی نمی‌رسیم. در حال حاضر سهم جمعیت و مساحت ما در دنیا ۱.۱۲ درصد است و سهم ما در اقتصاد بین‌الملل کم است، با این وجود باید بکوشیم و این سهم را بگیریم و آن را مسترد کنیم. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که بتوانیم یک برنامه جامع برای حرکت در مسیر رشد و توسعه داشته باشیم و زمانی می‌توانیم چنین کنیم که برنامه‌های ما از جامعیت کامل و کوشش لازم برخوردار باشد و عزم و اراده لازم برای اجرای این برنامه‌ها را داشته باشیم. خوشبختانه هنوز چند ماهی از عمر دولت یازدهم نگذشته بود که سند مهمی به نام «سیاست‌های اقتصاد مقاومتی» ابلاغ شد. سیاست‌های اقتصاد مقاومتی یک راهبرد بنیادین برای استحکام استقلال اقتصادی ایران بود. اگر ما بخواهیم با آمریکا و استکبار جهانی بجنگیم و با نفوذ مقابله کنیم نمی‌توانیم در حوزه اقتصاد استحکام و پایداری لازم را نداشته باشیم. ما نمی‌توانیم وابسته به نفت باشیم، ولی ادعای ایستادگی و مقاومت کنیم. مگر می‌توانیم به دور کشور حصار بکشیم و ادعا کنیم می‌توانیم از پس شیطنت‌های دنیا بربیایم؟ ما اگر بتوانیم از نظر علمی جامعه را دانش‌بنیان کنیم و اگر توانستیم درآمد‌های دولت را از وابستگی به نفت رهایی ببخشیم و اگر توانستیم تولید را به گونه‌ای سازمان بدهیم که به خوداتکایی رسیده باشیم و اگر توانسته باشیم تنوع تولید را به مرحله‌ای برسانیم که دنیا را نیازمند تولیدات خود کنیم، آن موقع است که می‌توانیم به چنین جایگاهی برسیم.

دژپسند مطرح کرد: اقتصاد ایران، اقتصادی نیست که مثل خیلی از اقتصاد‌های منطقه با یک تلنگر بلرزد. ما ایرانی داریم با گستره وسیع که هم از نظر موقعیت بین‌المللی و جغرافیایی و هم از نظر طبیعت و هم از نظر منابع طبیعی و انسانی سرشار است. وقتی در مورد منابع ایران حرف می‌زنیم از رتبه‌ زیر ۱۰ در جهان حرف می‌زنیم و خوشبختانه جایگاه خوبی داریم.

 

وی در پاسخ به اظهارات دانشجویی مبنی بر اینکه تمام تلاش‌های این دولت تئوری بوده گفت: صبر کنید تا ببینید تلاش‌های دولت تئوری بوده یا نه. اتفاقا من می‌خواهم برای شما دانشجویان عملکرد بدهم. مگر یکی از سوالات شما در مورد اقتصاد مقاومتی نبوده؟ خب می‌خواهم جواب بدهم! حالا ما پیر و خسته و کم حوصله شده ایم شما که جوان هستید صبر کنید...

وی با بیان اینکه بنده به عنوان دبیر ستاد اقتصاد مقاومتی و وزیر اقتصاد نسبت به عملکرد دولت در حوزه اقتصاد مقاومتی جواب می‌دهم افزود: برنامه جامعی تهیه شده که بر اساس آن تمام دستگاه‌ها بدانند برای اجرایی‌شدن و تحقق کامل سیاست‌های اقتصاد مقاومتی چه باید انجام دهند. شما یادتان است که ما در سال ۹۱ چقدر گندم وارد کردیم و الان می‌دانید که در رابطه با گندم چه وضعیتی داریم. چه سیاست‌هایی باعث شد که از واردات حدود ۵۰ درصدی گندم به خودکفایی و صادرات برسیم؟ شما یادتان است که درآمد مالیاتی ما چقدر بود و الان چقدر است. سهم مالیات ما در بودجه چقدر بود و الان چقدر است؟ اولین جلسه‌ای که بعد از آغاز سال ۹۳ در حضور معاون اول رئیس جمهور داشتیم نگران بودیم که یکی از استان‌های بحران‌خیز فقط سه روز ذخیره گندم داشت و امروز به رغم تحریم و فشار‌ها توانستیم شش ماه و به روایتی نُه ماه ذخیره گندم داشته باشیم و این حاصل اجرای برنامه‌ای در جهت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. سیاست‌های قیمتی و تعدیلی اعمال شد و بدون اینکه میزان سطح زیر کشت افزایش پیدا کند با افزایش عملکرد در هکتار گندم به خودکفایی رسید.

دژپسند تصریح کرد: در مورد مالیات هم درآمد‌های مالیاتی کشور حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان بود که در سال ۹۷، ۱۰۹ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته‌ایم؛ و به واسطه عملکرد خوبی که در یک سال اخیر داشته ایم دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ این درآمد را ۱۷۵ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده است. یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی طرح جامع درآمد‌های مالیاتی بوده است. برای اولین بار در سال ۹۸، صددرصد اظهارنامه‌های مالیاتی در محیط الکتریکی انجام گرفت و این یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی است.

وی با بیان اینکه برآورد درست و دقیق فرار‌های مالیاتی ۲۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است گفت: البته خیلی‌ها فرار مالیاتی و فرار معوق را با هم اشتباه می‌گیرند. مالیات تنها موضوعی است که وضع و معافیت آن نیازمند تصویب مجلس است یعنی اگر می‌خواهیم از کسی مالیات بگیریم باید قانونگذار آن را تصویب کند و اگر می‌خواهیم معاف کنیم باز هم قانون گذار باید تصویب کند، با این وجود اینکه گفته شود با دستور این و آن معافیت مالی صادر می‌شود، اصلا چنین چیزی نیست.

وی با اشاره به اینکه بخش کشاورزی معاف از مالیات است، افزود: مناطق محروم ما کلا از معافیت خارج هستند. آیا لغو معافیت مناطق محروم درست است؟ اگر درست است، راهکار ارائه کنید. معافیت مالیاتی آنقدر راحت نیست که ما آن را بالا بیندازیم که ببینیم شیر می‌آید یا خط! حذف و اضافه معافیت مالیاتی اگر به این سهولتی که بعضی‌ها آن را به ورد زبان تبدیل کرده‌اند بود که الان خیلی گل و بلبل بود! من می‌گفتم «باسمۀ تعالی. فردا معافیت مالیاتی‌ها لغو» و بعد عملکرد مالیاتی دژپسند می‌درخشید و می‌گفتم به به! دژپسند توانسته این معافیت مالیاتی را داشته باشد. اما چرا این کار را نمی‌کنم؟ تعیین نرخ مالیات تابع چند متغیر است. لغو معافیت به منزله وضع مالیات در شرایط موجود است. آیا در شرایط موجودی که داریم می‌توان گفت معافیت مالیاتی کشاورزی را لغو کنیم.

وی با بیان اینکه در برنامه ششم تمام ایثارگران که بالای شش ماه در جبهه بوده‌اند، نویسندگان و هنرمندان را معاف از مالیات کرده‌اند، افزود: بحث لغو معایت‌های مالیاتی را ما مطرح کرده‌ایم و گفتیم که قانون مالیات مستقیم در دست بازنگری است. یکی از محور‌های این بازنگری تجدید سازماندهی معافیت مالیاتی است. بروید در جراید بگردید و ببینید که چه کسی موضوع لغو معافیت‌های مالیاتی را مطرح کرده است.

دژپسند با اشاره به اینکه قانون مالیات‌های مستقیم در حال بازنگری است و سازمان مالیاتی پیشنهاد آن را داده است، افزود: در وزارت اقتصاد و امور دارایی یک گروه پژوهشی ۲۵ نفره متشکل از نیرو‌های اجرایی، بخش خصوصی، اساتید دانشگاه و صاحب‌نظران مجلس تشکیل شده و در حال نهایی‌کردن قانون مالیات‌های مستقیم هستند که پس از نهایی شدن به دولت و مجلس می‌رود. با این وجود معافیت مالیاتی با اراده و دستور وزیر و یک مقام دولتی لغو نمی‌شود، چنان‌که با دستور یک مقام و دستور یک وزیر ایجاد هم نمی‌شود، بلکه مجلس باید آن را تصویب کند. با این وجود شما دانشجویان آن چیزی را که جزو برنامه ماست را از خود ما مطالبه نکنید.

وی اظهار کرد: اگر مقداری در تعیین نرخ مالیات و حدود و دامنه آن دقت لازم را نداشته باشیم، چه بسا به رکود دامن بزنیم و چه بسا مبادی تامین مالیات را دچار مشکل می‌کنیم. امام علی (ع) در ۱۴۰۰ سال قبل به مالک می‌گوید حواست باشد که اگر می‌خواهی مالیات وضع کنی دقت کنی که پایه‌های مالیاتی از هم نپاشد و این نکته ظریفی است.
دژپسند با اشاره به اینکه همین الان قانون مالیات بر ارزش افزوده پیشنهادی دولت در مجلس در حال بررسی است افزود: از جمله مواردی که قرار است در مورد آن تصمیم‌گیری شود راجع به مالیات مناطق آزاد است. یک دیدگاه در مجلس قائل به این است که معافیت مالیاتی این مناطق حذف شود و یک دیدگاه هم قائل به این است که مناطق آزاد مجرای جذب منابع از سایر کشور‌ها به خصوص در شرایط تحریم هستند و باید از این ظرفیت استفاده کنیم؛ بنابراین باید ببینیم که مجلس چه تصمیمی می‌گیرد.

وی در خصوص کارت‌های اجاره‌ای و یک ساله اتاق بازرگانی نیز گفت: اتفاقا فعالین ریشه‌دار بازرگانی کشور هم مخالف کارت‌های بازرگانی هستند و جالب است که آن‌ها هم مدعی هستند و پیگیر این هستند که این کارت‌ها را جمع کنند. به نظر بنده این کارت‌ها خیلی خوب در حال جمع شدن هستند. در انتخابات اخیر اتاق بازرگانی کسانی که عمر کارت آن‌ها تا قبل از یکسال و نیم نبوده نمی‌توانستند در این انتخابات شرکت کنند. در هر حال این موضوع در حال نظارت و پیگیری است و هیچ اتفاقی نمی‌افتد و خیلی خوب در حال اصلاح کار هستیم.

وی بیان کرد: وقتی صادرات نفتی تحریم می‌شود ما باید به روش‌های گوناگون تحریم‌های دشمن را دور بنیم و آن‌ها را مستأصل کنیم. با این وجود بخش خصوصی باید با توجه به نقش پیش روندگی که دارد به کمک دولت بیاید و تمام منافذ را بشکافد و صادرات را گسترش دهد تا منابع ارزی را به کشور برگرداند.

دژپسند در پاسخ به این سوال که چرا ایران از روسیه وام گرفته است و آیا نمی‌توانستیم از ذخیره‌ای که در صندوق توسعه ملی وجود دارد استفاده کنیم افزود: برای گرفتن وام هزینه و فایده می‌کنیم. از طرفی در برنامه ششم قانونگذار اجازه داده دولت سالی ۶۰ میلیارد دلار از تأمین مالی خارجی استفاده کند. همچنین نرخ وام خیلی پایین‌تر است و اصلاً با دیگر راه‌های تامین مالی مثل فاینانس قابل مقایسه نیست. با این وجود گرفتن وام راهی است که باید برای بهبود سرمایه‌گذاری در کشور از آن استفاده کنیم.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه موجودی صندوق توسعه ملی را برای سرمایه گذاری در کشور نیاز داریم افزود: از سال ۹۱ تا الان فقط دو سال نرخ رشد سرمایه گذاری در کشور مثبت بوده و این نشان می‌دهد که ما باید به سرمایه گذاری بیشتر و با منابع متنوع و متعدد اقدام کنیم. به همین دلیل از روسیه وام گرفتیم.

وی افزود: درآمد حاصل از اصلاح قیمت بنزین یک ریال به خزانه دولت بابت بودجه عمومی واریز نمی‌شود و بنده به عنوان وزیر اقتصاد که این وزارتخانه متولی خزانه داری کل کشور است و درآمد و هزینه از طریق خزانه صورت می‌گیرد می‌گویم  صددرصد این درآمد صرف کمک حمایتی معیشتی می‌شود.

وی با بیان اینکه من شاعر نیستم که بخواهم اینجا حرف‌های موزون بزنم بنده و باید با عدد و رقم حرف بزنم افزود: چه کسی گفته وزارت امور اقتصاد و امور دارایی خارج از گود است؟ ما در این یک سال اقدامات مختلفی را در خصوص اصلاح قانون مالیات و بانکداری دیجیتال انجام داده‌ایم.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه ما هسته‌ اندیشه‌ورزی را با حضور اساتید تشکیل داده‌ایم گفت: وزارت اقتصاد برنامه‌ رشد اقتصادی را به دولت فرستاده تا مشخص شود که در این دو سال باقیمانده از عمر دولت باید چه جهت‌گیری داشته باشیم.

وی به راه‌اندازی صندوق رهن و اجاره مسکن برای حمایت از محرومان اشاره کرد و افزود: وزارت اقتصاد وسط میدان است. دنبال این هستیم که در شرایط تحریم مشکلات را به زمین بزنیم. در هر حال وزیر اقتصاد باید تمام همّ و غم خود را بر روی برون‌رفت از مشکلات بگذارد.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه بنده از وقتی که آمده‌ام جلسات کمیته مقابله با تحریم را به طور منظم تشکیل داده‌ام گفت: ما در حوزه بین‌الملل کار‌هایی را در مورد چین کرده‌ایم که بنا به دلایلی نمی‌توانم آن‌ها را بگویم. در هر حال ما مثل برخی‌ها که دنبال مناصبی هستند دنبال بزرگنمایی نیستیم و به دنبال کار کردن هستیم.

وی افزود: دکتر طیب‌‎نیا در وزارت اقتصاد انصافاً وسط گود بود و خیلی خوب کار کرد و موثر بود. البته دوره یک‌ساله و نیم دکتر کرباسیان را قضاوت نمی‌کنم، چون آن زمان در دولت نبوده‌ام.

 

دژپسند در پایان جلسه گفت: نگویید که شورای هماهنگی اقتصادی غیرقانونی است، چرا که رهبر معظم انقلاب در اظهار‌نظری که در مورد سمیه‌بندی بنزین کردند به تصمیم سران قوه در این شورا استناد کردند. در هر حال فرآیند تصمیم‌گیری در مورد بنزین یک شبه نبوده است و فرآیندی را طی کرده و در شورای هماهنگی به تصویب رسیده است.