مجموعه «خانه ما»؛ مانور «نه» گفتن به کپی از تلنت‌شوهای آمریکایی

برنامه‌های ترکیبی همیشه در شبکه‌های مختلف صداوسیما، به عنوان بازوان حرکتی شبکه‌ها عمل کرده‌اند و از سویی می‌توان سیاست گذاری‌های مدیران شبکه‌ها را در محتوای برنامه‌های ترکیبی شبکه هایشان به وضوح مشاهده کرد و گاهی نیز این نوع برنامه‌ها از سریال‌ها نیز در جذب مخاطب پیش گرفته و در نتیجه ببیشتر از همیشه در کانون توجه مخاطیبان و منتقدان قرا میگرند، گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو نیز در همین راستا در سلسله گزارش‌هایی سعی خواهد کرد نگاهی منصفانه با بیان نقاط ضعف و قوت به برنامه‌های شاخص ترکیبی شبکه‌های سراسری داشته باشد که در ادامه چهارمین گزارش از نظرتان میگذرد.

شاید زمان خیلی زیادی باشد که در فرهنگ ایرانی اتفاقاتی، چون گفتگو، تعامل، مشورت و همفکری جدی بر سر تصمیمات مهم و حتی پیش پا افتاده، دورهمی اعضای خانواده، برگزاری یک مسابقه و سرگرمی، به چالش کشیدن همه رخداد‌ها و افراد خانواده در چهارچوب اصولی حریم آن؛ کم رنگ، محو و حتی به طور کلی حذف شده است و دیگر خبری از گردهمایی‌های فامیلی و خانوادگی، شب نشینی‌ها و از این قسمت اتفاقات نیست.

از همه مهمتر خصلت‌های اخلاقی، چون صرفه جویی، قناعت، مدارا، سازش، صبر و درک متقابل، احترام به بزرگتر، احترام به حقوق افراد در دل خانواده بدون در نظر گرفتن جایگاه و شأن مقامی آن‌ها؛ در سبک زندگی مدرن به فراموشی سپرده شده و دچار غفلت قرار گرفته است.

زمانی الزام بود اعضای خانواده حتما هر سه وعده‌ی غذایی را دور هم و کنار هم باشند و شأن و حرمت اعضا به خوبی در همه اتفاقات رعایت می‌شد، برای کوچکترین رخدادی مشورت صورت می‌گرفت و حرف بزرگتر‌ها یک اصل و مبنا به حساب می‌آمد، هر چند در مقطعی طولانی از تاریخ مرد سالاری و تک رأیی هم حاکم بود، اما در قرن جدید و با تأصی از سبک زندگی غربی با شعار برابری زن و مرد و تساوی حقوق افراد، این حرمت‌ها و شأنیت جایگاه افراد به ورطه‌ی ابتذال کشیده شده و دیگر جامعه‌ای به اسم خانواده با تعاریف مقدس الهی آن رنگ و بوی خود را از دست داده است.

هرچند دنیا با گزار از تجارب تلخ و شکست خورده در حال برگشت به اصل انسانی خویش بر محوریت قوانین الهی است، اما کشورهایی، چون ایران با داشتن قدمت و اصالتی درست در این حیطه ب. دلیل حجمه‌ی همه جانبه رسانه از سمت دشمنان داخلی (نفوذی‌ها) و خارجی‌ها در حال پسروی و سقوط در مرداب آزمون و خطا‌های دنیایی‌ست و این بزرگترین چالش ماهیتی و هویتی برای ایران و مردم این کشور است، مردمی که قرار بوده با توجه به تمدن و قدمت اصیل خود، الگویی برای جهانیان در فرهنگ، هنر و ایدئولوژی باشد، اما خود در باتلاق تهاجم‌ها، بدعت‌ها و شبهات فرهنگی و خرده فرهنگ‌های غربی در سایه نظام سرمایه داری در حال دست و پا زدن و تقابل است؛ و این رویه اصلاح نخواهد شد مگر با بازگشت به فطرت و ماهیت اصیل؛ که این بازگشت هم محقق نخواهد شد مگر ایجاد بستر‌های یادآوری و بازآموزی حول محور آموزش و فرهنگ سازی، زیر سایه‌ی توجه به مبانی درست عقیدتی-عرفانی و فرهنگ اصیل اسلامی-ایرانی در مسیر اعتدالی این اصول و مبانی گا‌ها اتفاقاتی افتاده و حرکت‌های مثبتی محقق شده، اما کامل، تحول گرا و مؤثر نبوده است، چه در حوزه رسانه (فیلم، سریال، برنامه و مستند) و چه در چهارچوب تعامل، گفتگو و گفتمان در دل جامعه و وضعیت روتین زندگی مردم.

خانه مستند انقلاب اسلامی که زیر مجموعه سازمان هنری رسانه‌ای اوج می‌باشد، چندسالی است که با تولیدات محتوا‌هایی در قالب متن و تصویر در اعتلای این مسیر سهم مهمی داشته و نقش ویژه‌ای را با دغدغه مندی خاصی ایفا کرده که نمونه‌ای از فعالیت‌های آن می‌توان به تولید و ساخت تیزر‌ها و کلیپ‌های مناسبتی، ویژه برنامه‌های ترکیبی، نشر گاه نامه‌ها و چاپ بنر‌ها، دیوارنگاره‌ها و بیلبورد‌های مضمونی اشاره کرد، که مهترین و موثرترین این فعالیت‌ها ساخت یک مستند مسابقه خانوادگی برای پخش از رسانه ملی به نام "خانه ما" بوده است، که در نوع خود در جهان کم نظیر و حتی با اغراق باید گفت: بی‌نظیر است، آنهم در شرایطی که شاهدیم طی یکی دوسال اخیر کپی برداری خالص برخی شبکه‌ها از برنامه‌های مشهور آمریکایی به اوج خود رسیده است، تولید برنامه‌ای نه تنها کپی برداری نشده بلکه از هیچ برنامه‌ای الگوبرداری هم نکرده و یک برنامه کاملا ایرانی که به گفته تهیه کننده اش، چندین کشور خواستار استفاده از حق کپی رایت این برنامه شده اند که این اتفاق خوشایند نشان دهنده این مطلب است که اگر مدیران شبکه‌های صداوسیما به جوانان خلاق فرصت خودنمایی بدهند می‌توانند برنامه‌هایی به تولید برسانند که بجای ترویج کپی برداری از تلنت شو‌های آمریکایی به ترویج مولد بودن کمک کنند.

یک مستند مسابقه‌ای در شبکه نسیم که علاوه بر اغنای سرگرمی و تفریح مخاطب، رویکردی آموزشی، تعلیمی و تعلمی دارد تا در کنار پر کردن اوقات فراغت بیننده بصورت محسوس و نامحسوسی یادآور، متذکر و متعلم مباحث فرهنگی-اجتماعی-عقیدتی آن باشد، مخصوصا برای نسل نو و جوانی که به علت جبر شرایط و اقتضای شیوع سبک و شیوه‌های مدرنیته در تشخیص مسیر مناسب و منطقی دچار ابهام، شبهات و شک شده و خواه ناخودآگاه، سهوی یا عامدانه لایف استایل سرمایه‌اری را برگزیده و از اصالت خود دور شده است.

خانه ما تنها یک برنامه در قالب مسابقه و مستند صرف نیست که هدفش پر کردن کنداکتور رسانه ملی برای دادن چند شعار و گرفتن چند ژست فرهنگی باشد که با هجو گویی یا فکاهه بخواهد مخاطب را سرگرم کند، بلکه هدفش سرگرمی در کنار آموزش و فرهنگ سازی است و با رویکردی که دارد، هم برای مخاطب کلاس درس است و هم برای حاضرین و شرکت کننده‌های این مسابقه؛ به صورتی که در هر فصل دو خانواده از دو شهر و استان مختلف (در فصول قبلی) و در یکی دو فصل اخیر و جدیدش از یک شهر و استان را بر اساس فراخوانی و ثبت نام در سایت انتخاب کرده و با ایجاد مراحل هیجانی و بحرانی در قالب یک مسابقه در دل زندگی عادی و روزمره با بیانی مستند محور یکسری مبانی فرهنگی، اجتماعی و آرمانی آن‌ها را به چالش کشیده و در عین حال به آموزش و تبیین تجارب افراد و خانواده‌های مختلف پرداخته و در کنار آن مخاطب را با قومیت‌ها، آیین و فرهنگ‌های مختلف کشور آشنا کرده و به احیای سنت‌ها و رسوم فراموش شده و مغفول مانده پرداخته و نیز تاکید بر وحدت و اشتراک مبانی اسلامی ایرانی برای همه اقوام و اقشار دارد.

این مستند مسابقه به مخاطب می‌آموزد و یادآور فرهنگ درست قناعت و صرفه جویی صحیح اقتصادی و حفظ سرمایه‌های مادی و معنوی است.

یعنی در عین انجام یک مسابقه و اوج شور و هیجان‌های بدیهی آن یک خوانش و خواهش منطقی و یک کنشگری اصولی همراه با واکنش‌های معیاری را در دل خانواده‌های شرکت کننده و مخاطبین برنامه ایجاد کرده تا هم سرگرم شود و هم در بزنگاه مسابقه به فکر فرو روند و به خیلی از ابهامات و چرایی‌ها پاسخ داده و در خیلی از رویه‌های زندگی تجدید نظر کنند.

مسابقه‌ای که خود باوری و اتکا به قابلیت‌ها و مزیت‌های درونی یک خانواده را ترویج کرده و سبک درست زندگی ایده‌آل بدور از اصراف، تجمل و باور‌های غلط را ارائه می‌کند، تا هم آموزشی باشد برای نسل جدید و هم تذکری برای نسل‌های گذشته؛ یادآوری، آموزش و احیاء بازی‌های بومی محلی و سنتی که به صورت دسته جمعی و خانوادگی انجام می‌شد که پشت آن فلسفه کار گروهی و اتحاد بود، اشاره به مشارکت و همکاری در تصمیمات و اتفاقات مهم، اهمیت به نظر همه افراد خانواده، دوری از خود رأیی و انحصار طلبی، اشاره به مدیریت صحیح بحران و چالش‌های مهم زندگی، الگوی صحیح مصرف و پس انداز، نگرش درست نسبت به موضوع رقابت و رفاقت؛ همه و همه از رویکرد‌ها و اهداف درجه یک این مستند مسابقه است که توانسته با ایجاد محیطی شاداب، مفرح و بشدت خانوادگی یک فرهنگ و الگو سازی منطقی در جهت تبیین و ترویج خانواده تراز انقلاب اسلامی داشته باشد.

این مستند مسابقه قرار است در قالب سرگرمی، بازی و هیجان به ما یاد بدهد و یادآوری کند که در همه شرایط زندگی می‌توان و می‌شود با مدیریت و برنامه ریزی درست در جهت بهبود شرایط و پیشبرد اهداف اقدام کرد، با هزینه‌های کم و راندمانی بالا و بجای شاکی شدن از زمین و زمان با کار گروهی، همراهی و همدلی اعضای یک خانواده یا فامیل براحتی از پس مشکلات برآمده و نقطه قوت برون رفت از گره‌های زندگی همین تعاملات و همدلی‌ها بر محوریت نهادی، چون خانواده است، که اگر این بنیان دچار آفت، بحران و تزلزل شود یک جامعه، شهر و کشوری را تحت الشعاع قرار خواهد داد.