با مدیر ایرانی‌ پروژه کاوشگر امید بیشتر آشنا شوید / «ساره امیری» یکی از ۵۰ دانشمند جوان برتر دنیا

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، پروژه پرتاب کاوشگر بدون سرنشین امارات یکی از چندین پروژه‌ای است که نخبگان و به ویژه نخبگان زن در آن نقش ایفا می‌کنند. در همین پروژه امید، ۳۴ درصد از همکاران و ۸۰ درصد کادر علمی را زنان تشکیل می‌دهند و این در حالی است که میانگین اشتغال زنان در بازار کار امارات فقط ۲۸ درصد است.

ساره امیری در واقع یکی از ۹ وزیر زن کابینه دولت امارات و وزیر علوم پیشرفته این کشور است. او از بلوچ‌های ایرانی و زاده منطقه نیکشهر بلوچستان است که به همراه خانواده‌اش به امارات مهاجرت کرده و در در دبیرستان و دانشگاه‌های این کشور تحصیل کرده است. او متولد ۱۳۶۶ است.

ساره امیری سابقه درخشانی در پرونده علمی خود دارد. او در دانشگاه آمریکایی شارجه در رشته کامپیوتر تحصیل کرده و در سال ۲۰۱۵ از سوی «انجمن جهانی اقتصاد» به عنوان یکی از ۵۰ دانشمند برتر جوان دنیا انتخاب شد. او علاوه بر پست وزیر علوم پیشرفته، رئیس تیم اکتشافات مریخ و رئیس شورای نخبگان علمی امارات نیز هست. او زمانی که فقط ۲۲ سالش بود در مرکز کنترل ماهواره دوبای‌ست ۱ که نخستین ماهواره سنجش از راه دور این کشور است به عنوان تیم برنامه‌ریز و کنترل مشغول به کار شد. دو سال بعدش نیز به ریاست بخش بخش توسعه و پژوهش مرکز فضایی راشد بن محمد درآمد تا اینکه تحت نظارت او دومین ماهواره امارات به نام دوبای‌ست ۲ به فضا پرتاب شد.

 

وی در سال ۲۰۱۶ به عنوان رئیس شورای علمی امارات منصوب شد و سال بعد به کابینه راه یافت.

کار ساره امیری به ماموریت فضایی ختم محدود نیست، بلکه او به عنوان وزیر علوم، پل ارتباطی تقویت علم و اقتصاد (اقتصاد دانش بنیان) در امارات نیز هست. خودش در این مورد می‌گوید: وقتی درباره اقتصاد ۳۰ سال آینده امارات صحبت می‌کنیم، درباره ساختار‌های فناوری و علمی حرف می‌زنیم، زیرا می‌خواهیم سیستم اقتصادی پایدار و مبتنی بر دانش داشته باشیم.

 

رویا‌هایی که محقق شدند
ساره امیری در دسامبر ۲۰۱۵ در گفت‌وگویی فعالیت در امور فضایی را به عنوان یکی از آرزو‌های همیشگی خود توصیف کرد و گفت: نخستین روز در مرکز فضایی بن راشد نمی‌دانستم این نخستین قدم من به سمت تحقق آرزوی همیشگی‌ام است. این قدم، من را به کشف فضا و تجربه کار کردن با ماهواره‌ها نزدیک کرد. نخستین روزی که وارد محل کارم شدم، فهمیدم که باید به خودم متکی باشم و هیچ فرد با تجربه‌ای آنجا نیست که کار را به من یاد بدهد. تمام اعضای تیم نخستین بار بود که با بخش فنی ماهواره کار می‌کردند. همه فکر می‌کردند اینکه گروهی از جوانان که بزرگ‌ترین‌شان ۲۷ ساله است بتوانند ماهواره‌ای طراحی کرده و به فضا پرتاب کنند.

وی همچنین در نشست نوآوری تدکس ۲۰۱۷ گفت: اولین بار در ۱۲ سالگی تصویری از کهکشان آندرومدا، نزدیک‌ترین کهکشان به راه شیری را دیدم. بعد از آن هر چه به فضا مربوط می‌شد با کنجکاوی دنبال کردم.

 

 

امیری در مورد اقداماتش در زمینه کار‌های تحقیقاتی فضایی و پرتاب ماهواره می‌گوید: این قدم من را به کشف فضا و تجربه کار کردن با ماهواره‌ها را عملی کرد. از همان روز اول فهمیدم که باید به خود متکی باشم، تلاش کردم و به همراه یک تیم جوان کاری کردیم که کمتر کسی امیدی به آن داشت.

 

امیدی که پرتاب شد
ماموریت پرتاب کاوشگر بدون سرنشین امید توسط امارات، نخستین تلاش این کشور برای پا گذاشتن به سیاره سرخ است. این مریخ‌نورد ساعت ۲:۲۸ بامداد ۳۰ تیر از مرکز فضایی تانیگاشیما در ژاپن به فضا پرتاب شد. موشک حامل این فضاپیما نیز «H-IIA» ساخت صنایع سنگین میتسوبیشی بود.

این ماموریت روی پی بردن به اتمسفر و آب و هوای مریخ تمرکز دارد. این موضوعی است که تاکنون تعداد زیادی از ماموریت‌ها به آن پرداخته‌اند، اما فضاپیمای امید امارات متحده عربی یک رویکرد جدید و جامع‌تر برای این موضوع خواهد داشت. امید به محققان سراسر جهان کمک خواهد کرد تغییرات هوایی در سیاره سرخ طی یک روز و بین فصول مریخی را بهتر درک کنند.

ماموریتی فراتر از مدار زمین
امید اولین ماموریت امارات برای ماموریت‌های فراتر از مدار زمین به شمار می‌رود. این کشور سابقه طولانی در پرواز‌های فضایی ندارد و برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی در همکاری با یک شرکت کره جنوبی یک ماهواره به فضا ارسال کرد. اولین ماهواره‌ای که در داخل امارات ساخته شد، یک ماهواره «رصد زمین» به نام خلیف‌ست بود که در سال ۲۰۱۸ میلادی به فضا پرتاب شد. ولی کاوشگر مریخی امید اولین تلاش امارات برای فراتر از زمین است. البته امارات برای انجام این مهم از دانش کشور‌های دیگر مانند آمریکا هم استفاده کرده است.

 

انجام ماموریت امید که ماموریت مریخی امارات هم نامیده می‌شود، برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان راهی برای توسعه اقتصادی و فناوری به همگان اعلام شد. این ماموریت با چندین قید و بند پیش‌بینی شد؛ اگرچه که پروژه بر اساس همکاری‌ها است، تیم تحقیقاتی باید فضاپیما را می‌ساختند نه اینکه صرفا آن را بخرند. شرط دوم این بود که فضاپیما باید تا قبل از دسامبر ۲۰۲۱ میلادی به مریخ برسد که با پنجاهمین سالگرد تاسیس امارات متحده عرب مقارن باشد.

دیگر شرط این بود که این ماموریت نمی‌توانست خیلی هزینه‌بر باشد. به گفته اماراتی‌ها، کل ماموریت ۲۰۰ میلیون دلار برای آن‌ها هزینه برداشته است. البته این مبلغ شامل انجام ماموریت در فضا نیست.

 

گفتنی است که تا به امروز تنها فضاپیما‌های ناسا، آژانس فضایی روسیه، آژانس فضایی اروپا و هند با موفقیت مریخ را ملاقات کرده‌اند و اگر همه چیز به درستی پیش رود، امارات نیز به این گروه خواهد پیوست. البته داستان رفتن به مریخ همچنان ادامه دارد و چین هم در تابستان جاری در حال پرتاب اولین ماموریت مریخی خود است.

 

امید حامل سه ابزار است
فضاپیمای امید سه ابزار را با خود به مریخ می‌برد، یک تصویربردار و دو طیف‌سنج. طیف‌سنج ابزاری است که برای اندازه‌گیری خصوصیات نور بر پایه تجزیه طیف الکترومغناطیسی کاربرد دارد. یکی از طیف‌سنج‌های امید روی نور فرابنفش کار می‌کند و دیگری روی مادون قرمز. به این ترتیب این سه ابزار به امید این قابلیت را می‌دهند که جو نازک و غنی از دی‌اکسیدکربن مریخ را مورد مطالعه قرار دهد تا هوای سیاره سرخ را بهتر درک کند. البته امید مدار مریخی منحصر به فردی خواهد داشت.

در حالی که ابزار‌های این ماموریت بر اساس فناوری‌های موجود ساخته شده‌اند، فضاپیمای امید از تاکتیکی منحصر به فرد استفاده خواهد کرد تا اطلاعات علمی خود را جمع‌آوری کند. این فضاپیما به مداری از مریخ سفر خواهد کرد که تاکنون هیچ کاوشگری نرفته است.

 

فضاپیما هر ۵۵ ساعت یک بار یک دور در اطراف استوای سیاره مریخ را تکمیل خواهد کرد و بر فراز ۲۰ هزار تا ۴۳ هزار کیلومتری از سطح مریخ خواهد بود. این مسیر به کاوشگر این امکان را می‌دهد که در طول روز مریخی هوا را بررسی کند.