سیف: گرانی‌ها در نبود وزیر صنعت تشدید شد/ رهاشدن اقتصاد حاصل بی‌کفایتی دولت

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، هر کالایی که امروز بخرید، هر ماده غذایی که امروز بخرید، هفته آینده، شاید هم یکی دو روز آینده گران‌تر شده باشد، با اینکه حقوق و دستمزد‌ها ثابت است، اما قیمت‌ها چنان شتابان بالا می‌رود که انسان شک می‌کند تعمدی در کار دولت برای این همه ضعف مدیریت و رها کردن بازار‌ها و عدم نظارت است. الله مراد سیف؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین علیه السلام در این گفتگو پیرامون این مساله توضیحاتی ارائه داده است که در ادامه مشاهده می‌کنید.

بسیاری از مردم و کارشناسان معترض به گرانی‌ها و تورمی که قرار را از آنان گرفته معتقدند دولت در این همه گرانی تعمدی به خرج می‌دهد از نظر شما آیا عمدی پشت این ماجراست؟
متاسفانه چنین برداشتی با توجه به شرایط موجود وجود دارد. برخی از کارشناسان و مردم با مشاهده گرانی‌ها و عدم معرفی وزیر صمت از سوی دولت که نقش مهمی در کنترل بازار دارد و باید بازار را تحت نظارت قرار دهد، گمان می‌کنند که احتمالا دولت در این کار تعمدی به خرج می‌دهد. این تعمد به پای برخی مسائل حتی غیر از حوزه‌های اقتصادی گذاشته می‌شود. به هر حال نظرات مختلفی مطرح است، اما بنده بر این باورم که دولت توان کنترل اقتصاد و متعاقب آن بازار‌ها و تورم را از دست داده است؛ لذا نمی‌توان گفت تعمدی در از دست رفتگی بازار‌ها وجود دارد.

به چه دلیلی فکر می‌کنید این همه از دست رفتگی فضای اقتصاد و عدم کنترل قیمت ها، تعمدی در کار دولت وجود ندارد؟
به این دلیل که اولین ضربه به هم ریختن اقتصاد عموما به خود دولت وارد می‌شود. قاعدتا هر دولتی که مستقر است حاضر نیست چنین اوضاعی را به مردم تحمیل کند چرا که دولت مجری و مسوول اداره کشور منجمله اقتصاد است. از این جهت گمان نمی‌کنم که تعمدی در کار باشد، اما می‌توان گفت آنچه برسر اقتصاد و مردم آمده ناشی از یک نوعی بی کفایتی است که متأسفانه در مجموعه دولت دیده می‌شود و شامل عملکرد مجموعه دولت به ویژه تیم اقتصادی دولت می‌شود.

مجموعه مدیران دولت آقای روحانی سال‌ها وزیر بوده و بر سر همین پست‌ها بوده اند چرا توان اداره اقتصاد کشور از دستشان خارج شده است؟
متاسفانه شرایط اقتصادی کشور خوب پیش نمی‌رود. از این جهت اقتصاد در تنگنای شدید قرار گرفته که تیم اقتصادی منتخب آقای روحانی به دلیل دیدگاه‌های خاصی که دارند، نپذیرفتند اقتصاد را به سمت یک اقتصاد کنترل شده پیش ببرند، در حالی که ما هم اکنون درگیر جنگ اقتصادی هستیم و شرایط ما از آن جنگ ٨ساله تحمیلی دهه ۶٠ هم بغرنج‌تر و به مراتب پیچیده‌تر شده است، اما این دولتمردان به دلیل دیدگاه‌های خاصی که دارند، حاضر نشدند شکل درستی از مدیریت اقتصادی را که مبتنی بر استفاده از ظرفیت‌های داخلی است اعمال کنند. به نظر می‌رسد نظر اقتصاددانان و مشاوران اقتصادی که با دولت کار می‌کنند افزایش کارایی بازارهاست، یعنی بازار خود را کنترل کند و از طریق همین تعدیل‌های قیمتی مساله حل شود، لذا با این نوع مدیریت به سمت اقتصاد کنترل شده‌ای که همه کشور‌ها در زمان جنگ اقتصادی به سمت آن می‌روند حرکت نکردیم.

دولت چه رویکردی باید اتخاذ می‌کرد که به اینجا نمی‌رسیدیم؟
لازمه این مساله برنامه ریزی دقیق برای افزایش کارایی بازارهاست. در واقع همان نظارت‌هایی را که هر دولت با تدبیری باید در این شرایط انجام بدهد و هر نظام اقتصادی آن را تقویت کند انجام می‌گرفت. اگر دولت در چند سال گذشته از ظرفیت‌های دولت الکترونیک بهره برداری می‌کرد قطعا نظارت‌های کم هزینه و اثر بخش در اقتصاد اتفاقات خاص و ویژه‌ای را در اقتصاد رقم می‌زد. به هر حال مشخص است که یک خلاء مدیریتی در سطح اقتصاد ملی به وجود آمده است که نشانه‌های آن همین بهم ریختگی‌هایی است که در بحث قیمت خودرو یا در بحث قیمت ارز و کالا‌های اساسی و معیشتی و آنچه که به سفره مردم مربوط است دیده می‌شود و اثرات خود را به جای گذاشته است. دولت به شدت ضعف مدیریت دارد و با این مساله درگیر است، متاسفانه نبود وزیر صمت هم مزید بر علت شده است که مشخصا وزارتخانه‌ای که در این حوزه مسئولیت بیشتری به نسبت سایر وزارتخانه‌ها در کنترل اقتصاد داخلی و سطح عمومی قیمت‌ها دارد بدون وزیر مانده و معضل گرانی‌ را تشدید کرده است.