۱۵۰ هزار خودرو با فناوری روز دنیا، به التهاب بازار پایان می‌دهد / سوءاستفاده سوداگران از کاهش تنوع تولیدات خودروسازان

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بازار خودرو بیش از پیش دچار التهاب و آشفتگی شده است. کار به جایی رسیده که قیمت خودرو‌های تولید داخل با اینکه کمتر از ۳۰ درصد وابستگی به واردات و دلار دارد، اما نسبت به سال‌های نه چندان دور چند برابر شده است. پرایدی که از خط تولید به دلیل کیفیت پایین و نداشتن استاندارد لازم خارج شده اکنون در بازار بیش از ۱۰۰ میلیون تومان معامله می‌شود! از طرفی بین قیمت کارخانه‌ای خودرو‌های دو خودروساز داخلی و قیمت کالا‌های مشابه در بازار ۷۰ تا ۱۲۰ درصد اختلاف ایجاد شده و مردم زیادی را از داشتن خودروی شخصی آن هم با حقوق و دستمزد‌هایی که در سایه‌ی تورم‌های لجام گسیخته‌ی چند سال اخیر سرکوب شده اند و پولی که قدرت خرید خود را از دست داده محروم کرده است. در عین حال بعضی مسئولان و کارشناسان افزایش سرسام آور قیمت خودرو در بازار را طبیعی و همگام با جهش نرخ ارز و تورم می‌دانند و عده‌ی دیگری قیمت‌ها را حباب و غیر واقعی تلقی می‌کنند. در هر حال این سوال مطرح است که چرا چنین شکاف قابل توجهی بین قیمت خودرو و محصول کارخانه ایجاد شده و چگونه می‌توان معضل گرانی خودرو در کشور را تا حدودی حل کرد.

مرتضی شجاعی کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره دلایل ایجاد شکاف میان قیمت کارخانه و بازار خودرو گفت: فارغ از این‌که در شرایط تورم شدید و افسارگسیخته بازار خودرو کارکرد مصرفی خود را از دست می‌دهد و به بازار سرمایه‌ای تبدیل می‌شود؛ نکته حائز اهمیت سامان‌دهی سهم سایر عوامل التهاب‌زا در بازار خودرو است.

وی با اشاره به اینکه تقاضای سرمایه‌ای بازار خودرو با انتشار اخبار توقف تولید شمار زیادی از محصولات خودروسازان و ممنوعیت واردات خودرو شدت یافته، گفت: در شرایطی که نقش تولیدکننده در تنظیم بازار به جهت کاهش تنوع و تیراژ تولید محصولات کاهش یافته، سوداگران با اطمینان خاطر بیشتری در بازار خودرو جولان می‌دهند. همین عامل بر نیاز واقعی بازار خودرو هم‌افزایی کرده و سطح قیمت‌ها را حتی برای محصولات داخلی روی خط تولید تحت تأثیر قرار داده است؛ بنابراین فشار بالای تقاضای خرید خودرو از بازار آزاد و کارخانه، رو‌به‌روی کاهش شدید تولید محصولات خودروسازان ایستاده که منجر به برهم‌خوردن موازنه بازار خودرو و بروز التهاب شده است.

شجاعی ادامه داد: برای عبور از این شرایط توام با استمرار روند کنونی تولید خودرو، نیاز به تأمین ۱۵۰ هزار دستگاه خودرو با امکاناتی نظیر گیربکس اتوماتیک، در تمامی سگمنت‌ها از جمله کراس‌اوور و سدان‌ها داریم. اینکه خودرو‌های وارداتی ۲۰۱۸ و CKD‌های مدل ۹۷ همچنان صفر کیلومتر باقی مانده و راهبر قیمت در بازار خودرو شده‌اند، به همین دلیل است. مالک این خودرو‌ها که اصطلاحاً چندین دست چرخیده‌اند، هزینه‌های گزافی همچون بیمه، اتمام گارانتی، نگهداری در پارکینگ و استهلاک قطعات پلاستیکی را به جان خریده‌اند؛ چون به افزایش مستمر قیمت خودرو اطمینان دارند.

کارشناس صنعت خودرو در پایان گفت: اطمینان محتکران و دلالان بازار خودرو را وابستگی و عملکرد ضعیف صنعت خودرو، خیال آسوده از بابت ممنوعیت قطعی واردات و توان جولان در فضای غیرشفاف معاملات خودرو رقم زده است. قیمت‌های فعلی بازار بیشترین میزان التهابی است که سوداگران با توجه به شرایط اقتصادی می‌توانند ایجاد کنند و عملاً سپر موثری در مقابلشان برای دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان وجود ندارد.