ظرفیت‌هایی که با هیئت علمی‌ خاموش خاک می‌خورند / آب در کوزه و ما ...

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیامعصومی- کارشان تدریس است، بیشتر وقت‌شان را در دانشگاه می‌گذرانند و از حل مسئله برای دانشجویان و کلاس‌های تمرین لذت می‌برند اما همیشه در اتاق‌شان هستند و معمولا تا دانشجو سراغشان را نگیرد در فضای دانشگاه و غیره پیدا نمی‌شوند. نکات مثبت بسیاری دارند اما به ندرت زندگی دانش‌آموختگان برایشان مهم است، همچون معلمان مدارس که زندگی خود با دانش‌آموزان‌شان را تنها برای یکسال تحصیلی مدیریت می‌کنند و بیشتر از آن را وظیفه نمی‌دانند.

 

این آینده‌نگر نبودن و بی‌اهمیتی نسبت به سرنوشت دانشجویان باعث شده تنها به داشتن یک جزوه درسی و تدریس واحدهای موظفی خود بسنده کنند و برای آنکه چالش‌های کمتری را هم با دانشجویان تحصیلات تکمیلی داشته باشند، موضوع پایان نامه آنها را یک حل مسئله یا پروژه دانشگاهی انتخاب کنند.

بدین صورت ثمره ماه‌ها تحصیل و تلاش دانشجویان تحصیلات تکمیلی در چند برگ خلاصه و به کتابخانه‌ها سپرده می‌شود که معمولا هم جز دانشجو و استاد راهنما کسی سراغی از آن نمی‌گیرد. متاسفانه این روند سال‌هاست که در اکثر دانشگاه‌ها جریان دارد و کسی ناظر و پاسخگوی آن نیست. این شیوه در دانشگاه‌ها باعث شده تا دانشجویان کمتر در جریان مشکلات صنایع و به طور کلی کشور قرار گیرند و نتوانند از ظرفیت‌های خود برای رفع مشکلات استفاده کنند. اما راه حل چیست؟

 

از آنجایی که دانشجویان بیشتر از هر فرد دیگری در دانشگاه‌ها با اساتید تعامل دارند، اساتید می‌توانند راه و رسم زندگی و آینده کاری دانشجویان را تغییر دهند و از ظرفیت‌های آنها برای جای جای کشور استفاده کنند؛ اما متاسفانه اساتید پرتلاش کشور در این مورد عملکرد ضعیفی دارند و درست یا نادرست، وظیفه خود را تنها تدریس می‌دانند.

اساتید دانشگاه‌ها که معمولا به مشکلات بیرون از دانشگاه و راه حل‌های رفع مشکلات مرتبط با حوزه فعالیت خود در جامعه آگاه هستند با شرح مشکلات و برنامه‌ریزی برای انجام پروژه‌هایی که به حل می‌انجامد می‌توانند در این راه از تک تک دانشجویان بهره گیرند. تعریف پروژه‌های ارتباط با صنعت از طریق دانشگاه‌ها و اساتید باعث می‌شود نه تنها دانشجویان بیش از پیش با زندگی برون دانشگاهی آشنا شوند؛ بلکه بتوانند شغل و سبک زندگی آینده خود را کارآمدتر از گذشته برنامه‌ریزی کنند. اساتیدی که معمولا در این راه قدمی برنمی‌دارند و چنین موضوعی برایشان اهمیت ندارد «اعضای هیئت علمی خاموش» عنوان می‌شوند.

طبق گفته بسیاری از مسئولان دانشگاهی، فعال نبودن تعداد بی‌شماری از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در پروژه‌های کاربردی صنعت و کشور تاکنون پیامدهای منفی زیادی را به همراه داشته است که از جمله آنها می‌توان به بیکاری فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی و اتکا به بیگانگان به جای نخبگان دانشگاهی برای رفع مشکلات کشور اشاره کرد.

 

هرچند که دانشگاه‌ها معمولا از انتشار تعداد این دسته از اساتیدشان اجتناب می‌کنند اما قراردادهای ارتباط با صنعت و میزان کاربردی بودن پایان‌نامه‌های دانشجویان آنها نشان می‌دهد که در دانشگاهای زیر نظر وزارت علوم آنچنان که باید اساتید دل به کار نمی‌دهند. خوشبختانه در این راه اما دانشگاه‌ها بیکار ننشسته و برنامه‌هایی را برای فعال‌تر کردن هرچه بیشتر اساتیدشان در صنعت در دستور دارند.

البته در این خصوص وزارت علوم هم چندی قبل اعلام کرد که قوانین مربوط به این موضوع را در دستور کار قرار داده و قانون جدید را به تمامی دانشگاه‌ها ابلاغ می‌کند؛ با این وجود هنوز تغییر روشنی در فعالیت اساتید دانشگاهی دیده نشده و همچنان مسئولان دانشگاه‌ها از طرح و صحبت درباره آن خودداری می‌کنند و معتقدند اساتید با سابقه آنها زیر بار فعالیت این چنینی نمی‌روند و کار خود را تنها تدریس و ارائه دروس با کیفیت به دانشجویان می‌دانند.

وی اظهار داشت: رفتن اعضای هیئت علمی به درون صنعت طبیعتا فرصتی است تا آنها مشکلات و موضوعات را از آنجا به داخل دانشگاه بیاورند و تحت عنوان موضوعات پایان‌نامه برای رفع چالش‌ها در اختیار دانشجویان قرار دهند با این اتفاق، دانشجویی که روی موضوع مشخص صنعت کار کرده است بعد از فارغ‌التحصیلی بهتر فرصت جذب به بازار صنعت را خواهد داشت.

ملانظری عنوان کرد: به طور جدی پیگیر هستیم که این شیوه در دانشگاه دنبال شود و بتوانیم فرآیندهای مربوط به آن را اصلاح کنیم.

به گفته رییس دانشگاه الزهرا (س) فرآیندهای پایان‌نامه در حوزه آموزشی است و اگر این شیوه بخواهد پیگیری شود باید به حوزه پژوهشی سوق یابد، این نقطه اتصال معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی نیاز به یک تغییرات فرآیندی دارد که در دستور کار دانشگاه قرار دارد.

حال باید دید این طرح وزارت علوم تا چه اندازه کارآمد خواهد شد و دانشگاه‌ها تا چه میزان در پیاده‌سازی آن موفق خواهند بود.