گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو: عباس اسماعیل گل؛ مدتی پیش بود که خبر قطع پخش شبکه الکوثر توسط شرکت ماهوارهای یوتلست و همچنین قطع پخش شبکه سحر از روی ماهواره پاکست به دلیل بدهیهای انباشته سازمان صداوسیما به این شرکتهای ماهوارهای خبرساز شده بود که با این اتفاق امکان دسترسی مخاطبان در کشورهای عربی منطقه در غرب آسیا و شمال آفریقا به شبکه الکوثر و صدها میلیون مخاطب به شبکه سحر اردویی در منطقه شبهقاره قطع شده است و طی این مدت نه تنها اخباری مبنی بر تلاش مسؤولان دولتی برای حل مشکل و تامین ارزی این شبکهها منتشر نشده است بلکه خبرهای ناگواری مبنی بر احتمال قطع سایر شبکههای برون مرزی صداوسیما همچون پرس تی وی به خاطر انباشت بدهیهای ارزی به شرکتهای ماهوارهای به گوش میرسد که با عدم تخصیص نیافتن بودجه ارزی از سوی دولت به رسانه ملی این اتفاق محتمل خواهد بود.
به همین بهانه گفتگویی با غلامرضا منتظری، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس داشته ایم، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره درنظرگیری ردیف بودجه مستقل برای شبکه های برون مرزی رسانه ملی گفت: یکی از مواردی که اتفاقا در دستور کار مجلس است حمایت، تقویت و سامان دهی رسانه ها است. کمیسیون فرهنگی یک نگاه ویژه به صدا و سیما دارد و با توجه به ماموریتی که این مجموعه در مقیاس ملی و بین المللی ایفا می کند، باید اجازه دهیم که کمیسیون جلساتی را تشکیل دهد و نتیجه بعدا اعلام گردد، اما خط کلی حاکم بر اندیشه اعضای کمیسیون فرهنگی حمایت از صدا و سیما به معنای عام و شبکه های برون مرزی آن است.
غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی با توجه به اینکه بستر شکل گیری شبکه پرس تی وی بر اطلاع رسانی استوار است، اظهار کرد: این شبکه باید بتواند به عنوان رسانه ای از ام القرای جهان اسلام، پیام انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) را به جهان منتقل کند، زیرا برای این منظور بهترین کار استفاده از ظرفیت های رسانه ای در مقیاس بین المللی است.
وی در همین باره افزود: شبکه های برون مرزی نگاه بسیاری از اندیشمندانی را که تصویر نادرستی از ایران اسلامی داشته اند، تغییر داده اند. برخی از افراد به دلیل اینکه فاصله جغرافیای زیادی با ایران دارند، تصویر درستی از ما نداشته اند. مسلما این شیوه ارتباطی پر هزینه ای است که به ایران سفر کنند و از نزدیک ببینند و نگاهشان تصحیح شود، اما رسانه ها این کار را در کوتاه ترین زمان و به بهترین وجه انجام داده و تصویر واقعی ایران را به نمایش می گذارند. در واقع این رسانه های برون مرزی کشور هستند که می توانند تصویر واقعی کشور، دستاوردها و ظرفیت های آن را به جای جای جهان معرفی کنند.
منتظری گفت: اینکه کارنامه شبکه های برون مرزی را موفق می دانیم با وجود موانعی است که همواره برای این شبکه ها وجود داشته است. من تردیدی ندارم اگر این موانع، مخالفت ها و تحریم ها پیش روی این شبکه وجود نداشت قطع به یقین ضریب تاثیر گذاریش بر مخاطبانش بیش از این ها بود، اما برای اینکه در این مسیر موفقیت های بیشتری داشته باشیم دو نکته وجود دارد؛ اول اینکه نباید دست اندرکاران به وضع موجود قانع شوند، ما نباید برگردیم به گذشته و ببینیم چه نداشته ایم و الان چه شده است، اگر ما الان ده پله را طی کرده ایم نباید به این قانع شویم و بگوییم ده پله طی شده، اگر به پایین و پله اول نگاه کنیم، احساس می کنیم رشد زیادی داشته ایم، ولی اگر به پله بیستم نگاه کنیم، با توجه به آرمان های انقلاب و راهبردهایی که مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب اسلامی، برای ما ترسیم کرده اند فقر خودمان به رسانه را کاملا احساس می کنیم و به نظر می رسد باید گام های جدی تری را برداریم و با یک روحیه جهادی کار را پیش ببریم. با وضعیت عادی و معمولی نمی شود به هدف رسید.
ایجاد ارتباط معنادار بین برنامه ها و ذائقه مخاطب
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: نکته دوم لزوم باز شدن چتر حمایتی نهادهای مسئول نسبت به مباحث بین المللی است. بدون تردید رسانه بدون حمایت نمی تواند ماموریت خودش را به حد انتظار ایفا کند؛ هم دولتمردان باید آستین همت بالا بزنند و هم متولیان امر برای جذب منابع بیشتر تلاش کنند، به گونه ای که این شبکه ها به جهت منابع مالی بتوانند نیازهای خود در فعالیت مطلوب را تامین کنند. لذا به نظرم با توجه به اهمیت و ضرورت حوزه رسانه و عصر ارتباطات و اطلاعات باید سعی کنیم که آنها را تقویت کنیم و نیاز هایشان را جواب دهیم و راه سوم برای موفقیت نیاز سنجی است؛ دست اندرکاران این شبکه ها باید به اشکال مختلف یک نظر سنجی انجام دهند و ببینند ذائقه مخاطب ما چیست و چه نیازهایی البته نیازهای مقبول و مشروع و به تناسب اهدافی که برای این شبکه ترسیم شده دارد که ما به آن فکر نکرده ایم. چون هر شبکه و هر مجموعه فرهنگی مثل سفره است، در این سفره فرهنگی ما اگر یک غذای خاص بگذاریم و بگوییم همه میل کنید مدتی طرفدار دارد، بعد عادی می شود، با توجه به تنوع طلبی که در مخاطبان رسانه های جهان وجود دارد، ما باید به ذائقه آنان در مقیاس مورد نظر بیشتر توجه کنیم، فراوانی نیازها را احساس کنیم و ببینیم بیشتر در چه بخش هایی است، هر چه قدر که ما محتوای برنامه هایمان با نیاز مخاطب رابطه معناداری پیدا کند قطعا با اقبال بیشتری روبه رو خواهیم شد.
خط کلی حاکم بر کمیسیون فرهنگی حمایت از شبکه های برون مرزی است
منتظری درباره درنظرگیری ردیف بودجه مستقل برای شبکه های برون مرزی گفت: به نظرم یکی از مواردی که اتفاقا در دستور کار مجلس است حمایت، تقویت و سامان دهی فضای مجازی است. در بخش فضای مجازی، کمیسیون فرهنگی یک نگاه ویژه به صدا و سیما دارد. با توجه به ماموریتی که این مجموعه در مقیاس ملی و بین المللی ایفا می کند، باید اجازه دهیم که کمیسیون جلساتی را تشکیل دهد و نتیجه بعدا اعلام گردد، اما خط کلی حاکم بر اندیشه اعضای کمیسیون حمایت از صدا و سیما به معنای عام است.
وی در این باره افزود: من اعتقادم بر این است که صدا و سیما منابع مالی نباید به دولت گره بخورد، چون آن وقت دیگر نمی تواند منتقد جدی باشد، نمی تواند همه دغدغه ها و مسائل را انعکاس دهد، دولت ممکن است نپسندد و چتر حمایتی اش را محدود کند یا یک دولت بیشتر رضایت داشته باشد و چتر حمایتی اش را بازتر کند. من صدا و سیما را یک مجموعه حاکمیتی می بینم لذا باید در تخصیص منابع به این مجموعه بر اساس مسائل مصالح ملی توجه ویژه ای شود و مجلس هم در این بخش نقش مهمی را می تواند ایفا کند. لذا باید پاسخ اقناعی داشته باشیم و در این بخش ضرورت ها را به خوبی تبیین کنیم تا جذب منابع سهولت بیشتری پیدا کند. اما اگر کلی گویی کنیم، نمی توانیم طرف مقابل را برای حمایت های بیشتر قانع کنیم. من خودم موافق هستم که به طور ویژه به صدا و سیما و شبکه هایش در بعد ملی و بین المللی توجه ویژه شود.
صدا و سیما، دانشگاهی که مرز ندارد
این نماینده مجلس اضافه کرد: به تعبیر امام، صدا و سیما یک دانشگاه است و امروز این دانشگاه مرز ندارد، می تواند در اقصی نقاط جهان پیام عزت بخش ملت عزیز و سرافراز ایران و انقلاب اسلامی را منتقل کند و به ویژه نکته مهم تر این که مقام معظم رهبری فرمودند، گام دوم انقلاب اسلامی باید زمینه ساز شکل گیری تمدن نوین اسلامی و زمینه ساز شکل گیری دولت حضرت مهدی (عج) باشد. برای تحقق این امر هیچکدام از مراکز، نهادها و سازمان ها به اندازه صدا و سیما نمی توانند نقش آفرین باشند، لذا اگر ما به افق چشم دوخته ایم و با امید زندگی می کنیم، مجلسی که به تعبیر مقام معظم رهبری طلایه دار امید و انتظار است، باید در حمایت از این مجموعه امید بخش تلاش خودش را داشته باشد.
وی با توجه به تحریم هایی که در طول سالیان و در مقاطع مختلف علیه شبکه های برون مرزی صورت گرفته است، نقش وزارت امور خارجه به عنوان نهاد دیپلماسی جمهوری اسلامی در حمایت از این شبکه ها را اینگونه توصیف کرد: به تعبیر مقام معظم رهبری هر زمانی دشمن نگران است و مانع ایجاد می کند معنایش این است که ما حیات داریم و تاثیرگذاریم. همین که استکبار موانعی را ایجاد و از اهرم تحریم استفاده می کند اینگونه تعبیر می شود که توانسته ایم تاثیر بگذاریم و تحول ایجاد کنیم. طبیعی است که دشمن دشمن است و دشمنی خواهد کرد. بنابر این ما باید مدیریتمان در حوزه رسانه و فضای مجازی را به گونه ای طراحی کنیم که با وجود موانع بتوانیم به اهدافمان دست پیدا کنیم. اگر بخواهیم، با توجه به قابلیت ها و ظرفیتهایمان می توانیم به برکت انقلاب اسلامی فعل خواستن را صرف کنیم.
وزارت خارجه در پیگیری امورات شبکه های برون مرزی فعال تر ظاهر شود
منتظری گفت: با وجود نخبگان توانمندی که ما در عرصه های مختلف علمی و فناوری داریم به راحتی از پا در نمی آییم اما همه نهادها و سازمان هایی که می توانند، باید در قطع این موانع کمک کنند. در این میان، وزارت امور خارجه هم به عنوان دستگاه دیپلماسی عمومی که طلایه دار و تسهیل کننده روابط و تنظیم کننده روابط است، باید فعال تر از وضع موجود ظاهر شود، ما هم در حوزه های اقتصادی متاسفانه از وزارت امور خارجه نقش تعیین کننده ای ندیده ایم، هم در حوزه های فرهنگی و رسانه ای. بنابر این باید نقشه راه جدیدی را تعریف کرد. با توجه به اینکه امروز در عصر اطلاعات و ارتباطات، رقابت اصلی در حوزه فضای مجازی است، وزارت امور خارجه ما به عنوان طلایه دار و سکان دار امر، باید با همکاری دستگاه ها و مجموعه های تخصصی، نقشه راه جدیدی را با توجه به موانع تعریف کند نه در شرایط عادی، بلکه برای شرایطی که دشمن مقابل ما است و هر از گاهی هم می خواهد سد راهمان شود. ما باید بتوانیم با توجه به نیروهای خوب، خلاق و توانمندی که در حوزه مدیریت امور فرهنگی داریم، گام های موثرتری برداریم.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی درباره تلاش هایی که پرس تی وی به عنوان یک رسانه بین المللی در راستای رفع ایران هراسی و اسلام هراسی منعکس شده از سوی رسانه های استکباری دارد، گفت: هر یک از شبکه های برون مرزی صداوسیما توانسته اند پنجره ای مقابل اندیشه ها باز کنند و این سبب شده اولا بسیاری از نگاه های نادرست به ما و ارزش هایمان تصحیح شود و نکته دوم از آثار مثبت این است که سیمای واقعی جمهوری اسلامی را - نه سیمای کاذبی که دشمنان برای جهان ترسیم کرده بودند- به جهانیان نشان دهند و نکته بعدی اینکه ماهیت پلید، زشت و منافقانه جبهه استکبار را در حد ظرفیت و امکانات خود بر ملا سازند. اتفاقا آنها هم عصبانیتشان از همین جا است. اگر واقعا این اثرگذاری نبود و فقط خنثی سازی بود، آن ها موضع گیری نمی کردند و بخش بعدی هم این که توانسته بخشی از قابلیت ها و توانمندی های این کشور را به دیگران عرضه و معرفی کند.
وی در همین باره اضافه کرد: اگر ما در این زمینه ها کوتاهی کنیم باتوجه به سیاه نمایی که در دستور کار دشمنان ما است، هر چه جلوتر برویم فاصله فکری و فرهنگی جهان با ما بیشتر خواهد شد، پس هر چه قدر ما در این بخش ها سرمایه گذاری کنیم، قادر خواهیم بود در جهان رسانه ها با زبان ویژه خودشان حرف بزنیم. به هر جهت امروز باید بپذیریم زبان انگلیسی به عنوان زبان رایج بین المللی است، ادبیات عرب و فرامنطقه ای طرفدار فراوانی دارد و .... قس علیهذا. بنابر این ما باید با هر قومی با زبان و ادبیات خودش سخن بگوییم تا تحول اتفاق بیافتد و این کار از رسانه بر می آید.
منتظری درباره تلاشی که پرس تی وی در ایجاد روایتی جدید از اتفاقات منطقه داشته است، گفت: آگاهی بخشی سبب می شود که در حوزه جبهه مقاومت، به جهت معرفت افزایی اثرگذاری کنیم. به طور طبیعی رسانه اولین جایی را که هدف قرار می دهد، اندیشه ها، باورها و بینش ها است. ما از باب رسانه در کشور خودمان وقتی افتخاراتی را در جای جای جبهه مقاومت می بینیم، غرور مقدسی در ما جوانه می زند. وقتی آن سوی مرزها حضور با شکوه ملت عزیز ایران را در مناسبت های مختلف می بینند و پیوند عمیق و ناگسستنی مردم و نظام را با شکوه تمام به نظاره می نشینند، این اقتدار کشور را نشان می دهد و از سوی دیگر با تبادل اطلاعات، فرهنگ و اندیشه زمینه وحدت انسجام و یکپارچگی امت اسلامی را فراهم می کند و خوشبختانه امروز به برکت نظام اسلامی و تلاش رسانه ای با استفاده از ظرفیت های بین المللی انجام شده، ما توانسته ایم در جهت انسجام اسلامی در بین ملت های اسلامی هم گام های موثری برداریم.
وی چشم انداز خود را از آینده شبکه های برون مرزی اینگونه ابراز کرد: ما همیشه با امید زندگی می کنیم، پیشرفت در آینده به چند عامل بستگی دارد، اول ترسیم نقشه راه با گام دوم انقلاب اسلامی، چون هر گامی اقتضائات خاص خودش را دارد و باید با هدف دستیابی به راه های نوین اسلامی طراحی شود. این شرط اول است و نکته دوم آن که به تناسب ماموریتی که ما برای صدا و سیما و شبکه های برون مرزی تعریف می کنیم، الزامات و امکانات نقش آفرینی آنها را هم فراهم کنیم و نکته سوم احساس مسئولیت و دغدغه بیشتر دست اندرکاران و نکته چهارم درک شرایط حساس کنونی است. این چند نکته ای که بیان کردم مولفه های تاثیرگذار در چشم انداز پیش روی رسانه های ما است.