کشاورزان فاروجی صورت خود را با سیلی سرخ می‌کنند / زیرساخت‌هایی که هیچ‌گاه برای زعفران فراهم نشد

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ به قطب زعفران خراسان شمالی سفر می‌کنیم. شهرستانی که به تنهایی ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار زمین در زیر کشت زعفران دارد. محصولی با ارزش که البته این روز‌ها بسیار سر به سر کشاورزان می‌گذارد. یک روز قیمتش کیلویی ۲۰۰ هزار تومان است و روز دیگر حتی به نصف آن نیز خریدار ندارد.

کشاورزان شهرستان فاروج که سالانه حدود ۱۴ تن زعفران برداشت می‌کنند ، اینک مجبورند این طلای سرخ را به قیمت ارزان به فروش برسانند.

شورای ملی زعفران سه هفته پیش بود که قوانینی را مصوب کرد. بر طبق این مصوبه مقرر شد حداقل نرخ خرید گل زعفران توسط فعالان، تجار و صادر کنندگان، به قیمت کیلویی ۱۵۰ هزار تومان، پوشال زعفران کیلویی ۱۶ میلیون تومان و حداقل قیمت خرید نگین زعفران ۲۰ میلیون تومان باشد و کلیه اعضای شورای ملی زعفران، اتحادیه صادر کنندگان و امضا کنندگان به رعایت این امر متعهد شدند.

اما اینک در فاروج گل زعفران نه تنها کیلویی ۱۵۰ هزار تومان معامله نمی‌شود، بلکه به سختی با قیمت ۹۰ هزار تومان نیز مشتری پیدا می‌کند.

فروش زعفران با این قیمت صرفه اقتصادی ندارد
خالق پناه، مدیر تعاون روستایی فاروج در این خصوص گفته: در ابتدا خرید و فروش گل زعفران با قیمت حدود ۲۴۰ هزار تومان انجام می‌شد، اما هم اکنون به قیمت ۹۰ هزار تومان رسیده است.

وی افزود: قیمت نگین زعفران نیز در ابتدای برداشت ۲۰ میلیون تومان بود که به ۹ تا ۱۰ میلیون تومان رسیده است.

خالق پناه ادامه داد: اگر قیمت نگین زعفران به ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان نرسد، جمع و پاک کردن گل زعفران برای کشاورز صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

جهاد کشاورزی: قیمت مناسب است/ کارگر در دسترس نیست!
هرچند عبدالله یوسفی، مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان شمالی این عدد را مناسب ارزیابی کرد و گفت: قیمت گل زعفران با رقم ۹۰ هزار تومان در زمان کنونی مناسب است. این درحالی است که در سال گذشته هر کیلوگرم گل از رقم ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان خرید و فروش شد. البته سازمان جهاد کشاورزی حامی کشاورز است و هرچقدر رقم افزایش یابد، به نفع کشاورز است.

به گفته این مقام مسئول، یکی از مهمترین دغدغه‌های زعفران کاران موضوع نیروی کارگری است.

به دلیل کرونا مشکل تامین کارگر نداریم
در حالیکه کشاورزان معتقدند قیمت فعلی برایشان صرفه اقتصادی ندارد، اما مدیرکل جهاد کشاورزی استان خلاف این را بیان می‌کند. از سوی دیگر مسئول دولتی مشکل کشاورز را نیروی کارگری برای برداشت زعفران برمی شمارد، اما کشاورزان می‌گویند به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها، مشکلی برای تامین کارگر ندارند.

این تناقضات، سئوالی را مطرح می‌کند و آن این است که جهاد کشاورزی استان به چه میزان از مشکلات واقعی کشاورزان با خبر است؟

سریال وعده‌هایی که عملی نمی‌شود
اما فرای مشکلی که هم اکنون کشاورزان با آن مواجهند و آن قیمت پایین زعفران است، خراسان شمالی و خصوصا شهرستان فاروج از مشکلات زیرساختی شدیدی در حوزه زعفران رنج می‌برد. مشکلاتی که بار‌ها و بار‌ها مسئولان درصدد رفع آن برآمده اند، اما هیچ کدام مثمر به ثمر نبوده است.

یکی از این تصمیمات، تاسیس گمرک ویژه زعفران در شهرستان فاروج بود. موضوعی که توسط مدیرکل گمرک خراسان شمالی در بهمن ماه ۹۷ مطرح شد و بنا بود تا پایان همان سال به بهره برداری برسد. اما اینک نزدیک به ۲ سال از این موضوع می‌گذرد، اما هیچ خبر خاصی از این ماجرا به گوش نمی‌رسد. به نظر می‌رسد این موضوع اکنون به حال خود رها شده و هیچ اثری در افزایش درآمد کشاورزان منطقه ندارد.

راه اندازی بازارچه تخصصی زعفران نیز از دیگر تدابیر بود. این موضوع نیز از ابتدای سال ۹۷ مطرح بود و بالاخره در سال جاری به ثمر نشست. اما این بازارچه نیز نتوانست باعث تعادل قیمتی زعفران در فاروج شود و باز هم دلالان هستند که روز به روز در استان قیمت تعیین می‌کنند و با روح و روان کشاورز بازی می‌کنند.

هرچند مدیر تعاون روستایی فاروج، تاسیس این بازارچه را موثر دانست و گفت: با راه اندازی این بازارچه قیمت گذاری بر روی گل‌های زعفران به ثبات رسیده است.

این مقام مسئول با بیان اینکه برای خرید گل زعفران ۳۵ غرفه راه اندازی شده است، تصریح کرد: ۲۰ غرفه توسط خریداران گل اجاره شده است.

وی افزود: مابقی غرفه‌ها را برای خریداران گل سایر مناطق در نظر گرفته بودیم و شاید به دلیل اینکه آن‌ها اطلاع کافی در مورد این بازارچه نداشتند، اقدامی برای اجاره آن نکرده اند.

مرکز رشد دانشگاهی به کمک زعفران فاروج می‌آید
تاسیس مرکز رشد زعفران و پژوهشکده زعفران در فاروج از دیگر وعده‌هایی بوده که مسئولان به مردم و کشاورزان داده اند، اما تاکنون هیچ اثری از به قوع پیوستن این وعده‌ها مشاهده نمی‌شود.

فرماندار فاروج در این خصوص گفته بود: واحد دانشگاه پیام نور شهرستان فاروج در ساختمان دو طبقه با سه هکتار زمین کشاورزی مرغوب، ظرفیتی است که می‌تواند به کمک راه اندازی مرکز رشد زعفران بیاید و با توجه به موافقت مدیر دانشگاه‌های پیام نور استان با ایجاد این مرکز در فضای دانشگاه، روند در حال پیگیری است.

به این ترتیب وعده‌ها یکی پس از دیگری ارائه شده و بدون نتیجه رها می‌شود.

صنعتی نبودن کشاورزی و برداشت زعفران، عدم برند سازی مناسب، نداشتن کارخانه فرآوری، عدم توانمندی در صادرات و کمبود نیروی کار از دیگر مشکلات این محصول با ارزش در استان و فاروج است.

دستورات مسئولان: مشکلات حل شود!
در این بین بار‌ها و بار‌ها مسئولان استانی برای حل مشکلات کشاورزان فاروجی دستور داده اند، اما آخرین اظهارنظر را طی روز‌های اخیر معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان شمالی مطرح کرد و گفت: وضعیت برداشت و پاک کردن گل‌های زعفران باید با اعطای تسهیلات از حالت سنتی به صنعتی تبدیل شود تا مشکلات کارگری در این بخش کاهش پیدا کند.

به نظر می‌رسد طلای سرخ فاروج بدون سرپرست به حال خود رها شده و کسی مسئولیت آن را برعهده نمی‌گیرد؛ طلایی که اگر قدر آن دانسته شود می‌تواند استان را از نظر درآمدی بسیار رشد دهد.