روند خودافزای نقدینگی به موتور قوی تورمی تبدیل شده

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، همزمان با رکوردشکنی نرخ ارز، نرخ تورم ماهانه مهرماه به 7 درصد رسید که دومین تورم ماهانه بالا در دهه 90 و بالاترین نرخ تورم ماهانه در دو سال اخیر به شمار می آید. در این ماه، گروه حمل و نقل که خودرو وزن 30 درصدی در بین کالاهای با دوام دارد، تورم ماهانه 17 درصدی را به ثبت رساند. همچنین تورم نقطه به نقطه کالاهای بادوام که ماه قبل به 92 درصد رسیده بود، در مهرماه رکورد 136.5 درصد را ثبت کرد تا این کالاها نسبت به مهر 98، رشد قیمت بیش از دو برابر داشته باشند. در این شرایط به نظر می رسد روند خودافزا و مستمر نقدینگی، به موتور قوی تورمی تبدیل شده و باید هر چه زودتر چاره ای برای آن اندیشیده شود.به گزارش مرکز آمار، نرخ تورم به روند صعودی سریع خود ادامه داد و دومین نرخ رشد ماهانه در دهه 90 را با رشد 7 درصد ثبت کرد. این یعنی قیمت ها در مهرماه نسبت به شهریورماه، به طور متوسط 7 درصد افزایش یافته اند. در این مدت تورم ماهانه کالاهای خوراکی از 3 درصد در شهریور به 5.7و تورم ماهانه کالاهای غیر خوراکی از 3.9 درصد در شهریور به 7.6درصد افزایش یافته است.از سوی دیگر این گزارش حاکی از این است که روند تورم نقطه ای همچنان در حال افزایش است. به طوری که قیمت کالاها و خدمات در مهرماه امسال نسبت به مهرماه سال گذشته به طور متوسط 41.4 درصد افزایش یافته اند. بیشترین نرخ تورم نقطه ای در دو سال اخیر تا پیش از این، در مردادماه 98 با رقم 41.6 درصد ثبت شده بود. نرخ تورم 12 ماه منتهی به مهرماه نیز طبق این گزارش به 27.2 درصد رسیده است که نسبت به ماه قبل از آن 1.2واحد درصد افزایش را نشان می دهد.

رکوردداران گرانی در مهرماه
گزارش مرکز آمار ایران حاکی از آن است که در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات»، بیشترین افزایش قیمت نسبت به شهریورماه مربوط به گروه «روغن ها و چربی ها» (کره پاستوریزه حیوانی و روغن جامد)، گروه «شیر، پنیر و تخم مرغ» (تخم مرغ و خامه پاستوریزه)، گروه «سبزیجات» (فلفل دلمه ای، کاهو، نخود، پیاز و قارچ) و گروه «چای، قهوه و سایر نوشیدنی ها» (انواع نوشابه و آب میوه) بوده است. قیمت این گروه ها به طور متوسط و به ترتیب 16.2، 7/7، 7.6و 7.2 درصد در مهرماه افزایش یافته است. از سوی دیگر در بین کالاهای غیر خوراکی گروه «حمل و نقل» (قیمت انواع خودرو)، با تورم ماهانه 17 درصد، بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه های قبل داشته است. همچنین نرخ تورم نقطه ای این گروه در مهرماه 109.5درصد بوده است که بیشتر ناشی از جهش قیمت خودروست.
چشم انداز تورم چگونه است؟
همان طور که گفته شد، نرخ تورم ماهانه در مهرماه، دومین تورم ماهانه از ابتدای دهه 90 به شمار می رود. پیشتر این رقم در مردادماه امسال، 6.4درصد ثبت شده بود. همچنین بزرگ ترین رشد قیمت ماهانه در این مدت، مربوط به مهرماه 97 است. با تامل در این زمینه می توان گفت وجه اشتراک تورم ماهانه این سه ماه در جهش نرخ ارز است. به طوری که در مهرماه 97 دلار برای نخستین بار به 19 هزار تومان، در تیر و مرداد ماه 99 به 23 هزار تومان و در مهرماه به 32 هزار تومان رسید. در این میان، اگر چه تغییرات لحظه ای نرخ ارز، به لحاظ بنیادین، تاثیر بسیار کوتاه مدتی بر قیمت کالاها ندارد، اما به نظر می رسد تاثیر غیر مستقیم و انتظاری آن، منجر به رشد قیمت در بازار کالاها و به خصوص کالاهای بادوام با ماهیت سرمایه ای شده است.

نکته قابل توجه دیگر در این زمینه، فضایی است که رشد نقدینگی در جامعه برای تورم در کشور فراهم کرده است. طبق آمارهای بانک مرکزی در شهریور امسال، نرخ رشد نقدینگی به بیش از 36 درصد رسیده است. اگر چه این بانک تاکنون دلیل شفاف رشد نقدینگی را بیان نکرده اما کارشناسان، عواملی نظیر اعطای تسهیلات توسط بانک ها به اشخاص حقیقی و حقوقی برای فعالیت در بازار سرمایه و استمهال گسترده تسهیلات بانکی ناشی از کرونا را دلیل رشد نقدینگی نسبت به مسیر بلندمدت خود اعلام می کنند. در هر حال با وجود پیش بینی های قبلی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول از کاهش نرخ تورم طی امسال و هدف گذاری تورم 22 درصد تا پایان سال، توسط بانک مرکزی، به نظر می رسد تحولات دو سه ماه اخیر در بازار ارز باعث شوک جدید تورمی شده است و تنها مهار رشد نرخ ارز می تواند جلوی افزایش نرخ تورم را بگیرد.