به گزارش خبرگزاری دانشجو، کشورمان ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان آهن و فولاد در خاورمیانه و جهان محسوب می شود. تولید سالانه ۳۰ میلیون تن شمش فولاد، کشورمان را جزو کشورهای اثرگذار در تولید فولاد به جهان معرفی کرده است. تولید فولاد می تواند اثرات زیادی در تولید لوازم خانگی، لوازم ساختمانی، خودرو و ... داشته باشد و به همین دلیل، از گذشته تا به امروز، تسهیلات و یارانه های دولتی خاصی به این صنعت تعلق گرفته است و امروزه شاهد تولید دو برابری فولاد در کشور نسبت به مصرف داخلی هستیم و امکان صادرات این صنعت برایمان وجود دارد اما متاسفانه این مزیت، منجر به تثبیت قیمت نرخ این محصول در بازار داخلی نشده است! به گفته مسئولان صنعتی و نمایندگان مجلس، تولید فولاد رو به افزایش است و از طرفی دیگر به دلیل عوامل تحریمی و شرایط کرونایی، امکان صادرات فولاد به خارج از کشور محدود شده است اما با این همه، شاهد افزایش قیمت فولاد در کشورمان هستیم و همین امر باعث شده که این افزایش قیمت بر روی افزایش قیمت خودرو، ساختمان سازی، لوازم خانگی و ... اثرمستقیم داشته باشد.
از ابتدای امسال شاهد افزایش قیمت شمش فولاد، میلگرد، ورق فولادی در کشورمان هستیم و از طرفی دیگر، دخالت دولت و مجلس برای تعیین نرخ قیمت گذاری مشخص و سیاست گذاری برای عرضه فولاد، بازار این کالا را همچنان بحرانی و ملتهب ساخته است و همه این ها در حالی است که یارانه ها و تسهیلات دولتی به این صنعت تعلق دارد تا انگیزه تولید افزایش پیدا کند و قیمت فولاد در کشور با افزایش مواجه نباشد. به گفته داریوش اسماعیلی معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، صنعت فولاد ایران حدود ۳۷ میلیون متر مکعب گاز مصرف میکند و یارانهای که از این بابت به مجموعه فولادیها میرسد در حال حاضر با وجود قیمت پایین نفت، ۴ هزار و ۷۶۹ میلیارد تومان است و اگر قیمت نفت بین ۵۰ تا ۷۰ دلار در هر بشکه باشد این یارانه بین ۱۲ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان است و برق و آب هم این گونه است؛ سوال اینجاست که آیا با وجود این یارانه ها، فولاد را باید به قیمت جهانی در داخل عرضه کنیم؟!
*قیمت فولاد علی رغم دریافت یارانه، هر ماه ۱۰ تا ۳۰ درصد افزایش مییابد
مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعهسازان منشا گرانی خودرو را به فولادسازان مربوط می داند؛ به طوری که فولادسازان هر صبح ۱۰ درصد افزایش قیمت میدهند و شب هم ۱۰ درصد دیگر به نرخهایشان اضافه میکنند.
به گفته وی، قیمت فولاد هر ماه ۱۰ تا ۳۰ درصد افزایش مییابد اما هیچ فردی سراغ آنها نمیرود، عرضه قطره چکانی دارند اما هیچ مسئولی ایرادی نمیگیرد، صادرات میکنند و ارز نمیآورند، روی قیمت ساختمان، لوازم خانگی و خودرو تأثیر میگذارند و با پول و رانت و لابی و نفوذ، امور خود را پیش میبرند اما هیچکس سراغ آنها نمیرود.
وی تأکید کرد: اگر خودرو و قطعه به وجود مافیا محکوم است، فولاد را به چه چیزی میتوان محکوم کرد؟ فولادیها آنقدر پول و قدرت دارند که تمام زنجیره تأمین و تولید کشور را تحت تأثیر قرار میدهند و باید گفت که دولت در این قضیه ذی نفع است و اگر بگوییم که دولت در خودروسازی سهم کمی دارد ولی در صنعت فولاد سهم بالایی دارد و گرانی این محصول به طور مستقیم دیده نمیشود.
وی با تاکید بر اینکه مسئولیت افزایش قیمت خودرو ۱۰۰ درصد با فولادسازان و دولت است، گفت: فولادیها با فسادی که ایجاد کردهاند باعث شکایت خودروسازان و مردم شدهاند.
*طرح مجلس برای کنترل التهاب قیمت فولاد در کشور
مجلس در تلاش است تا با ارائه، تصویب و اجرای طرح هایی در مجلس، بازار فولاد را کنترل کند و مانع از افزایش قیمت فولاد شود، چرا که معقتد است تولید دو برابری فولاد در کشور نسبت به مصرف، عاملی برای کاهش قیمت فولاد است نه افزایش قیمت! به همین دلیل، وجود دلالان و سوداگران در بازار فولاد را عاملی برای افزایش تقاضای کاذب می داند و در تلاش است که باعث کم رنگ شدن نقش این سوداگران از بازار فولاد شود.
در طول هفته های گذشته، کمیسیون صنایع و معادن مجلس پیرو مشکلات بازار فولاد طرحی ۵ مادهای را با عنوان «طرح توسعه وتولید پایدار زنجیره فولاد» تدوین و آماده ارائه به صحن مجلس شورای اسلامی کرده است که مهمترین روش آنها، عرضه تولید صد در صدی فولاد کشور در بورس است تا این گونه نقش مخرب دلالان از این صنعت حذف شود و فولاد به دست مصرف کننده واقعی جهت تولید برسد.
مهمترین ماده طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد با رویکرد اصلاح سیاستهای تنظیم بازار به شرح زیر است: «کلیه محصولات زنجیره فولاد با رعایت مفاد بند ج ماده ۳۶ قانون احکام دائمی کشور مصوب سال ۱۰/ ۱۱/ ۱۳۹۵، برای فروش داخلی ملزم به عرضه و فروش در بورس هستند. معامله محصولات فوق در خارج از بورس ممنوع بوده و در حکم خارج از شبکه میباشد.»
*قیمتگذاری دستوری فولاد در بورس منتفی است
قیمتگذاری دستوری از پیشنهاد فولادی مجلس حذف شد. بررسیها نشان میدهد تبصره ۲ ماده یک طرح پیشنهادی مجلس که در آن الزام به تعیین سقف و کف قیمت برای معاملات در بورس کالا مطرح شده بود، حذف شده است و نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن مجلس بر دیگر مفاد این پیشنهاد تمرکز کردهاند. عرضه زنجیره تولید فولاد در بورس کالا و افزایش شفافیت و رهگیری معاملات از دیگر بندهای این طرح پیشنهادی است.
مصطفی طاهری عضو کمیسیون صنایع و معدن مجلس شورای اسلامی درخصوص اصلاحات ایجاد شده در طرح پیشنهادی از سوی این کمیسیون درخصوص تنظیم بازار فولاد گفت: باتوجه به بررسیهای کارشناسی صورت گرفته و استناد به تجربههای پیشین در زمینه نرخگذاری دستوری محصولات، تبصره ۲ از ماده یک این پیشنهاد مبنی بر تعیین کف و سقف قیمتی برای تمامی محصولات زنجیره فولاد از طرح پیشنهادی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی حذف شد.
جبار کوچکی زاده عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم معتقد است که قیمت گذاری دستوری فولاد منتفی است و مقرر شده با عرضه کل فولاد کشور در بورس کالا، قیمت ها براساس عرضه و تقاضای بازار کشف شود. وی در این باره گفت: بورس کالا تنها مسیر شفاف برای عرضه فولاد است و قرار است بازار فولاد برای شفاف سازی و کشف قیمت عادلانه به کلی در بورس عرضه شود و یکی از مشکلاتی که امروز گریبانگیر بازار فولاد است حضور واسطه ها و اختلال در عرضه این محصول است که منجر به مشکلاتی در صنایع وابسته به فولاد شده است؛ از این رو عرضه بخشی از تولیدات در بازار خارج از بورس منجر به غیرشفاف شدن بازار شده و این موضوع با برنامه وزارت صمت به زودی حل میشود.
به گفته کوچکی زاده، امروز در صنعت فولاد و یا صنایع دیگر شاهد نوسان کاذب قیمت ها هستیم بنابراین وزارت صمت با جدیت به دنبال تعادل بازارهاست و تنها راه رفع مشکلات صنعت فولاد در کشور و رهایی از نرخ گذاری دستوری به واسطه عرضه در بورس کالاست که کنار رفتن قیمت گذاری دستوری به حذف واسطه ها منجر می شود.
*اختصاص ۱۵ هزار میلیارد تومان یارانه انرژی به صنعت فولاد/ فروش فولاد با قیمت جهانی!
اختصاص یارانه دولتی به بخش تولیدات فولاد و فروش فولاد با قیمت جهانی یکی از سولاتی است که باید پاسخ داده شود و راهکارها برای رفع این مشکل بررسی گردد. در این خصوص، قیمت فولاد در کشور را ناسامان و ناعادلانه توصیف کرد و معتقد است که برای حمایت از صنعت فولاد، یارانه به بخش های متعدد تولید از جمله انرژی، سنگ آهن، نیروی انسانی، حمل و نقل و ... تعلق گرفته است و با اینکه سالانه ۳۰ میلیون تن شمش فولاد در کشور تولید می شود و مصرف داخلی ۱۶ میلیون تن است و ۱۴ میلیون تن مازاد تولید این صنعت است، اما همچنان شاهد افزایش قیمت فولاد در کشور هستیم که به موازت آن سایر صنایع مثل خودروسازی هم متاثر از این افزایش قیمت، هزینه هایشان افزایش پیدا می کند.
به گفته وی، سالانه قریب به ۱۵هزار میلیارد تومان یارانه انرژی به صنعت فولاد در کشور هزینه می شود و علی رغم حمایت یارانه ای از صنعت فولاد و مازاد تولید، متاسفانه قیمت فولاد در کشورمان با قیمت جهانی و دلار محاسبه به فروش می رسد که جای تعجب دارد و از سوی دیگر، راهکاری جهت عرضه فولاد در بورس به جهت واقعی شدن تقاضا اجرا شد اما در عمل دیدیم که فقط ۲۰ درصد از تولیدات فولاد کشور در بورس قرار گرفت و کمکی به کاهش قیمت فولاد نکرد، بلکه عاملی برای گسترش نقش دلالان و سوداگران در بازار فولاد به جود آمد.
وی با بیان اینکه تمام تولیدات فولاد کشور باید در بورس عرضه شود، اظهار داشت: ما معتقدیم که نباید خارج از بورس، فولاد در کشورمان به فروش برسد چرا که به دلیل نقش آفرینی دلالان، بازار فولاد دچار بحران شده است و طرح عرضه تمام تولیدات فولاد در بورس در صحن علنی مجلس مطرح شده است و در کمیسیون صنایع و معادن مجلس به بحث و تبادل نظر گذاشته شده است و جزئیات نهایی تصویب آن به زودی اطلاع رسانی می شود و تاکید اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقدند که قیمت فولاد به جای دستوری بودن، باید سقف مشخص داشته باشد.
به گفته جدی، کمیسیون صنایع مجلس معتقد است که در صورت عرضه فولاد در بورس و مشخص شدن تقاضاهای واقعی و تعیین قیمت برای خرید فولاد، می توان مازاد تولیدات فولاد را به شرط اینکه در بورس خریداری نشد، به خارج از کشور صادر کنیم تا برای کشورمان ارز آوری به همراه داشته باشد و یقینا ساماندهی بازار فولاد عاملی برای ساماندهی و کاهش قیمت خودرو در کشورمان است و واقعی شدن قیمت فولاد در کشور می تواند به صنعت خودروسازی کمک شایانی کند و عاملی برای کاهش هزینه های تولید خودرو، لوازم ساختمانی و لوازم خانگی و ... باشد اما به شرطی که عرضه فولاد در بورس بعنوان یک گلوگاه مهم توزیعی، با مدیریت صحیح، بین عرضه و تقاضای واقعی فولاد، تعادل به وجود آورد و بتوان از آن استفاده بهینه برد.
*آیا بورس باعث کوتاه شدن دست دلالان از بازار فولاد می شود؟
تولید ۲ برابری فولاد در کشور نسبت به مصرف نشان دهنده این است که نباید شاهد افزایش قیمت فولاد در کشور باشیم ولی افزایش قیمت فولاد در شرایط فعلی نشان از نقش مافیا و دلالان می دهد و نباید در این شرایط که کشورمان در تولید حرفی برای گفتن دارد، قیمت فولاد از بازارهای جهانی هم سبقت گرفته است و یقینا از بین بردن تقاضای کاذب و شفاف سازی قیمت ها می تواند به این صنعت کمک شایانی کند اما سوال اینجاست که چگونه باید نقش مخرب سوداگران را از بازار فولاد حذف کرد؟
محمد سرگزی عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه عرضه صد در صدی فولاد در بورس، عاملی برای تعادل میان عرضه و تقاضای فولاد است، گفت: به دلیل حضور دلالان و سوداگران در بازار فولاد، روز به روز شاهد افزایش قیمت فولاد در کشور هستیم که جای تامل دارد! یقینا به دلیل وجود تسهیلات و یارانه هایی که برای تولیدات فولاد کشور در نظر گرفته شده است، باید قیمت این محصول در بازار پایین باشد اما افزایش قیمت ارز باعث شده که قیمت فولاد، با قیمت جهانی و حتی بالاتر محاسبه گردد و این در حالی است که دو برابر نیاز داخلی، فولاد در کشور تولید می شود و اینجا می توانیم به نقش مخرب دلالان و سوداگران پی ببریم که تا چه اندازه توانسته اند آثار منفی بر بازار فولاد ایجاد کنند.
به گفته وی، تسهیلات و یارانه هایی برای این بخش تولیدات در نظر گرفته می شود تا تولیدکنندگان انگیزه کافی برای تولیدات محصولاتی همچون فولاد و سیمان داشته باشند اما در این شرایط، نباید آهن کیلویی ۱۷ هزار تومان به فروش برسد چرا که ۹۹ درصد فولاد در داخل کشور تولید می شود و ۱ درصد وابسته به ارز است و نمی توان فولاد را وابسته به ارز دانست و آنقدر صنعت فولاد سودبالایی را عاید تولیدکنندگان کرده است که به جرات می توان گفت که سرمایه گذاران فولاد مدت زیادی است که سرمایه شان بازگشته و اینک فقط در حال کسب سولاد کلان هستند.
این نماینده مجلس معتقد است باید سیاست گذاری هایی صورت بگیرد تا باعث قطع دست سودجویان از بازار فولاد صورت بگیرد، به همین دلیل مجلس شورای اسلامی طرح عرضه صد در صدی فولاد در بورس را ارائه کرده است تا این گونه، نیاز داخلی تامین شود و فولاد به جای اینکه به دست دلالان برسد، مستقیم به سمت مصرف کنندگان برود و از طرفی دیگر، نظارت باید به گونه ای دقیق باشد که عرضه فولاد به طور دقیق به دست مصرف کننده برسد تا با مدیریت صحیح این مقوله، باعث اثرگذاری در کاهش قیمت مسکن در کشورمان باشیم و انگیزه سازندگان مسکن در کشور را افزایش دهیم.
*۷۸ درصد فولاد توسط مافیا در کجا عرضه می کنند؟
علیرضا سلیمی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی حضور دلالان و رانت خواران را عاملی برای افزایش قیمت فولاد در کشور دانست و تاکید کرد: متاسفانه علی رغم تولید خوبی که در حوزه تولید فولاد در کشور داریم، فقط بخش کوچکی از آن در بورس عرضه می شود و از طرفی دیگر، شاهد صادرات فولاد هستیم، در حالی که باید عرضه بیشتری در داخل کشور داشته باشیم و در شرایط تامین نیاز داخلی، اقدام به صادرات فولاد کنیم.
به گفته وی، نباید قیمت فولاد در ایران، بالاتر از قیمت بازار جهانی باشد و این یعنی اینکه مافیای فولاد در تلاش هستند تا با ایجاد خلال در عرضه فولاد در بورس و کشور، عاملی برای افزایش قیمت آن باشند و به موازات این رویداد، شاهد افزایش قیمت مسکن، خودرو، لوازم خانگی و ... در کشور هستیم که طبق یک برنامه ریزی اصولی برای زمین گیر شدن اقتصاد کشور صورت گرفته است .
وی با انتقاد از عرضه ۲۲ درصد فولاد در بورس اظهار داشت: سوال اینجاست که ۷۸ درصد فولاد کشور کجا عرضه می شود و چه کسانی از صنعت فولاد، سود کلان به جیب می زنند و حاضر نیستند که آن را صرف امورات داخلی کشور کنند و به همین دلیل، مجلس طرحی در خصوص عرضه ۱۰۰ درصدی فولاد در بورس را دنبال می کند و یقینا عرضه فولاد در بورس می تواند باعث شفافیت عرضه و تقاضای فولاد شود و کم رنگ شدن نقش دلالان و سودجویان از ماجرای صنعت فولاد کشور شود.
*قیمت گذاری درصنعت فولاد منطقی نیست
احمد علیرضابیگی عضو کمیسیون امور داخلی مجلس با اشاره به اینکه قیمت گذاری درصنعت فولاد منطقی نیست، اظهار داشت: قیمت گذاری که برای فولاد صورت می گیرد، قیمت تمام شده تولید فولاد نیست و این نشان دهنده وجود رانت هایی برای افزایش قیمت فولاد در کشور است و بنده بیشترین قصور و کوتاهی را از وزارت صمت می بینیم.
نماینده مردم تبریز تعیین سقف قیمت برای فولاد کشور را یکی از راهکارها برای ممانعت از افزایش قیمت غیرمنطقی این صنعت دانست و افزود: اختصاص یارانه های انرژِی، سنگ آهن، نیروی کار ارزان و غیره در صنعت تولید فولاد در کشورمان به دلیل سهولت ها در تولید فولاد و ممانعت از افزایش قیمت آن صورت گرفته است اما افزایش قیمت فولاد جای تعجب دارد و نشان دهنده سوءاستفاده برخی افراد و گروه ها در این صنعت است و اجرای طرح مجلس برای عرضه تمام تولیدات فولاد در بورس می تواند مقدار تولید، مصرف، مازاد و قیمت فولاد را واقعی تر کند.
*لزوم نظارت اصولی بر اجرای عرضه فولاد در بورس
به نظر می رسد، طرح مجلس شورای اسلامی برای ارائه تولید صد در صدی فولاد در بورس در این شرایط، کار منطقی باشد تا اینگونه مانع از اثرگذاری مستقیم دلالان و سوداگران در عرضه و تقاضای فولاد در کشور شود اما باید این نکته را در نظر گرفت که این کار باید با مدیریت صحیح و نظارت اصولی صورت بگیرد و مجلس همچنان که به دنبال تصویب این طرح است، نظارت کافی بر روی عرضه فولا در بورس داشته باشد تا شاهد واقعی شدن و کاهش قیمت فولاد در کشور باشیم.
همانطور که برخی نمایندگان مجلس اذعان داشتند، تولیدکنندگان فولاد در کشور در حال کسب سود کلان هستند بنابراین باید طوری رفتار کرد که دود این افزایش قیمت فولاد در چشم مردم با افزایش قیمت خودرو، لوازم ساختمانی و لوازم خانگی و ...نرود و اقدامات تنبیهی برای متخلفان در بازار فولاد صورت بگیرد.
منبع: رادار اقتصاد