گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سیدعلی ملانوروزی؛ امروز دیگر کسی نیست که منکر نقش بی‌بدیل صداوسیما در سبک زندگی مردم باشد. نقشی که هیچ ابزار یا نهادی در جمهوری اسلامی نمی‌تواند جلوی تاثیر آن را بر فرهنگ عمومی انکار کند. یکی از مسائلی که وجود دارد این است که کنداکتوری که مرکز ثقل آن با برنامه‌های جذاب و هیجان انگیز به ساعات پایانی شب می‌رسد، آیا برای عبادت و شب زنده داری مردم و حتی ادای فریضه نماز صبح فکری کرده است؟
اگر در یک نگاه کوتاه بخواهیم کنداکتور شبکه‌های تلویزیون را بررسی کنیم به این می‌رسیم که در ساعات ابتدایی شب یعنی ساعت ۱۸ تا ۱۹ عملا هیچ برنامه جذابی اعم از سریال، مسابقه یا برنامه‌های دیگر برای مخاطبان وجود ندارد، اما سؤال اینجاست، مخاطب این ساعت از تلویزیون چه کسانی هستند؟ سؤالی که پژوهشگران و مراکز پژوهشی باید به آن پاسخ دهند.
سؤال دیگری که وجود دارد این است که آیا نمی‌شود بینندگان ساعات انتهایی شب را به این ساعت کشاند و ذائقه مردم را عوض کرد؟ برای مثال اگر سریال جدیدی در این ساعت پخش شود، آیا مخاطبان این ساعت تغییر نخواهند کرد؟
به ساعت ۱۹ تا ۲۰ که نگاه کنیم به زمان کچلی جدول پخش‌ها می‌رسیم. زمانی که هر شبکه هر محتوایی که دستش برسد برای این ساعت قرار می‌دهد و نمی‌تواند تصور کند که مخاطبان این ساعت از تلویزیون چه کسانی هستند و به دنبال چه چیزی در شبکه‌های تلویزیونی می‌گردند؟ شاید مهمترین برنامه این ساعت از تلویزیون را بتوان زمان پخش سریال از شبکه پنج دانست که در سال‌های اخیر تبدیل به بازپخش سریال‌های قدیمی و پخش سریال‌های دست چندمی کشور‌های اروپایی شده است.
البته که با ظهور شبکه HD و ثبوت نزولی کیفیت تصویر شبکه‌هایی همچون شبکه پنج و دو و استانی‌ها، نگاه‌ها از این شبکه‌ها به شبکه HD و آیفیلم تغییر کرده است. اگرچه این شبکه در خیلی از شهر‌های ایران در دسترس نیست و این ادعا نیاز به پژوهش دارد، اما با کمی بازنگری آمار می‌توان فهمید که با توجه به کیفیت بالای تصویر و پخش سریال‌های جذاب کره‌ای در این ساعت از روز از شبکه اچ‌دی و بازپخش سریال‌های قدیمی از آیفیلم، باکس پخش سریال شبکه ۵ در ساعت ۱۹ شکست خورده است.
بعد از ساعت ۲۰ نگاه‌ها به شبکه سه برمی گردد که در چند سال اخیر در قرق برنامه بدون توقف بوده است و با تکاپوی زیاد شبکه پنج، اما دیگر «تهران ۲۰» این روز‌ها آن «تهران ۲۰» سابق نیست و مخاطب این ساعت از تلویزیون هم در بین شبکه‌های تلویزیونی سردرگم می‌گردد.
بعد از خبر بیست و سی که پربازدیدترین بخش خبری صدا و سیماست، پیک طلایی مخاطب به سمت سریال شبانه شبکه سه روانه می‌شود. بعد از سریال شبکه سه که توانسته در این چندسال حداقل این پیک طلایی را برای خود نگه دارد. مخاطب در دقایق میانی ساعت ۲۱ رها می‌شود؛ که البته جای سریال شبانه شبکه دو هست، اما بنظر این شبکه نتوانسته مخاطب را برای خود در این ساعت نگه دارد.
ساعت ۲۲ نوبت به سریال شبانه شبکه یک می‌رسد که در ایام مناسبتی این شبکه در سال‌های اخیر توانسته خوب بدرخشد. ساعت به ۲۲ و ۲۳ که می‌رسد، زمان اوج برنامه‌های جذاب شبکه‌های نسیم و سه می‌رسد که با عصر جدید و دورهمی و سابقا خندوانه و نود، دیگر نفسی برای سریال شبانه شبکه پنج در ساعت ۲۳ نمی‌گذارند، اما این تجمیع برنامه‌ها در این ساعات انتهایی شب چه نتایجی دارد؟ آیا مخاطب جوانی که تا ساعاتی از بامداد در پی تماشای این شبکه‌ها بیدار می‌ایستد می‌تواند به عبادات شبانه برسد یا اصلا می‌توانیم مردمی سرحال و شاداب برای صبح روز آتی تصور کنیم؟ آیا صدا وسیما در کم خوابی مردم و متعاقبا اخلاق‌هایی مانند عصبانیت مردم که از آن نتیجه گرفته می‌شود، نقشی ندارد؟
فارغ از محتوا، آیا همین نگاه شلخته کنداکتور که بنظر می‌رسد قاعده‌ای علمی و پشتوانه پژوهشی پشت آن نیست در این عملکرد مردم تاثیری ندارد؟ این‌ها مسائلی هستند که نه در صداوسیمایی که تپش آنتن دارد بلکه در دانشگاهی که عطش آنتن دارد باید تحلیل و بررسی شود و نتایج آن در اختیار مدیران سازمان قرار گیرد.
سیدعلی ملانوروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری دانشگاه صدا و سیما
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.