آیا تاکنون از روانشناسان برای کنترل پاندمی کمک خواسته‌اید؟ / سقوط افراد به زیر خط فقر

بسمه تعالی

جناب آقای دکتر سعید نمکی
ریاست محترم ستاد ملی مقابله با کرونا
موضوع: عواقب اجتماعی همه گیری کرونا

با سلام و احترام
با توجه به ادامه همه گیری کووید ۱۹ و با همه تمهیدات در نظر گرفته شده، تعداد افرادی که مبتلا می‌شوند و جان خود را از دست می¬دهند به طور مرتب نوسان دارد و آینده‌ای مبهم را به تصویر میکشد. واکسیناسیون هرچند تاثیرگذار بوده است، اما پوشش ناکافی برای همه و درصد کم واکسیناسیون در کشور، موتاسیون‌های مکرر ویروس و اطلاع ناقص از میزان تاثیرگذاری واکسن‌ها نتیجه گیری را با مشکل مواجه کرده است.

بدیهی است علوم پزشکی و تکنولوژی به تنهایی نمیتوانند بر این مشکل غالب گردند و رفتار انسان‌ها در کنترل این پاندمی نقش اساسی دارد. بنا بر آخرین گزارش ستاد ملی کرونا ۸۰ درصد ایرانی‌ها پروتکل‌های توصیه شده را رعایت نمی¬کنند. چگونه میتوان این رفتار را تجزیه و تحلیل کرد؟

آیا تاکنون متخصصین علوم انسانی، روانپزشکان، روانشناسان، متخصصین علوم اجتماعی و جامعه شناسان در کنترل این پاندمی نقشی داشته اند و رفتار مردم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و راه حل‌هایی ارائه شده است؟

همانطور که مستحضر هستید کرونا هم پدیده‌ای بیولوژیک و هم اجتماعی است. این همه گیری فقط یک بیماری و واکسیناسیون آن نیست. بیکاری، کاهش اشتغال و درآمد، افزایش فاصله طبقاتی، فقر، کاهش رفاه اجتماعی، احساس ناامنی، ترس از مرگ، کاهش ارتباطات اجتماعی و تنهایی در کنار این بیماری بیش از آنکه پدیده‌ای پزشکی باشند، معضلات اجتماعی هستند.

سوال این است چرا از حدود ۳۶ نفر عضو ستاد ملی کرونا حتی یک نفر از حوزه علوم اجتماعی یا علوم انسانی نیستند؟ و این در حالی است که این ستاد قرار است یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی قرن را که تا سال‌ها اثر آن باقی خواهد ماند، مدیریت کند.

از هم اکنون فاصله طبقاتی شدیدا افزایش یافته است و تعداد بیشتری به زیر خط فقر سقوط کردهاند، بزودی تعداد زیادی نیازمند به غذای روزانه خواهیم داشت، در دسترس نبودن اینترنت باعث شده است دانش آموزان بی بضاعت با مشکل آموزش مواجه شوند و در آینده‌ای نه چندان دور فاصله سطح دانش و توانمندی مردم استان‌های محروم مانند سیستان و بلوچستان، مناطقی از کرمان و هرمزگان و خراسان و نیز کردستان و ایلام با سایر مناطق ایران بیشتر خواهد شد.

زنگ خطر در سراسر جهان به صدا درآمده است. امیدوارم ما هم به خوبی بشنویم. همانطور که میدانیم بازگشت به دنیای قبل از کرونا امکانپذیر نیست، ولی با نگاه به عواقب اجتماعی این همه گیری، میتوان پیامد‌های ناگوار آن را کاهش داد.

پیشنهاد میشود با دعوت از متخصصین علوم اجتماعی و انسانی و سازمان‌های مردم نهاد جهت پیشگیری از عواقب جبران ناپذیر، برنامه ریزی دراز مدت را آغاز کنیم.

انجمن ققنوس (جمعیت حمایت از بیماران سوخته) به عنوان یک سازمان مردم نهاد بر خود واجب میداند تا در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی خود به همراه داوطلبین حوزه‌های علوم اجتماعی، روانشناسی و روانپزشکی، گامی موثر در برنامه ریزی و اجرای موارد مذکور برداشته و بدینوسیله آمادگی خود را اعلام میدارد.

از زحمات بیدریغ جنابعالی و همکاران محترم کمال تشکر را دارد.

با سپاس فراوان
دکتر محمد جواد فاطمی
رئیس هیئت مدیره انجمن ققنوس

رونوشت: دکتر عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر محترم کشور
رونوشت: دکتر زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونای استان تهران