شبکه ملی اطلاعات؛ ظرفیتی مغفول مانده

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدرضا ابو؛ احتمالا در هنگام استفاده از اینترنت و سیر در فضای مجازی، این سوال در ذهنتان ایجاد شده است که چرا سرعت اینترنت کشورمان پایین است؟ و حتما بعد از این سوال، رویای استفاده از اینترنت پرسرعت و با کیفیت را در ذهنتان پرورانده اید. اما به راستی چرا دستیابی به اینترنت پرسرعت با قیمت مناسب، تبدیل به رویای دست نیافتنی و آرزوی خیلی از افراد جامعه شده است؟ در ادامه این یادداشت می‌خواهیم راجع به ٣ کلمه ی جذاب و مظلوم صحبت کنیم. کلمه ای ١۵ ساله به نام  «شبکه ملی اطلاعات» چرا جذاب؟ چون باعث تحقق این رویای دست نیافتنی‌مان می‌شود. چرا مظلوم؟ چون به معنای واقعی کلمه، این سه کلمه را معرفی نکرده اند و ناشناس و غریبه مانده است.

و چرا ١۵ ساله؟ در سال ٨۴ سر و کله آن در دایره لغات سیاسی کشور پیدا می‌شود و تا چندین سال با  «اینترنت ملی» و  «شبکه ملی اینترنت» شناخته می‌شود اما در سال ٨٩ به نام «شبکه ملی اطلاعات» در قانون برنامه پنجم توسعه گنجانده شده و طبق قانون بنا بر آن بود که این شبکه تا پایان این برنامه، یعنی سال ۱۳۹۵، کامل گردد. اما اکنون سال ١٣٩٩ است و به گفته ناظران این شبکه، تنها ٣٠ درصد از این طرح جذاب پیاده شده و ١۵ سال است که مظلومانه در لابلای سایر مصوبات اجرایی نشده کشور، خاک می‌خورد.

 برای درک بهتر این طرح مثالی برایتان میزنم. بعنوان مثال شما در مشهد زندگی می‌کنید و دوست شما در تهران ساکن است. از طریق یکی از پیام رسان ها می‌خواهید به او پیام بدهید. از آنجایی که شبکه اصلی اینترنت در کشور آمریکا مستقر شده است، هر پیامی برای رسیدن به مقصد در ابتدا باید به آمریکا رسیده و سپس راهی مکان مقصد شود. برای رسیدن این پیام از مشهد به کشور آمریکا بعنوان مثال باید ١٣ کشور را طی کرده تا به آنجا برسد و سپس از آمریکا دوباره همین ١٣ کشور را طی کند تا به شهر مقصد یعنی تهران برسد.

خب همین طی کردن این مسیر و رسیدن به آمریکا و باز از آنجا به مقصد، عامل پایین آمدن پهنای باند، سرعت و کیفیت اینترنت و به دنبال آن باعث افزایش هزینه اینترنت می‌شود. اما با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات دیگر لازم نیست این مسیر پر پیچ و خم تا آمریکا طی شود بلکه پیام شما بصورت مستقیم از شبکه ابری مشهد به شبکه ابری تهران ارسال می‌شود. همین امر موجب افزایش سرعت، کیفیت، امنیت اینترنت و کاهش هزینه آن می‌شود.

متاسفانه از طرف رسانه هایی که راه اندازی این طرح به ضررشان تمام خواهد شد، تعابیری منفی و به دور از واقعیت به این طرح جذاب و مظلوم نسبت داده شده است. تعابیری همچون : «شبکه ملی اطلاعات» مساوی است با  «قطع شدن اینترنت بین الملل» یا  «فیلتر شدن پیام رسان های خارجی» . درحالیکه بعد از اجرای این شبکه، اینترنت بین الملل همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.

پس به چه دلیل این رسانه ها با راه اندازی آن مخالفت می‌کنند؟ جواب واضح است. مافیای کنکور - مافیای نفت -مافیای فوتبال - مافیای خودرو و... در پشت صنعت اینترنت نیز مافیای عظیم و گسترده و قلچماقی خوابیده است که راه اندازی این طرح به درآمد هزار میلیاردی و کلاه برداری آنان از ملت، لطمه خواهد زد.  اما آیا این شبکه در سایر کشور ها نیز اجرا شده است؟

کشور کره جنوبی که از پرسرعت ترین اینترنت جهان برخوردار است را مثال میزنم. مقامات وقت وزارت ارتباطات بارها در مورد راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، این کشور را مورد مثال قرار داده‌اند. ۸۰ درصد پهنای باند کره جنوبی داخلی است. یعنی شبکه‌‌ای دارد که بی‌نیاز از ارتباطات خارجی، ۸۰ درصد ارتباطات خود رادر داخل کشور تامین می‌کند.

چین در برابر هجمه الکترونیکی آمریکا بیشترین مقاومت بین المللی را تا کنون از خود نشان داده به طوری که تا کنون بیشترین تعداد بازی های ملی رایانه ای، موتور جستجوی ملی، ایمیل‌های ملی و از همه مهم‌تر سیستم عاملی ملی را طراحی کرده است. هند و برزیل دو کشور دیگر هستند که با راه اندازی اینترنت ملی خود و هزینه های هنگفت برای تحقق آن سعی در امنیت کاربران خود در برابر جاسوسی های بین المللی داشتند. بعنوان مثال برزیل با کشیدن خطوط فیبرهای نوری زیردریایی جداگانه تا مرزهای پرتغال با هزینه ای بالغ بر 185 میلیون دلار، مصمم بودن خود را در اجرای این طرح به جهانیان نشان داده است.

برای درک بهتر اهمیت این ٣ کلمه ای جذاب و مظلوم به نمونه زیر توجه کنید: در آبان ماه ٩٨ به سبب گرانی بنزین، اتفاقات و آشوب هایی که در پی آن به دنبال داشت، اینترنت بین الملل کشور مدتی قطع شده و دسترسی به آن امکان پذیر نبود. در این حین بسیاری از کسب و کار های اینترنتی که از پیام رسان های خارجی استفاده می‌کردند با ضررهای هنگفت و میلیاردی مواجه شده بودند. در حالیکه درصورت اجرای کامل این طرح در سال ٩۵ و ایجاد یک شبکه پرسرعت و باکیفیت داخلی، استقبال خیلی خوبی از آن صورت می‌گرفت و این مشکلات عظیم بوجود نمی‌آمد.

وجود شبکه ملی اطلاعات، دسترسی امن و پایدار به سرویس‌های ملی را برای کاربران مهیا می کند و شرایط را برای بهره مندی آن ها از پهنای باند بسیار بالایی برای ارتباط و انتقال اطلاعات فراهم می کند. زیرا بستر اجرای این طرح، شبکه ملی فیبر نوری ایران است. این شبکه توسط شرکت ارتباطات زیرساخت، توسعه داده شده و در پایان سال ٨٩ به بیش از ۱۵۵ هزار کیلومتر در سراسر کشور گسترش یافته است.

از مزایای دیگر این ٣ کلمه ای جذاب و مظلوم، می‌توان به ساختارمند شدن شبکه مجازی کشور اشاره کرد. حتما لایو یک نوجوان ١۴ ساله با یکی از (به قول معروف) اینفلوئنسرهای اینستاگرام را مشاهده کرده و بعد از تماشای آن چند دقیقه ای را در بهت و حیرت فرو رفته باشید. این عدم مدیریت فضای مجازی و امکان دسترسی تمامی افراد جامعه، از خردسال ٢ ساله گرفته تا کودک ٨ ساله و نوجوان ١۴ ساله، به انواع محتوا و داده های نامناسب با سن آن ها، علاوه بر ایجاد مشکلات روحی و روانی در تک تک این افراد، باعث بوجود آمدن ناهنجاری های اجتماعی و مشکلات غیر قابل جبرانی در سطح کشور خواهد شد. باید جلوی این لجام گسیختگی و بی نظمی نوینی که از سوی رسانه های غریبه و معاند خارج از کشور و بعضا از سوی برخی از رسانه های داخلی، هدایت و مدیریت می‌شود، گرفته شده و از راهکارهای اساسی و اصلی آن، اجرای این ٣ کلمه ای جذاب و مظلوم است.

محمدرضا ابو - دانشجوی کارشناسی آمار دانشگاه فردوسی مشهد

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.