اگر رسانه نماینده یک تفکر سیاسی خاص باشند ضربه‌ای به خود رسانه است

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از روابط عمومی برنامه «غیرمحرمانه»، برنامه تلویزیونی «غیرمحرمانه» با موضوع «نقش رسانه‌ها در انتخابات» با حضور محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی؛ سید نظام الدین موسوی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی؛ مسعود بصیری مسئول سازمان بسیج رسانه و کارشناس روابط بین الملل و ظهیر اصفهانی مدرس دانشگاه و کارشناس رسانه و حوزه سیاسی جمعه سی و یکم اردیبهشت ماه از شبکه دو سیما پخش شد.

سید نظام الدین موسوی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اذعان داشت: تحولات رسانه به سمت و سویی رفته است که از فضای سنتی رسانه ایی عبور کرده‌ایم. بسیاری از رسانه‌های مکتوب دنیا الکترونیک شده اند. حتی سایت‌های خبری بزرگ دنیا نیز که بعضا درگذشته رسانه مکتوب بودند اکنون به دلیل مسائل زیست محیطی اجازه پرینت گرفتن نیز به مخاطب نمی‌دهد. تیراژ رسانه‌های مکتوب افول کرده و فضا به سمت و سویی دیگری سوق پیدا کرده است. بنابراین؛ تیراژ را شاخص محاسبه ضریب نفوذ رسانه کاغذی نمی‌بینم.

وی افزود: در فضای فعلی شبکه‌های اجتماعی در دنیا بر رسانه‌های رسمی سایه انداخته است.

موسوی به کهول پیشکسوتان رسانه داخل کشور ایراد گرفت وگفت: کسانی که در رسانه پیش قراول پدیده‌های جدید حوزه رسانه بودند کمتر متوجه تحولات جدید بودند. یکی از مشکلات موجود در نظر نگرفتن شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک رسانه است. امروز عصر رسانه‌های رسمی تحت تاثیر رسانه‌های جدید و خُرد رسانه‌ها قرار گرفته اند. پدیده شهروند-خبرنگاری که در دنیا شکل گرفته، رسانه‌های رسمی و سنتی را تحت شعاع قرار داده است. متاسفانه بخش عمده آن را نشناختیم و پیش بینی برای آن‌ها نه در حوزه حاکمیتی و نه در حوزه نظام رسانه‌ای نداشته ایم که آثار خود را در حوزه سیاسی نشان می‌دهد و نوعی فقدان مرجعیت سیاسی در رسانه رسمی شکل گرفته که میزان اثرگذاری کم شده است.

وی با بیان اینکه انتخابات به معنای حضور تک تک مردم است، گفت: زمانی تک تک مردم از هر قشری در انتخابات شرکت می‌کنند که بدانند فعالان سیاسی و کاندیدا‌ها مطالبه آن‌ها را بیان می‌کنند. نه اینکه این احساس را داشته باشند که عده‌ای بر سر مسائل و منافع شخصی یا حزبی خود رقابت دارند. بنابراین؛ رسانه‌های ما باید اجتماعی‌تر باشند و اگرنماینده یک تفکر سیاسی خاص باشند ضربه‌ای به خود رسانه است. طبقات و طیف‌های خاموش نیز، چون احساس می‌کنند تریبونی در رقابت‌های سیاسی ندارند، میل به عدم مشارکت در انتخابات پیدا می‌کنند.

موسوی افزود: یکی از دلایل کاهش مشارکت سیاسی این است که مردم احساس کنند که صحنه بالادستی رقابت سیاسی صحنه رقابت چند گروه و باند سیاسی است و نه چند جبهه مردم. اگر رسانه‌ها نیز در این دام بیافتند و فقط نمایندگی تفکر سیاسی یا گفتمان سیاسی محض بدون توجه به مطالبات اجتماعی و مردمی داشته باشند، به نظر می‌رسد که رسانه‌ها به تدریج رو به افول خواهند رفت و این چنین می‌شود که شاهد شکل گیری فضای هستیم که رسانه‌های غیررسمی و بدون شناسنامه مرجعیت پیدا می‌کنند.

در ادامه برنامه؛ محمد عطریان فر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی اظهار داشت: جامعه سیاسی امروزی ایران در دو شق روستایی و مدنی تعریف می‌شود. براساس آمار از ۸۰ میلیون جمعیت کشور، ۸۰ درصد آن شهرنشین هستند. لیکن این سوال مطرح است که آیا در امر سیاست و مباحث اجتماعی واقعا یک هویت هشتاد درصدی وجود دارد؛ پاسخ این است که قطعا و مسلما نه؛ آیا به صرف تغییر عنوان تقسیمات کشوری هویت، مناسبات، معادلات درون این کلونی جمعیتی تغییر یافته و به شهر تبدیل شده است؛ پاسخ دوباره همین است قطعا و مسلما نه.

عطریان فر با بیان اینکه رسانه‌های مجازی امروز اسیر یک جریان زودگذرند، افزود: در مقابل وقتی مطلبی در رسانه مکتوب منتقل شود امکان تغییر در آن وجود ندارد. ماندگار می‌ماند و همیشه به آن اشاره می‌شود و در فرآیند تاریخی به مجموعه‌های ماندگار در کتابخانه‌ها تبدیل می‌شود. بنابراین؛ رسانه‌های مکتوب هر چند با قلت عدد، لیکن اثرات پایدار خود را خواهند داشت.

وی با اشاره به اینکه نظام حزبی در کشور وجود ندارد، عنوان کرد: نظام سیاسی ایران، ابتدا باید پایه اصلی جریانی که می‌تواند گفتمان ساز باشد و همچنین در مدرسه تربیت سیاسی مدیر بپروراند و از آن حمایت کند و به معنای واقعی کلمه نظام حزبی را در فرآیند انتخابات فعال و حزب نمایندگان خود را به جامعه معرفی کند. لذا؛ برای پایداری امر سیاست احزاب باید به صورت پایدار زنده بمانند و احزاب زودگذر مورد پسند نخواهند بود.

در ادامه این برنامه؛ مسعود بصیری مسئول سازمان بسیج رسانه. با تاکید بر اینکه مینیمال و کوتاه خواندن توهم دانش می‌آورد، افزود: به همین دلیل بیشتر به هیجانات زودگذر پناه می‌بریم و تصمیم گیری‌ها نیز بیشتر تحت تاثیر هیجاناتی است که احزاب و گروه‌های مختلف در ما ایجاد می‌کنند.

بصیری همچنین گفت: متاسفانه در حوزه رسانه گاهی آن‌ها را مستقل می‌بینیم، ولی عملا به آن‌ها دستور می‌دهیم، رسانه نمی‌تواند حرف مردم را بزند. به همین دلیل مردم در حال حاضر به سمت رسانه خُرد سوق پیدا کرده اند.

وی افزود: ما موضوع رسانه و سیاست را پیوند اشتباهی داده ایم، به جای اینکه رسانه و گویندگان و سخنوران خود را قوه عاقله بگذاریم تا با مشورت دهی بتوانیم مردم را بهتر و بیشتر به خود جذب کنیم، آن‌ها را بلندگوی خود گمارده ایم.

رسانه در ایران موجودی ناقص الخلقه است

ظهیر اصفهانی کارشناس رسانه و حوزه سیاسی در این گفتگو به صورت تلفنی اذعان کرد: رسانه یکی از ارکان مهم پویایی دموکراسی در دنیاست. در ظاهر وظیفه اصلی رسانه اطلاع رسانی است، ولی نکته اصلی این است که وظیفه اصلی‌تر رسانه، آموزش است.

وی افزود: در حال حاضر کارکرد‌های رسانه در جوامع مختلف پرداختن به مطالبات مردم است. اگر رسانه‌ای سالم و واقع نگر باشد به واقع نگری یک جامعه کمک می‌کند. مشکل اصلی که اکنون جامعه با آن مواجه است پائین بودن سطح سواد رسانه‌ای در ایران است، از طرفی میزان مطالعه در کشور نیز بسیار پائین می‌باشد.

اصفهانی با اشاره به اینکه جنس رسانه تغییر پیدا کرده است، اضافه کرد: اینکه شبکه‌های اجتماعی اثرگذاری بسیار زیادی دارد قابل کتمان نیست لیکن مشکلی که وجود دارد این است که هیجانات اجتماعی و سیاسی در رسانه کشور، در سیاست گذاران و مصرف کنندگان بسیار زیاد است.

وی بیان کرد: سیاست مدونی در خصوص اپلیکیشن‌ها وجود ندارد و برخورد همواره تدافعی بوده است. در دنیا کسی می‌تواند در حوزه رسانه برنده باشد که حرف اول را بزند.

اصفهانی به مسئله گفتمان تاکید کرد و گفت: اگر مردم گاهی نسبت به رسانه‌ها کم اعتماد می‌شوند، به دلیل این است که نتوانسته ایم گفتمان را در کشور پیاده کنیم. نکته بسیار مهم در مسائل رسانه اخلاق رسانه‌ای و اخلاق سیاسی است. اینکه از هر جناح و هر گروهی اخلاق در سیاست رعایت نشود، ذره ایی ارزش نخواهد داشت.

وی اضافه کرد: متاسفانه هزینه بی اخلاقی در رسانه‌ها و فضای سیاسی کشور بسیار کم است. در انتخابات دیده می‌شود که در کشاکش مسائل اجتماعی و سیاسی مشاهده می‌شود که هر فردی از هر جناحی موافق یا مخالف به خود اجازه می‌دهد که هر حرفی را بدون اینکه هزینه آن را پرداخت کند، بیان کنند و این موضوع بسیار اسف بار است. بنابراین؛ در کشور باید در مسائل نظام رسانه‌ای سیاستی مدون و نه سلیقه ای، نظامی مدون تعیین شود.

اصفهانی اضافه کرد: مردم از شعارزدگی خسته شده اند و نیازمند گفتمانی توام با صداقت هستند. مردم قضاوت می‌کنند و خوبی رسانه این است که در حافظه تاریخ ثبت می‌شود.

وی با بیان اینکه رسانه دارای سه وظیفه اصلی است، عنوان کرد: قبل از انتخابات، حین انتخابات و بعد از انتخابات وظیفه رسانه است. به خصوص در مرحله بعد از انتخابات که شعار کاندیدا‌ها را صحت سنجی کنند.

‎گفتنی ست؛ «غیرمحرمانه» کاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمدجعفر خسروی که جمعه‌ها ساعت ١٨:٣ و تکرار آن شنبه‌ها ساعت ۱۴:۳۰از شبکه دو سیما پخش می‌شود.