گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- سپیده شریعت رضوی؛ از ابتدای شیوع کرونا تا مدتی پیش شرایط سینماهای ایران تعریفی نداشت و با چالشهای بسیاری از جمله کمتر شدن ارتباط مخاطب با سینما به دلیل کرونا و نبود اطلاعرسانی درست در زمان بازگشاییها و حاضر نشدن فیلمسازان برای اکران فیلمهای خود به دلایل مختلف دست و پنجه نرم میکرد.
حال از ۱۱ تیرماه پس از گذشت سه ماه از اکران شدن فیلمهای «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی، «تکخال» به کارگردانی مجید مافی، «هفتهای یکبار آدم باش» به کارگردانی شهرام شاهحسینی، «خون شد» به کارگردانی مسعود کیمیایی و «لاله» به کارگردانی اسدالله نیکنژاد که برخی از آنها برای اکران نوروز در نظر گرفته شده و عدهای معتقد بودند چینش غلط فیلمها نتوانست مخاطب را سمت سینما جذب کند، فیلم طنز «دینامیت» به کارگردانی سیدمسعود اطیابی و تهیهکننده ابراهیم عامریان اکران شده و توانسته است شرایط سینما را اندگی تغییر بدهد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که تهران و بسیاری از شهرهای ایران از ۱۱ تیرماه در وضعیت قرمز قرار گرفتهاند و سینماها همیشه در شرایط قرمز کرونایی باید تعطیل میکردند، اما هماکنون با وجود تاکید علیرضا رییسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در نشست خبری ۱۹ تیرماه مبنی بر تعطیلی سالنهای سینما و تئاتر در شهرهای قرمز اغلب سالنهای سینما در سراسر کشور در حال فعالیت هستند اگرچه برخی سینماداران هم به اختیار خود سالنها را تعطیل کردهاند.
از طرف دیگر بر اساس اعلام سخنگوی شورای صنفی نمایش مبنی بر اینکه هر فیلمی ۲ میلیارد تومان بفروشد، یک میلیارد تومان حمایت خواهد شد و اگر فروش فیلم به پنج میلیارد تومان برسد، یک و نیم میلیارد تومان دیگر نیز دریافت خواهد کرد، باعث شده است برخی از فیلمسازان برای اکران آثار خود اعلام آمادگی کنند اگرچه در شرایط پاندمی کرونا نمیتوان استقبال مخاطبان از فیلمها را تا حدود زیادی پیشبینی کرد، اما دریافت این کمک برای صاحبان آثار خالی از لطف هم نیست. در گزارش پیش رو قصد داریم به فیلمهایی که تاکنون پس از اعلام حمایت سازمان سینمایی به اکران رضایت دادند، بپردازیم.
طبق اعلام شورای صنفی نمایش و پس از اعلام حمایتهایی از سوی سازمان سینمایی برای فیلمهایی که از ۱۰ تیرماه تا پایان شرایط کرونا اکران میشوند، فیلم طنز «دینامیت» و فیلم اجتماعی «درخت گردو» به کارگردانی محمدحسین مهدویان قرار بود از ۱۰ تیرماه روی پرده سینماها بروند، اما در نهایت تنها «دینامیت» اکران خود را از ۱۱ تیرماه آغاز کرد. ناگفته نماند که این فیلم هم در ابتدا به دلیل اختلافات پیش آمده از اکران انصراف داد، اما در نهایت نمایش را برگزیدند.
«دینامیت» محصول سال ۱۳۹۷ است که پس از سه سال در نهایت اکران شد. این فیلم همچنین فرم حضور در سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر را پر کرد، اما موفق به راهیابی به آن نشد. داشتن مضمون کمدی و ترکیب بازیگران باعث شد این فیلم سینمایی تا به این لحظه بتواند اکران خوبی را در شرایط این روزهای جامعه تجربه کند و در آستانه سه میلیاردی شدن عنوان پُرفروشترین فیلم سال را تا به این لحظه از آن خود کند. احمد مهرانفر، پژمان جمشیدی، محسن کیایی، نازنین بیاتی، زیبا کرمعلی، نادر سلیمانی، مجید شهریاری و امید روحانی در این فیلم کمدی به ایفای نقش میپردازند.
در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «دینامیت» در ساختاری یادآور «اجارهنشینها»ی مهرجویی، روایت ماجراهای خانهای است که افرادی مختلف در آن سکونت دارند. دو دختر جوان، یک ساقی، دو طلبه و… از جمله ساکنان خانه «دینامیت» هستند که تضادهای فکری آنها به سمت و سوی وقوع اتفاقات طنازانه میرود..»
سیدمسعود اطیابی کارگردان فیلم سینمایی «دینامیت» در گفتگو با دانشجو درباره وضعیت اکران این فیلم اظهار کرد: ما در ابتدا راضی نبودیم که فیلم را در این زمان اکران کنیم، اما شرایطی به وجود آمد و نظرات سایر همکاران خود از جمله سینماداران را شنیدیم و تصمیم گرفتیم اگر کاری از دستمان برمیآید، دریغ نکنیم.
وی ادامه داد: میزان فروش فیلم در این شرایط که هنوز عدهای از مردم نمیدانند سینماها باز است، مناسب است، اما اطلاعرسانی بیشتری لازم است تا مردم بدانند سینما هست و از آن برای تلطیف روحیه کمک بگیرند. کارگردان «دینامیت» درباره استقبال مخاطبان عنوان کرد: به هر حال فیلم کمدی است و مخاطبانی که آن را تماشا کردهاند، خوشبختانه راضی بودند و لحظات خوشی را سپری کردند.
اطیابی در پاسخ به این پرسش که برای رونق بخشیدن به سینماها چه کارهایی لازم است صورت بگیرد، گفت: مدیران باید برای این شرایط یک فکری میکردند، اما به نظر میرسد اولین کاری را که باید انجام بدهند این است که رسانه ملی فعال شود و تیزر فیلمها را پخش کند. سینما در این شرایط امنترین مکان است چراکه سالنها بزرگ و دارای تهویه مطبوع هستند و سینماداران تلاش میکنند پروتکلها را به جد رعایت کنند. تراکم جمعیت در سینما مانند بازار، دورهمیهای خانوادگی، مسافرتها و... نیست و امنیت وجود دارد که اگر تلویزیون این موارد را به مردم گوشزد کند، اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.
وی در پایان درباره تبلیغات این فیلم سینمایی برای جذب مخاطب مطرح کرد: هنوز تیزری از «دینامیت» در تلویزیون پخش نشده است و هنوز بیلبوردی در سطح شهر هم نداریم. تبلیغات ما در حال حاضر محدود به توصیه مخاطبان فیلم به دیگران برای تماشای «دینامیت» است که تبلیغ خوبیست، اما به کندی پیش میرود.
خروجی جلسه ۱۳ تیرماه شورای صنفی نمایش پس از اکران فیلم «دینامیت» نمایش ۲ فیلم «زد و بند» به کارگردانی داوود نوروزی و تهیهکنندگی مقصود جباری و «سیاه باز» به کارگردانی حمید همتی و تهیهکنندگی علی قائممقامی از چهارشنبه ۱۶ تیر یا چهارشنبه ۲۳ تیر در سینماها بود، اما این ۲ فیلم هیچ کدام در زمان مقرر اکران نشدند.
همچنین مرتضی سخنگوی شورای صنفی نمایش در جلسه ۲۰ تیرماه اعلام کرد که فیلم سینمایی «مورچهخوار» به کارگردانی شاهد احمدلو و تهیهکنندگی کیان باباییان از ۲۳ تیرماه اکران خواهد شد که این اتفاق هم رخ نداد.
روز پنجشنبه ۲۴ تیرماه یکی از خبرگزاریها در خبری اعلام کرد که «سیاهباز» از ۳۰ تیرماه همزمان با عید قربان اکران خواهد شد، اما هنوز از سوی روابط عمومی پروژه زمان قطعی اکران این فیلم اعلام نشده است. «سیاهباز» که موفق نشد در سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر به نمایش دربیاید به ماجرای فعالیتهای یک بیتکوینباز پرداخته و تلاش کرده است در مسیر سینمای اجتماعی بهجای سینمای فلاکت حرکت کند. سام قریبیان، افسانه بایگان، شاهد احمدلو، مهدی کوشکی، علی رهبری، المیرا دهقانی، حامد بیسادی وآتیلا پسیانی در «سیاه باز» به ایفای نقش پرداختهاند.
مقصود جباری تهیهکننده «زد و بند» در گفتگو با دانشجو در پاسخ به این پرسش که چرا این فیلم در زمانهای اعلام شده توسط شورای صنفی نمایش اکران نشد، بیان کرد: ما در حال حاضر در حال رایزنی و تصمیمگیری هستیم، اما باید دید چه اتفاقی رخ میدهد.
وی افزود: متاسفانه در این روزها مخاطب به دلیل شرایط کرونا از سینما استقبال نمیکند و مسیر کند طی میشود در حقیقت تماشاگر از شرایط مطمئن نیست و نمیتواند با خیال راحت فیلم تماشا کند، اما امیدوارم این اتفاق هرچه زودتر رخ بدهد و ما منتظریم تا وضعیت بهتر شود.
تهیهکننده «زد و بند» در پایان تصریح کرد: ما اثری داشتیم که بعد از دهه اول محرم به نمایش درآمد و اکران خوبی را سپری کرد امیدوارم اگر قرار شد «زد و بند» بعد از دهه اول محرم اکران شود، نمایش خوبی داشته باشد.
نخستین اثر بلند داوود نوروزی با نام «زد و بند» که با روایتی متفاوت در ژانر معمایی به معضلات و ناهنجاریهای اجتماعی میپردازد، برای شرکت در سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر ساخته شد، اما به آن راه نیافت.
سارا احمدی جانشین تهیهکننده «زد و بند» درباره این فیلم گفته است «زد و بند» با موضوعی ملتهب و ساختاری معمایی به مسائل روز جامعه میپردازد و تلاش برای بقا در شرایط اقتصادی سخت دستمایه درام «زد و بند» است که شخصیتهای آن برای رسیدن به خواستههای خود دست به هر کار غیرقابل تصوری میزنند. امین زندگانی، هنگامه حمیدزاده، همایون ارشادی، فریبا کوثری، محمدعلی کیانی و سیدمهرداد ضیایی از بازیگران این فیلم سینمایی هستند. مانی رهنما خواننده تیتراژ فیلم سینمایی «زد و بند» است که ترانهای از علی روئینتن را با موسیقی داریوش تقیپور برای این فیلم خوانده است.
کیان باباییان تهیهکننده «مورچهخوار» در گفتگو با دانشجو با اعلام این خبر که اکران این فیلم سینمایی عقب افتاده است، گفت: طبق توافقی که صورت گرفته است «مورچهخوار» با چند هفته تاخیر اکران میشود.
وی تاکید کرد: سوژه فیلم ما سوژهای نیست که در محرم اکران شود، اما احتمالا این فیلم پس از دهه اول محرم به نمایش دربیاید.
«مورچه خوار» به کارگردانی شاهد احمدلو که محصول سال ۹۸ است، روایتگر داستانی با موضوعی در فضای مجازی است و در خلاصه داستان آن آمده است: «احمقها را معروف نکنیم...» نسرین مقانلو، مهدی کوشکی، مارال فرجاد، لیندا کیانی، رضا شفیعی جم، خاطره حاتمی، نیما شاهرخ شاهی، شهین تسلیمی، ایمان اشراقی، سارا منجزی پور، مجید شهریاری، مجید علیزاده، علی اصغر طبسی، کسری شعبانی، پژواک ایمانی، ارشیا خلیلیان، حامد مصباحی، شهریار حیدری، شیما شهامتی و سمیرا فلاح از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
خروجی جلسه شورای صنفی نمایش در ۲۰ تیرماه مشخص شدن اکران ۲ فیلم دیگر هم بود که از آن جمله میتوان به نمایش فیلمهای سینمایی «قصه عشق پدرم» به کارگردانی محمدرضا ورزی و تهیهکنندگی محمدرضا شریفینیا از ۳۰ تیر و «پوست» به کارگردانی بهمن ارک و بهرام ارک و تهیهکنندگی محمدرضا مصباح از اول محرم ۱۴۰۰ در سینماها اشاره کرد.
«قصه عشق پدرم» به کارگردانی محمدرضا ورزی و تهیهکنندگی محمدرضا شریفینیا محصول سال ۱۳۹۱ است و اکران آن در این زمان یکی از اتفاقات تعجب برانگیز است و احتمال دارد با گذشت ۹ سال از زمان ساخت آن دیگر مناسب نمایش مخاطب امروز سینما نباشد.
البته ناگفته نماند که این فیلم به دلیل آنکه به مقام پدر تقدیم شده و موضوعی اجتماعی– خانوادگی با درونمایه دفاع مقدس دارد و همچنین مرحوم چنگیز جلیلوند نقش پدر را در آن ایفا میکند، ممکن است با استقبال مخاطبان مواجه شود در نهایت باید منتظر ماند و دید چه اتفاقی برای آن رخ خواهد داد. محمدرضا شریفینیا، مهراوه شریفینیا، مصطفی زمانی، بهنوش طباطبایی، امیریل ارجمند، مرحوم حسین محب اهری، هایده حائری، سلیمه رنگزن از جمله بازیگران این فیلم هستند.
نخستین اثر سینمایی بهمن و بهرام ارک در مقام کارگردان با عنوان «پوست» در سال ۹۷ به تهیهکنندگی محمدرضا مصباح ساخته شده است. موضوع این فیلم عشق، جادو و خرافهپرستی است و درباره خانوادهای است که شامل یک مادر و پسر هستند و زندگی آنها به دلیلی دچار مشکل میشود. «پوست» به زبان ترکی تولید و فیلمبرداری آن در روستای باویل شهرستان اسکو و میلان انجام شده است.
محمدرضا مصباح تهیهکننده «پوست» در گفتگویی کوتاه با دانشجو اظهار کرد: به هر حال احساس کردیم شرایط سینما کم کم به سمت بهبودی پیش میرود و ما هم باید دین خود را ادا کنیم.
وی ادامه داد: طبیعتا به حمایت سازمان سینمایی هم فکر کردهایم و امیدوارم بتوانیم از این حمایت هم بهره ببریم.
تهیهکننده «پوست» در پایان در پاسخ به این پرسش که ایا این فیلم مناسب اکران در ماه محرم است، تصریح کرد: شاید این فیلم در دهه اول محرم اکران نشود، اما استنباط ما این است که باتوجه به ترکیب متنوع در چرخه اکران بتواند نمایش موفقی داشته باشد.
این فیلم علاوه بر نامزدی در ۸ رشته در سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر ۲ جایزه بهترین فیلم هنروتجربه و بهترین موسیقی متن را از آن خود کرد. بازیگران این فیلم عبارتند از امید والا، عاشیق، ولی عبدی، فاطمه مسعودی فر، جواد قامتی، محمود نظرعلیان، صدیقه دریانی، وحید شیرزاد، نرجس دلارام، داود نورپور، ابراهیم دهقان زاده، داود مظلومی رواسانی، هادی افتخارزاده، صمد دلنواز، وحید دلنواز و محمد شامی.
فیلم سینمایی «گل به خودی» به کارگردانی احمد تجری و تهیهکنندگی علی قائممقامی بر اساس جلسه روز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت سال جاری شورای صنفی نمایش قرار بود پنجم خردادماه در سینماها اکران شود که این اتفاق رخ نداد و مشخص نیست چه زمان نمایش داده میشود.
همچنین در اخبار رسمی اعلام شده از سوی روابطعمومی پروژهها، ۲ فیلم سینمایی «مدیترانه» به کارگردانی هادی حاجتمند و تهیهکنندگی رشید حاجتمند و «جگر زلیخا» به کارگردانی مرتضی آتشزمزم و تهیهکنندگی ایرج تقیپور برای اکران اعلام آمادگی کردهاند، اما هنوز زمان اکران آنها اعلام نشده است.
اکران نشدن سه فیلم «زد و بند»، «سیاهباز» و «مورچهخوار» در زمان تعیین شده از سوی شورای صنفی نمایش نکته مهمیست که نشان میدهد یا صاحبان آثار از زمان اکران راضی نبوده و فیلمهای خود را اکران نکردند و یا درگیری جامعه با موج پنجم کرونا آنها را وادار کرده است برای اکران فیلم خود دست نگه دارند.
در پایان باید به این نکته هم توجه کرد که مسئولان سینمایی که تا کمتر از یک ماه دیگر باید کارها را به دولت جدید واگذار کنند، از ابتدای کرونا تا به این روز نتوانستهاند تمهیدات خاصی برای این شرایط در نظر بگیرند و باید منتظر ماند و دید دولت جدید برای بهبود شرایط این روزهای سینما چه برنامهای دارد.