انتشار کتاب «آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر»

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب «آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۴۸۰ صفحه به چاپ رسید.

اثر پیش رو پژوهشی میدانی و ملموس در حوزه «آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر» است. بیشتر مباحثی که در پژوهش حاضر بر آن تمرکز شده، پاسخ به تردیدها درباره اثرگذاری این فرضیه است.

برای رسیدن به راهکارهای عینی، نویسنده دلایل انزوای این پدیده در جامعه را بررسی کرده و در ادامه به این مطلب پرداخته است که رویکردها، رفتارها، عملکردها و حتی بعضی جملات مایه رویگردانی مردم از این کنش جمعی شده؛ چنان که عقلانیت و خیرخواهی و نتایج اجرای عقلایی آن در سایه ابهام فرو رفته است.

پس از این آسیب شناسی، نوبت به راهکارهای احیای امر به معروف و نهی از منکر می‌رسد که نویسنده به مدد تجربه شخصی و پژوهش میدانی راه‌هایی پیشنهاد داده است.

ساختار اثر

این اثر در سه فصل تهیه و تنظیم شده است؛ فصل اول این کتاب که به مفاهیم و کلیات امر به معروف و نهی از منکر اختصاص یافته، پس از مفهوم شناسی، به جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام پرداخته و در ادامه نیز دیدگاه صاحب نظران درباره آسیب‌ها (عوامل فردی، اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی، اجرایی و حاکمیتی) مورد بررسی قرار گرفته است.

نویسنده پس از شناسایی آسیب‌های امر به معروف و نهی از منکر (که طی پنج سال شناسایی شده بودند) از صاحب نظران درخواست کرد تا آنها را بررسی کنند؛ این پرسش نامه به ۱۷ نفر از کارشناسان برجسته دینی کشور داده شد که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر فعالیت علمی و عملی داشته اند، و آنها تمامی آسیب‌ها را تأیید کردند.

دومین فصل این اثر به «آسیب های امر به معروف و نهی از منکر و نقد عوامل و ریشه‌های آنها» می‌پردازد؛ در این فصل موضوع اصلی تحقیق بررسی شده است، یعنی آسیب‌ها و موانعی که سبب شده امر به معروف و نهی از منکر در جامعه تحقق نیابند یا به صورت صحیحی اجرا نگردند؛ این آسیب‌ها در چهار گفتار با عنوان عوامل فردی، فرهنگی، اجرایی و سیاسی دسته بندی شده اند که در هر یک پس از بیان آسیب مذکور و نقد و بررسی آنها راه حل برطرف کردنشان بیان شده و در پایان این فصل سه راهکار تبیین گردیده است.

«راهکارهای تحقق امر به معروف و نهی از منکر» عنوان فصل سوم این کتاب است؛ در این فصل، مهم‌ترین راهکارهای تحقق فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده تا رسیدن به مطلوب مشخص‌تر شود. در حقیقت برای تحقق هر کار فرهنگی در جامعه دو رکن اساسی وجود دارد: یکی، فرهنگ سازی و آگاهی بخشی و دیگری، ایجاد زمینه‌های مناسب و اساسی برای رواج هدف مورد نظر؛ که هر یک از این دو نیز زیر مجموعه‌هایی دارند.

برشی از کتاب

تأخیر یا ابهام در اجرای قانون نسبت به مرتکبین منکرات بزرگ

زمان که گناهی بزرگ در جامعه می‌شود، هاضمه جامعه آن را نمی‌پذیرد و از نیروهای انتظامی و قضائی انتظار برخورد فوری یا سریع با آن را دارد؛ اگر با عاملان منکرات بزرگ با تأخیر برخورد شود، مردم احساس خواهند کرد که عزمی برای برخورد با این افراد وجود ندارد؛ در نتیجه، امر و نهی عاملان منکرات کوچک نیز کاری سخت و دشوار خواهد شد.

ابهام در برخورد نیز همین آثار را دارد؛ یعنی اگر کسی مرتکب منکری بزرگ شود و اطلاع رسانی کافی به نوع و مدت مجازات او صورت نگیرد، مردم تصور خواهند کرد که قصد برخورد با این فرد را ندارند یا قصد اجرای کامل قانون را ندارند؛ چون از خودشان است یا چون رشوه گرفته اند و شایعاتی از این قبیل.