موافقان و مخالفان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی چه گفتند؟ / سوابق اسماعیلی ارتباط چندانی با بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، در نشست علنی نوبت بعد از ظهر امروز (سه شنبه 2 شهریور) مجلس شورای اسلامی، صلاحیت محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم مورد بررسی قرار گرفت.

تطبیق با اسناد بالادستی 

در ابتدا مهدی نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی گزارش این کمیسیون را از بررسی وزیر پیشنهادی را مطرح و معیارهای عمومی برنامه وزیر پیشنهادی را تشریح کرد و چند مورد را برشمرد؛ از جمله؛ رعایت ادبیات برنامه نویسی از نقاط قوت برنامه پیشنهادی،  سنجش پذیر بودن برنامه مبتنی بر شاخص های کمی و کیفی، مشخص نبودن برنامه برای تعامل با نهادهای فرهنگی؛ واقع بینانه، آینده نگر و انعطاف پذیر بودن، مسئله محور بودن، رعایت اولویت بندی در ارائه برنامه.

وی در ادامه به ارائه نظر نهای کمیسیون پرداخت و گفت:«برنامه‌های وزیر پیشنهادی با اسناد بالادستی تطبیق دارد؛ تا جایی که ۵۶ درصد برنامه‌های پیشنهادی با احکام فوق الذکر منطبق و ۳۳ درصد موارد نیز همسو است و موردی مبنی بر مغایرت نیز یافت نشد و با توجه به تطبیق بیشتر از ۹۰ درصد برنامه های ارائه شده با اسناد بالادستی و حضور و سابقه مستمر دکتر اسماعیلی در عرصه های فرهنگی و هنر کشور اعضای کمیسیون فرهنگی با اکثریت آرا صلاحیت ایشان را تایید می‌کنند.»

سوابق بی‌ارتباط

پس از گزارش کمیسیون، نوبت مخالف اول رسید؛ خانی در نقد وزیر پیشنهادی ارشاد به تجربه‌ی غیر مرتبط او با عرصه‌ی فرهنگ و هنر اشاره کرد و اظهار داشت:«اسماعیلی دانش اموخته علوم سیاسی هستند و شاید بتوانند به سختی یکی از وظایف این وزارتخانه مهم را به صورت تخصصی اداره کنند؛ سوابق وزیر پیشنهادی نشان می‌دهد ارتباط چندانی با بدنه وزارت ارشاد ندارد؛ آقای اسماعیلی با کدامین پیشتوانه قادر به تعامل با ندیسندگان موسیقیدانان سینماگران و کانون‌های فرهنگی و هنری و دستگاه های نظارتی است؟

ایشان قرار است مجوز اکران صادر کنند اما در برنامه‌های ایشان سهم سنیمای خانوادگی کجاست؟

تقریبا اکثر ادارات این وزارتخانه در کشور تقریبا بی‌اثر هستند، خارج کردن این وزارتخانه از حالت انفعال، نیازمند فردی است که تسلط کافی بر مباحث پیچیده آن را داشته باشد؛ وضعیت معیشتی برخی هنرمندان، خبرنگارن و نهادهایی که بانی امورات فرهنگی و مذهبی هستند در دوسال اخیر اصلا مطلوب نیست، برای حل این موضوع به کدامین تجربه متوسل می‌شوید؟»

نداشتن انضباط مالی

نماینده‌ی بعد سید علی یزدی خواه بود که او نیز در مخالفت با وزیر پیشنهادی ارشاد به یکی از تجربه‌های ناموفق مدیریتی او اشاره کرد و گفت:«ایشان مدتی معاون سیاسی امنیتی استانداری اصفهان بوده‌اند اما انضباط مالی در استانداری مشاهده نمی‌شود؛ شاید یکی از مدیرانی که بیشتر اعمال ماده ۹۱ را داشتند ایشان بوده‌اند؛ 85درصد بودجه وزارت فرهنگ خارج از شمول است و هیچ ترتیب قانونی برایش مرتب نیست؛ ایشان که در یک مدت محدود در استانداری انضباط مالی در حوزه‌شان وجود نداشته، با دوهزار و پانصد میلیارد تومان بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد که 85 درصد آن خارج از شمول است چگونه رفتار خواهد کرد؟ قبل از ورود ایشان به وزارتخانه، مجامع صنفی اهالی فرهنگ و هنر علیه ایشان موضع‌گیری کرده‌اند.»

خودکفایی در ابزارآلات فرهنگی

در ادامه موافقان وزیر پیشنهادی فرهنگ تریبون را به دست گرفتند؛ نفر اول عفت شریعتی کوهبنانی بود که در دفاع از محمدمهدی اسماعیلی گفت:«وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقشی تعیین کننده در فرهنگ جهان اسلام خواهد داشت؛ پیشنهاد تشکیل معاونت فرهنگی در نهاد ریاست جمهوری، در مقام تصمیم سازی و تصمیم گیری از برنامه‌های ایشان است؛ دکتر اسماعیلی چهره محبوب در میان اساتید دانشگاه و جوانان انقلابی است؛ بیش از سی رسانه بزرگ کشور جلسه چهار ساعته بسیار صمیمی و مثبتی با ایشان داشتند؛ مراجع تقلید عظام همواره اقدامات وزارت ارشاد را زیر نظر دارند. دکتر اسماعیلی به دلیل تحصیل در رشته‌های مرتبط و اشراف روی مبانی شرعی و دینی می‌توانند نظر مراجع تقلید را جلب نمایند؛ یکی از برنامه‌های اسماعیلی خودکفایی در ابزارآلات فرهنگی و هنری است.»

مدیر فرهنگی دیندار

دیگر نماینده موافق تقوی بود که در دفاع از او به برخی از ویژگی‌های شخصیتی وی اشاره کرد و اظهار داشت:«اسماعیلی برای مدیریت فرهنگ عمومی کشور معرفی شده‌اند و نه فرهنگ کلاسیک. یعنی عرصه مطبوعات ورسانه ها، کتاب، هنر علی الخصوص سینما؛ مدیر فرهنگی باید آزاداندیش باشد؛ اسماعیلی به مشارکت پذیری در امر فرهنگ معتقد است؛ اسماعیلی گرایش درونی و جوشش فرهنگی دارد؛ مدیر فرهنگی باید نخست دیندار باشد و فرهنگ را با ارزش های دینی تقویت کند که اسماعیلی این توانایی را دارد.»

در ادامه دوباره نوبت به مخالفان رسید که این بار علیپور در نقد وزیر پیشنهاد ارشاد گفت:  مخالف دوم:«کی از اشکالات عدم تناسب سوابق تحصیلی و شغلی ایشان با این وزارتخانه مهم است؛ اسماعیلی را دارای وجاهت لازم برای وزارتخانه نمی‌دانم؛ با شیوع ویروس کرونا عرصه فرهنگی کشور و هنرمندان با مشکلات جدی مواجه شدند. اسماعیلی چه تدابیری برای عبور کردن از این بحران در حوزه فرهنگ دارند؟

در برنامه ایشان نکته قابل توجهی ارائه نشده است؛ از اسماعیلی انتظار داریم که به شوراهای فرهنگ عمومی توجه جدی داشته باشند؛ در بحث مطبوعات در حال حاضر با مشکلات جدی روبه رو هستیم و وزیر پیشنهادی باید بتوانند به خوبی مدیریت کنند؛ متولی کتابخانه‌ها و مطبوعات این وزارتخانه است؛ من در برنامه‌های پیشنهادی وزیر، راه حل جدی برای رفع مشکلات این حوزه‌ها وجود ندارد.»

تناقض در برنامه

در ادامه مسلم صالحی به پشت تریبون رفت و در مخالفت با وزیر پیشنهادی گفت:«یکی از ضعف‌های اصلی برنامه شما یک برنامه کلی فاقد راهبردها و استراتژی‌های مناسب برای رسیدن به نقطه مطلوب است؛ آخرین نسخه برنامه تماما کلی گویی است. چیزی که بتواند برنامه شما را از برنامه های قبلی متمایز کند و نقطه امیدی وجود ندارد؛ تناقض‌گویی‌های بسیار عمده در برنامه شما وجود دارد؛ آیا شما به مهندسی فرهنگی اعتتقاد دارید یا فرهنگ را یک امر خودجوش درونی می‌دانید؟ برای امرار معاش، بیمه و بازنشستگی هنرمندان چه برنامه ای دارید؟

در برنامه شما هیچ خبری از حمایت از هنرمندان نیست؛ با کمبود نیروی انسانی عظیم چگونه می‌خواهید چنین برنامه حجیم و کلی‌ای را اجرا کنید؛ شما باید بر فعالیت‌های فرهنگی اقلیت‌های دینی نظارت داشته باشید؛ جایگاه پژوهش در برنامه شما چیست؟ فردی از جنس فرهنگ بهتر میتوانست متولی این دستگاه حساس باشد.

چهره فرهنگ به اندازه کافی غبارآلود شده. امیدواریم در دولت سیزدهم غبار دیگری بر چهره فرهنگ ننشیند.»

دغدغه‌ی بیمه هنرمندان

در ادامه سید محمد موحد به عنوان نماینده موافق به دفاع از برنامه اسماعیلی پرداخت و اظهار داشت:«به این باور رسیدم که اسماعیلی آمده است تا همه توان و ظرفیت‌های خود را برای حمایت از ظرفیت‌های اصحاب فرهنگ و هنر به کار ببندد؛ اسماعیلی مصمم است تا بیمه تامین اجتماعی، تکمیلی و بیکاری که دغدغه جدی اصحاب فرهنگ و رسانه بوده است را یک‌بار برای همیشه به سرانجام برساند؛ باور به گفتگو و همکاری با همه نهادها و سازمان ها و اصناف مرتبط و برون سپاری بخش مهمی از فعالیت‌ها به آن‌ها از ویژگی‌های اسماعیلی است.»

حسین پور نیز دیگر نماینده موافق با وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که در دفاع از اسماعیلی گفت:«اسماعیلی از چهره‌های نخبه علمی و فرهنگی جبهه انقلاب است؛ اسماعیلی از مدیران تحولگرای راهبردی سازمان صدا و سیما است.»

منازعه فرهنگ‌ها

در پایان اسماعیلی با فرصت 30 دقیقه‌ای به پشت تریبون رفت و اظهار داشت:«فرهنگ ریشه اصلی انقلاب اسلامی بوده است؛ نزاع امروز منبعث از تقابل فرهنگ‌هاست؛ فرهنگ انقلاب اسلامی در تقابل با فرهنگ لیبرال سرمایه داری؛ امروز جنگ اصلی در دنیا جنگ شناخت‌ها ست؛ تمدن شیطانی با موسیقی و ادبیات تلاش می‌کند باورها و رفتار انسان‌ها را به نفع اهداف خود دستکاری کند؛ عرصه فرهنگی مقدس است چون هنرمندان با کمترین امکانات کار می‌کنند؛ آن هنرمند که نه صرفا برای هنر بلکه برای درد جامعه‌ش می‌نویسند و می‌پردازد حق ستایش بر گردن امثال بنده دارد؛ وزارت ارشاد تصدی‌گری نمی‌کند بلکه انجمن‌ها را به کار خواهد گرفت.»

مشکلات معیشتی هنرمندان 

وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به مشکلات هنرمندان اشاره کرد و ادامه داد:«مشکلات معیشتی بخش بزرگی از اصحاب فرهنگ و هنر را درگیر کرده است. دولت در اولین اقدامات به رفع مشکلات هنرمندان اقدام خواهد کرد؛ فقدان نظارت، گرانی افسارگسیخته باعث کاهش قدرت خرید مردم شده و به همین دلیل اولین چیزهایی که از سبد خرید حذف شده محصولات فرهنگی بوده که برای آن چاره اندیشی کرده‌ایم؛ توزیع غیرقانونی محصولات فرهنگی هنری و رعایت نشدن حق ناشر و نویسنده از مشکلات جدی حوزه نشر است که باید برای آن تدبیر کنیم؛

اسماعیلی با انتقاد از وضعیت فعلی وزارت ارشاد تصریح کرد:« وزارت ارشاد امروز یک وزارتخانه منفعل و کم اثر شده؛ در اکثر شهرستان‌ها ادارات ارشاد با حداقل نیرو و امکانات کار می‌کنند؛ وزارت به نظارت‌های موردی تقلیل پیدا کرده و از حوزه سیاستگذاری خارج شده است.

عدالت در فرهنگ 

مسئله دیگر لزوم دسترسی عادلانه همه مناطق به محصولات فرهنگی است؛ بیش از 90 درصد آثار تولیدی در حوزه های نمایشی در تهران اتفاق میافتد؛ در حوزه محتوایی و نظارت نیازمند قدرتمندی بیشتری هستیم. ما این موضوع را حل خواهیم کرد.»

وزیر پیشنهادی فرهنگ در پایان صحبت های خود به یکی از ظرفیت‌های مهم فرهنگی کشور اشارهه کرد و گفت:«شورای فرهنگ عمومی یک ظرفیت بزرگ برای ماست. باید شورای فرهنگ عمومی ارتقا پیدا کند؛ آرایش رسانه ای در کشور نیاز به تقویت و بازطراحی دارد؛ آرایش رسانه‌ای دشمن را باید بر هم بزینم؛ پیگیری خودکفایی در زیرساخت های اصلی حوزه نشر از برنامه های ماست؛ 90 درصد کاغذ و جوهر و دستگاه های تکثیر و انتشار ما وارداتی است؛ با سرمایه گذاری برای خودکفایی در حوزه نشر می‌توانیم کارهای بزرگی انجام دهیم؛ تلاش می‌کنم تا بیانیه گام دوم انقلاب را به عنوان نقشه راه فرهنگ کشور در صدر برنامه ها قرار دهم.»