گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با وجود تلاشهایی که در مجلس نهم برای دور زدن قانون منع به کارگیری بازنشستگان صورت گرفت؛ اما منتقدین این قانون در رسیدن به اهداف خود برای اعمال برخی تغییرات ناکام ماندند با این وجود نمایندگان در مجلس دهم در صدد اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان برآمده اند.
اگر چه یکی از اهداف قانون منع به کارگیری بازنشستگان فراهم کردن شرایط برای نقش آفرینی جوانان در عرصه اداره کشور بوده، اما به نظر میرسد که این قانون همچنان برای برخیها که دستشان از میزهای ریاست کوتاه شده قابل هضم نبوده از این رو این افراد بار دیگر برای سیطره بر میزهای ریاست عزم خود را جزم کرده اند تا بتوانند از طریق اصلاح قانون مذکور سهم خود را از کرسیهای ریاست بازپس بگیرند.
بدون شک استفاده از تجربیات و مشاورههای فکری بازنشستگانی که در دوران خدمت، خدمات شایانی را به مردم و نظام ارائه کرده اند اقدامی ارزشمند است و میتواند در بن بستها گره گشا باشد؛ اما اینکه نیروهای بازنشسته با اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان در مجلس انقلابی بار دیگر به میدان بازگردند و عرصه را برای نقش آفزینی جوانان در اداره کشور تنگ کنند مغایر با منویات رهبر معظم انقلاب و بیانیه گام دوم انقلاب برای جوانگرایی در اداره کشور است و میتواند اثرات مخربی بر عزم و اراده جوانان نخبه، متعهد و متخصص برای خدمت به مردم بر جای بگذارد.
با این اوصاف «خبرگزاری دانشجو»، به منظور بررسی تبعات تصمیم اخیر نمایندگان برای اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان با محمد حسین کاظمی، دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، علی بزرگخو، دبیر دفتر تحکیم وحدت و محسن خزائی عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور به گفتگو پرداخته که در ادامه مشروح این گفتگو را میخوانید.
بزرگخو: باید بررسی شود که قانون منع به کارگیری بازنشستگان با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان با فشار چه گروه و جریانی و با چه مبنایی در دستور کار مجلس قرار گرفته است. متاسفانه نمایندگان در این اصلاحیه میخواهند استثنایی را که اصل قانون منع به کارگیری بازنشستگان را زیر سوال میبرد به یک قانون تبدیل کنند.
نکتهای که وجود دارد این است که با تصویب اصلاحیه قانون منع به کارگیری بازنشستگان با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان در مجلس شورای اسلامی خیل کثیری از نظامیان و سیاسیون بازنشستهای که دارای شش ماه سابقه ایثارگری هستند میتوانند به کار برگردند چرا که بسیاری از این افراد سابقه شش ماه ایثارگری را دارند و این مسئلهای است که میتواند زمینه بازگشت یک طیف بازنشسته پیر را به مناصب قدرت فراهم کند و امور را به دست بگیرند.
مسئلهای که وجود دارد این است که بازگشت به کار بازنشستگان چرخه گردش مناصب مدیریتی جهت کارآمد کردن مجموعه نظام مدیریتی کشور، جایابی برای نخبگان و جوانها و جذب جوانان و نخبگان در مناصب مدیریتی را دچار اختلال میکند و این اختلال قطعاً به ضرر جوانها و سیستم نخبگانی کشور است و منجر به سرخوردگی آنها خواهد شد.
یقینا اخلال در جذب جوانان و نخبگان در مناصب مدیریتی منجر به این خواهد شد که ما در سالهای آینده با یک فقر مدیریتی مواجه شویم؛ کما اینکه متاسفانه نتایج عدم جوانگرایی را امروز تا حدی در سیستم مدیریتی کشور مشاهده میکنیم؛ لذا ضرورت دارد تا امروز فضای تشکلهای دانشجویی به سمت دفاع از ساحت دفاع از جوانگرایی هدایت شود و تشکلها اجازه ندهند تا به اسم استثناهای غیرمعقول قوانینی تصویب شوند که ضامن ماندن عناصر همیشگی در قدرت باشند و قطعا دفتر تحکیم وحدت نیز در این راستا برنامه ریزیهایی را انجام خواهد داد.
کاظمی: قانون منع به کارگیری بازنشستگان از جمله قوانین خوبی بود که توانست مسئولین بازنشسته را از چرخه مدیریتی و مسئولیتی کشور خارج کند و در پی آن نیروهای جوان، خوش فکر و با انگیزه جایگزین آنها شوند. همانطور که میدانیم در زمان اجرای قانون منع به کارگیری بازنشستگان کشمکشهایی از سوی کسانی که این قانون شامل حال آنها میشد به وجود آمد به گونهای که این افراد مسائلی از قبیل کسب اجازه از رهبری را پیش کشیدند تا به نوعی بتوانند جایگاه خود را در پستهای مدیریتی حفظ کنند. به هر روی تلاشهایی که در آن مقطع از سوی مدیران بازنشسته برای افزودن تبصرههای مختلف به این قانون صورت میگرفت هیچ تناسبی با سیاستها و منویات رهبر معظم انقلاب در خصوص جوانگرایی و میدان دادن به جوانها نداشت، ولی در نهایت علی رغم تمام این مخالفتها قانون مذکور اجرایی شد و جوانان خوش فکر و با انگیزه وارد عرصه شدند.
رهبر معظم انقلاب نه تنها در بیانیه گام دوم انقلاب بلکه همواره در سخنرانیهای خود نیز بر جوانگرایی و استفاده از ظرفیت جوانها و نخبگان تاکید کرده اند؛ ولی علی رغم این تاکیدات امروز شاهدیم که نمایندگان قصد دارند تا قانون منع به کارگیری بازنشستگان را با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان اصلاح کنند تا از این طریق بازنشستگانی که دارای شش ماه سابقه حضور در جبهه بوده اند دوباره به پستهای مدیریتی بازگردند و این در حالی است که این افراد باید در حد مشاور تجربیات خود را به مدیران جوان منتقل کنند.
با تصویب اصلاحیه قانون منع به کارگیری بازنشستگان شاهد این خواهیم که چند هزار نفر از بازنشستگان به کار بازخواهند گشت و قطعا لابیهایی نیز برای گرفتن پستهای مدیریتی توسط این افراد صورت خواهد گرفت و این اتفاقی است که با روح و متن بیانیه گام دوم در تناقض است؛ چرا که در این بیانیه به صراحت بر استفاده از مدیران جوان تاکید شده است؛ پس اینکه ما مدام تبصرههایی را به قانون منع به کارگیری بازنشستگان اضافه کنیم تا زمینه برای بازگشت به کار بازنشستگان فراهم شود اقدام شایستهای نیست.
انتظار ما از نمایندگان مجلس این است که با یک تبصره بازگشت به کار بازنشستگان را قانونی نکنند، چون وقتی که قانون درستی تصویب شده باید اجرایی شود نه اینکه مدام تبصرههایی در جهت تضعیف کارایی اش به آن اضافه شود. طبیعتا افزودن چنین تبصرههایی به قانون منع به کارگیری بازنشستگان موجب خواهد شد تا فشارهایی به مدیران فعلی برای به کارگیری بازنشستگان اعمال شود و این در حالی است که بازنشستگان دیگر نمیتوانند در فضای مدیریتی ریسک پذیر باشند و شبانه روز برای ارتقاء سطح مدیریتی خود و رفع مشکلات تلاش کنند. به هر روی امروز نیاز اصلی کشورمان این است که مدیران در سطوح پایین، میانی و بالا شبانه روز تلاش کنند تا بتوانیم عقب ماندگیهای موجود در حوزههای مختلف را جبران کنیم.
یقینا بازگشت به کار بازنشستگان با شرایط امروز کشور، بیانیه گام دوم انقلاب و بیانات رهبری همخوانی ندارد با این وجود سوالی که نمایندگان باید پاسخگوی آن باشند این است که با چه معیار و ملاکی حضور شش ماهه در جبهه را به عنوان شرط بازگشت به کار بازنشستگان تعیین کرده اند؟
پیشنهاد بنده به عزیزان بازنشستهای که اهل جبهه و جنگ بوده اند و در دوران خدمت خود در جایگاههای مدیریتی قرار داشته اند این است که با مشاورههای خود به مدیران جوان در جهت ارتقاء حوزه مدیریتی شان کمک کنند. شکی نیست که این افراد جز کسانی هستند که در زمان جنگ به آنها اعتماد شده و قطعا ما با اعتماد به این عزیزان توانسته ایم به پیروزی بپرسیم با این وجود امروز که کشور با جنگ و تحریم اقتصادی درگیر است ضرورت دارد تا فرماندهان جنگ اقتصادی به مانند دوران جنگ به جوانان اعتماد کنند؛ چرا که در این جنگ نیز ما نیازمند تلاش شبانه روزی هستیم و این مهم میطلبد تا جوانان در مناصب مدیریتی قرار بگیرند و بازنشستگان هم با مشاورههای خود به مدیران جوان کمک کنند.
توصیه بنده به نمایندگان این است که از طراحی طرحهای من درآوردی مانند اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان با تبصره به کار گیری رزمندگان و جانبازان که با وضعیت کشور همخوانی ندارند خودداری کنند و مضاف بر این توضیح بدهند که با چه ملاکی به این نتیجه رسیده اند که بازنشستگان به شرط برخورداری از ۶ ماه سابقه حضور در جبهه میتوانند به کار بازگردند؟ به هر روی ما به صراحت اعلام میکنیم که مخالف اصلاح قانون منع به کارگیری بازنشستگان هستیم.
خزائی: این موضوع را میتوان از چند جهت بررسی کرد. نکته مهمی که از منویات رهبر معظم انقلاب نیز به شمار میرود «پیوست عدالت» برای تصمیمات و قانون گذاری هاست. بنظر هر نمایندهای که موافق این طرح است باید از خود بپرسد که آیا این موضوع منافاتی با عدالت دارد یا نه؟ وقتی کشور از این ظرفیت عظیم جوانان متخصص و متعهد و آموزش دیده بهرهمند است بکار گیری بازنشستگان با تبصرهها و بهانههای مختلف چه توجیهی دارد؟
وجه بعدی این موضوع استفاده از تبصره جانبازان و رزمندگان است که دستمایهای برای رسانههای غربی برای هجمه علیه کشور و دفاع مقدس خواهد شد. علاوه بر این باز هم سوالی مطرح است که آیا مدیرانی با تکنیکهای مدیریتی سنتی که گاها رسانه و مدیریت نوین را نمیشناسند چقدر در بازگشت به مناصب مؤثر خواهند بود.
وجه سوم این موضوع اعمال این تبصرهها برای بستر سازی سیاسی و استفاده از افراد خاص در جایگاههای خاص است که قطعا حواشی را به دنبال خواهد داشت.
از جمله مهمترین تبعات این تصمیم، عدم اعتماد جوانان به سیستم مدیریتی حاکم و اعتبار و اعتمادزدایی از تلاشهای جوانان است که با انگیزه و تلاش فراوان و البته با هزینههایی که نظام انجام داده است برای ورود به لایههای تصمیم گیری، تصمیم سازی و اجرا تربیت شده اند. این تصمیم نه تنها بی اعتنایی به نیروی جوان کشور که بی اعتنایی به هزینهها و سرمایههای نظام نیز خواهد بود. بدون تعارف باید پذیرفت که اگر چرخه مدیریتی کشور با قرار دادن جوانان در رأس کار و نه در مقام مشاور و کارشناس، احیا نشود هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت با مشکلات مختلف و بحرانهای متعدد مواجه خواهیم شد.
آنچه در عملکرد لایههای مختلف حکمرانی کشور از جمله مجلس ارزیابی میشود اثرات آنی و فوری تصمیمات، طرحها و لوایح است که در بین مردم و فضای رسانهای کشور منتشر میشود. با ارزیابی این تصمیم مجلس، نمایندگان باید چند پاسخ به سوالات مردم داشته باشند. اول اینکه آیا کشور آنقدر به لحاظ تربیت مدیران بحران زده است که تصمیم جدی برای بازگرداندن بازنشستهها داریم؟ و ثانیا آیا اولویت کشور این است که مجلس وقت خود را برای آن بگذراند؟
نمایندگان در ارزیابی امضای طرحهای مختلف از جمله طرح شفافیت ارای نمایندگان نمره مقبولی از مردم نگرفته اند و بهتر است با دوری از این حواشی نگاه مردم و نخبگان را نسبت به خود تغییر ندهند.