پرونده ویژه| هیئت علمی‌های خاموش- ۱۲
محمود نیلی احمدآبادی، رییس دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، درباره تعداد اساتید فعال در بحث ارتباط با صنعت و پژوهش‌های کاربردی بیان کرد: دانشگاه تهران از لحاظ مقالات پژوهشی معتبر بالاترین سهم را در کشور دارد و براساس آخرین رنکینگ اعلامی از سوی دانشگاه تایلند، دانشگاه تهران از این جهت رتبه اول کشور است. کاربرد بدون مقالات معتبر معنا ندارد، چون پایه یک کاربرد و مبنای دانش باید از یک تحقیق بیاید و زنجیره را باید تکمیل کنیم.
هرچه مقالات پژوهش بیشتر، پژوهش کاربردی موفق‌تر
رییس دانشگاه تهران حجمه‌های موجود نسبت به مقالات پژوهشی را اشتباه دانست و ادامه داد: کشور‌های موفق و کشور‌هایی که از لحاظ تعداد مقالات سرآمدند همان‌هایی هستند که از لحاظ تکنولوژی رتبه اول را دارند پس این زنجیره را نباید خراب کرد. آمار‌های ما نشان می‌دهد اساتید که مقالات پژوهشی بیشتری دارند پژوهش‌های کاربردی هم موفق‌تری دارند.
رییس دانشگاه تهران حجمه‌های موجود نسبت به مقالات پژوهشی را اشتباه دانست و ادامه داد: کشور‌های موفق و کشور‌هایی که از لحاظ تعداد مقالات سرآمدند همان‌هایی هستند که از لحاظ تکنولوژی رتبه اول را دارند پس این زنجیره را نباید خراب کرد. آمار‌های ما نشان می‌دهد اساتید که مقالات پژوهشی بیشتری دارند پژوهش‌های کاربردی هم موفق‌تری دارند.
وی اظهار داشت: کاربرد در یکسری رشته‌ها مثل ریاضی محض یا فیزیک محاسباتی یا نجوم کمتر به چشم می‌آید و کاربرد آن‌ها مستقیم دیده نمی‌شود.
استادی که پژوهش نکند در دانشگاه تهران جایی ندارد
نیلی احمدآبادی درمورد اعضای هیئت علمی فعال دانشگاه تهران بیان کرد: طبق سیاست‌های ما (که مورد استقبال اساتید نیز است) استادی که پژوهش نکند در دانشگاه تهران جایی ندارد، اما درباره اینکه چند درصد این فعالیت به پژوهش‌های کاربردی برمی‌گردد باید گفت در دانشگاه تهران تقریبا برای قرارداد‌های پژوهش کاربردی جزو اولین‌ها هستیم و این امر نشان می‌دهد که پژوهش‌های کاربردی ما خوب است. آیین‌نامه ارتقا، تبدیل وضعیت، گرنت و ... دانشگاه تهران برای استادی امکان‌پذیر نیست مگر اینکه فعالیت پژوهشی داشته باشد.
روحیه پژوهش با محدودیت‌ها در شرایط خوبی است
رییس دانشگاه تهران عنوان کرد: سعی کردیم پژوهش باعث کم توجهی به آموزش نباشد و این دو مقوله را با یکدیگر می‌دانیم و در آیین نامه‌های خود تمام این موارد را دیده‌ایم. روحیه پژوهش، ایجاد مراکز نوآوری، آزمایشگاه‌های مدرن علیرغم محدودیت‌ها در شرایط قابل قبولی است.
نیلی با بیان اینکه بحث قرارداد‌های ارتباط با صنعت شاید در یکسری از حوزه‌ها معنا نداشته باشد، تصریح کرد: حتما همینطور است که برخی رشته‌های بدون کاربرد مستقیم می‌توانند پایه و کمکی برای پژوهش در رشته‌های دیگر باشند فقط گاهی باید زنجیره این کار تکمیل شود و گاهی دیگر در طول زمان به یکدیگر می‌رسند، یعنی ممکن است رسیدن به یک معادله ریاضی چندین سال دیگر در فیزیک یا مهندسی به کار بیاید.
رییس دانشگاه تهران عنوان کرد: سعی کردیم پژوهش باعث کم توجهی به آموزش نباشد و این دو مقوله را با یکدیگر می‌دانیم و در آیین نامه‌های خود تمام این موارد را دیده‌ایم. روحیه پژوهش، ایجاد مراکز نوآوری، آزمایشگاه‌های مدرن علیرغم محدودیت‌ها در شرایط قابل قبولی است.
نیلی با بیان اینکه بحث قرارداد‌های ارتباط با صنعت شاید در یکسری از حوزه‌ها معنا نداشته باشد، تصریح کرد: حتما همینطور است که برخی رشته‌های بدون کاربرد مستقیم می‌توانند پایه و کمکی برای پژوهش در رشته‌های دیگر باشند فقط گاهی باید زنجیره این کار تکمیل شود و گاهی دیگر در طول زمان به یکدیگر می‌رسند، یعنی ممکن است رسیدن به یک معادله ریاضی چندین سال دیگر در فیزیک یا مهندسی به کار بیاید.
رشته‌های دووجهی برای اولین بار در دانشگاه تهران ایجاد شد
وی افزود: یکی از کار‌هایی که برای این منظور درنظرگرفته‌ایم ایجاد رشته‌های دووجهی است، به این معنا که یک دانشجو در رشته‌ای که برای مقطع کارشناسی باید ۱۴۰ واحد بگذراند حدود ۲۰ واحد اختیاری است و این دانشجو می‌تواند برای این تعداد واحد به جای رشته خودش، واحد درسی در هر رشته دیگری از دانشگاه بگیرد مثلا یک دانشجوی کارشناسی مهندسی می‌تواند ۲۰ واحد درسی رشته ادبیات فارسی یا هنر و ... را بگذراند. خیلی از دانشجویان علایقشان به یک حوزه محدود نمی‌شود.
وی افزود: یکی از کار‌هایی که برای این منظور درنظرگرفته‌ایم ایجاد رشته‌های دووجهی است، به این معنا که یک دانشجو در رشته‌ای که برای مقطع کارشناسی باید ۱۴۰ واحد بگذراند حدود ۲۰ واحد اختیاری است و این دانشجو می‌تواند برای این تعداد واحد به جای رشته خودش، واحد درسی در هر رشته دیگری از دانشگاه بگیرد مثلا یک دانشجوی کارشناسی مهندسی می‌تواند ۲۰ واحد درسی رشته ادبیات فارسی یا هنر و ... را بگذراند. خیلی از دانشجویان علایقشان به یک حوزه محدود نمی‌شود.
رییس دانشگاه تهران گفت: این مزیت بزرگی است که دانشجو و استاد درگیر رشته دیگری می‌شوند و خلاقیت و همکاری به وجود می‌آید. پیشتر دوره‌های کهاد را اضافه بر برنامه‌های درسی برگزار کردیم، اما امسال چنین برنامه‌ای را در درون دروس گذاشتیم. فکرمی کنیم اینگونه، افرادی را در آینده خواهیم داشت که بین رشته‌ای را بهتر درک می‌کنند و می‌توانند تعامل داشته باشند.
اعتبارات از آن افرادی که برای تامین نیازهای کشور تلاش دارند
نیلی عنوان کرد: درعین حال آیین‌نامه هسته‌های پژوهشی را ابلاغ کردیم و براساس آن اعتبارات به کسانی تعلق می‌گیرد که با نگاه به تامین نیازهای کشور، بین رشته‌ای کار کنند یعنی باید حتما یک همگروه بین‌المللی و از چند رشته باشند و رفع نیازهای کشور را یک هدف بدانند.
نیلی عنوان کرد: درعین حال آیین‌نامه هسته‌های پژوهشی را ابلاغ کردیم و براساس آن اعتبارات به کسانی تعلق می‌گیرد که با نگاه به تامین نیازهای کشور، بین رشته‌ای کار کنند یعنی باید حتما یک همگروه بین‌المللی و از چند رشته باشند و رفع نیازهای کشور را یک هدف بدانند.
پژوهش در انتظار تزریق منابع
وی با اشاره به اینکه با وجود تمام این سیاست‌ها اما همچنان برای بازار کار و منابعی که باید تزریق شود، مشکل داریم، افزود: اساتید حتما در سوق دادن دانشجویان به سمت پژوهش‌های کاربردی و نقش در قرارداد‌های ارتباط با صنعت فعال هستند، اما تا حدی که منابع در خارج از دانشگاه وجود دارد. مگر چقد بخش صنعت برای پژوهش منابع قرار می‌دهد؟ طبق بند ط تبصره ۹ ،۶۰ درصد بودجه شرکت‌های دولتی باید در اختیار پژوهش قرار بگیرد اما کل آن حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که تنها نصف این میزان محقق شده است. حال اگر ۲۰۰ میلیارد را به کل دانشگاه‌ها تقسیم شود دیگر عدد خاصی دست ما را نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه با وجود تمام این سیاست‌ها اما همچنان برای بازار کار و منابعی که باید تزریق شود، مشکل داریم، افزود: اساتید حتما در سوق دادن دانشجویان به سمت پژوهش‌های کاربردی و نقش در قرارداد‌های ارتباط با صنعت فعال هستند، اما تا حدی که منابع در خارج از دانشگاه وجود دارد. مگر چقد بخش صنعت برای پژوهش منابع قرار می‌دهد؟ طبق بند ط تبصره ۹ ،۶۰ درصد بودجه شرکت‌های دولتی باید در اختیار پژوهش قرار بگیرد اما کل آن حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که تنها نصف این میزان محقق شده است. حال اگر ۲۰۰ میلیارد را به کل دانشگاه‌ها تقسیم شود دیگر عدد خاصی دست ما را نمی‌گیرد.
پرونده اعضای هیئت علمی زیرذره‌بین دانشگاه تهرانی‌ها
نیلی گفت: بعد دوسال جذب یک عضو هیئت علمی، پرونده او را بازنگری می‌کنیم، چون یکی از شرایط این است که بعد از دو سال حتما استاد یک قرارداد پژوهش کاربردی داشته باشد. در آیین‌نامه ترفیع اعلام کردیم که اگر استاد از قرارداد پژوهشی امتیاز کسب کند و مقاله‌ای نداشته باشد، ترفیع می‌گیرد. در آیین‌نامه ارتقا برای اثرماندگار و تامین نیازهای جامعه یک امتیاز ویژه قائل شدیم، اما به طور کلی حواسمان است که از بخش مقالات و پژوهش‌های پایه چیزی کم گذاشته نشود و ظرفیت دانشگاه تهران به قدری است که هم بخش مقالات را انجام دهد و هم تامین نیازهای کشور را.
نیلی گفت: بعد دوسال جذب یک عضو هیئت علمی، پرونده او را بازنگری می‌کنیم، چون یکی از شرایط این است که بعد از دو سال حتما استاد یک قرارداد پژوهش کاربردی داشته باشد. در آیین‌نامه ترفیع اعلام کردیم که اگر استاد از قرارداد پژوهشی امتیاز کسب کند و مقاله‌ای نداشته باشد، ترفیع می‌گیرد. در آیین‌نامه ارتقا برای اثرماندگار و تامین نیازهای جامعه یک امتیاز ویژه قائل شدیم، اما به طور کلی حواسمان است که از بخش مقالات و پژوهش‌های پایه چیزی کم گذاشته نشود و ظرفیت دانشگاه تهران به قدری است که هم بخش مقالات را انجام دهد و هم تامین نیازهای کشور را.
دانشگاه تهران پژوهشگر جذب می‌کند
رییس دانشگاه تهران بیان کرد: کار دیگر دانشگاه تهران این است که اجازه می‌دهیم اعضای هیئت علمی و موسسات پژوهشی ما پژوهشگر استخدام کنند. دانشگاه دارای هیئت علمی، دانشجو و کارمند است که می‌تواند اعضای یک تیم پژوهشی شوند، اما این موارد کافی نیست، چون دوره دانشجو محدود است، استاد نمی‌تواند تمام وقت خود را به این کار اختصاص دهد و کارمند هم مسئولیت مشخص دارد لذا به یک فرد دیگری نیاز داریم که روی پروژه متمرکز شود و زنجیره انتقال یافته‌های یک دانشجو به دانشجوی دیگر و به اجرای پروژه مسلط باشد اینگونه می‌توانیم از انجام آن پروژه اطمینان کسب کنیم.
رییس دانشگاه تهران بیان کرد: کار دیگر دانشگاه تهران این است که اجازه می‌دهیم اعضای هیئت علمی و موسسات پژوهشی ما پژوهشگر استخدام کنند. دانشگاه دارای هیئت علمی، دانشجو و کارمند است که می‌تواند اعضای یک تیم پژوهشی شوند، اما این موارد کافی نیست، چون دوره دانشجو محدود است، استاد نمی‌تواند تمام وقت خود را به این کار اختصاص دهد و کارمند هم مسئولیت مشخص دارد لذا به یک فرد دیگری نیاز داریم که روی پروژه متمرکز شود و زنجیره انتقال یافته‌های یک دانشجو به دانشجوی دیگر و به اجرای پروژه مسلط باشد اینگونه می‌توانیم از انجام آن پروژه اطمینان کسب کنیم.
وی ادامه داد: به همین دلیل دانشگاه به اعضای هیئت علمی این اجازه را داده است که پژوهشگر بگیرند و از تمام مزایای قانونی بیمه و مالیات و ... دانشگاه بهره‌مند باشند. البته برای جذب این افراد چارچوب‌هایی وجود دارد. در کل دنیا پژوهشگر بخش زیادی از دانشگاه را تشکیل داده و همه هیئت علمی نیستند خیلی از افرادی که دکتری و فوق لیسانس گرفتند و بازار کار ما توان جذب آن‌ها را ندارد به راحتی می‌توانند در دانشگاه ما پژوهش‌های کاربردی را پیش برند و جزو تیم اساتید قرار گیرند.
به گفته نیلی، اگر بتوانیم منابع مالی این کار را تامین کنیم و به یک فرآیند در کشور تبدیل شود بسیاری از افراد تحصیل کرده کشور از این طریق می‌توانند در دانشگاه مشغول شوند و ضمن توسعه دانشگاه، نیازهای کشور را پاسخگو باشیم.
رییس دانشگاه تهران اعلام کرد: این دانشگاه از سال گذشته پژوهشگران را جذب کرده است و این پژوهشگران تا زمانی که تقاضا برای آن پژوهش نیاز داشته باشد در دانشگاه فعال هستند یعنی حتی تا ۳۰ سال می‌توانند اینگونه خدمت کنند.
ارسال نظرات