خصوصی‌سازی پالایشگاه کرمانشاه به کجا رسید؟ / ابهامات در واگذاری

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، ماجرای پرسروصدا و قدیمی واگذاری پالایشگاه کرمانشاه در سال ۹۵ که درگیر تخلفات متعدد از نحوه قیمت‌گذاری تا اهلیت خریدار و دیگر مسائل بوده، ظاهراً در مرحله صدور رأی هیئت داوری قرار دارد.

یکی از مهم‌ترین ابهامات این واگذاری نحوه قیمت‌گذاری است که منتقدین و مراجع کارشناسی و قضایی معتقدند این پالایشگاه به قیمت خیلی ارزان فروخته شده و ارزش روز دارایی‌های این پالایشگاه به مراتب بالاتر از رقم فروخته‌شده بوده است.

لازم به ذکر است که ۴۰ درصد سهام پالایشگاه کرمانشاه در سال ۸۸ در سبد سهام عدالت قرار گرفت و مقرر شده بود که از آن سال به بعد مابقی سهام این شرکت در بورس معامله شود که تا سال ۹۲ اقداماتی در این خصوص انجام شد، ولی با تغییرات مدیریتی در سازمان خصوصی‌سازی در این سال، اقدامات مربوط به فروش بورسی متوقف شد تا جایی که این شرکت سال ۹۳ از فرابورس اخراج شد.

از طرفی هیئت وزیران در سال ۹۰ مصوب کرده بود که ۵۵ درصد سهام این پالایشگاه در قالب رد دیون به بانک‌ها واگذار شود، ولی باز هم سازمان خصوصی‌سازی در سال ۹۳ این واگذاری را غیرقطعی اعلام کرد.

نکته مهم اینکه پالایشگاه کرمانشاه تا سال ۹۲ یک شرکت سودده بوده و در این سال سود انباشته شرکت بیش از ۶۶۰ میلیارد ریال بوده است، ولی با اقداماتی که سازمان خصوصی‌سازی از سال ۹۳ در قبال واگذاری این شرکت انجام داد، زیان انباشته این شرکت قبل از مزایده سال ۹۵ شرکت به ۶۵۹ میلیارد ریال رسید که البته برخی منتقدان معتقدند، تبدیل سود به زیان، آن‌هم قبل از واگذاری به شیوه مزایده، طبیعی نیست و زمینه‌سازی برای ارزان‌فروشی شرکت است.

نهایتاً سازمان خصوصی‌سازی در سال ۹۵ پس از عرضه‌های بلوکی این شرکت در بازار سوم فرابورس که متقاضی نداشت، در تاریخ ۲۰ دی‌ماه سال ۹۵ به صورت مزایده اقدام به عرضه ۶۰ درصد سهام پالایشگاه کرمانشاه کرد که شرکت پخش «تجارت‌گستر بیستون» که در صنعت لبنیات فعالیت می‌کرد، برنده این مزایده اعلام شد و با قیمت ۲۱۰ میلیارد تومان این پالایشگاه را تصاحب کرد.

این در حالی است که بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، ارزش روز خالص دارایی‌های شرکت در سال ۹۳ بیش از ۶۱۶ میلیارد تومان بوده است، و در سال ۹۵ که مزایده انجام شد، ارزش روز خالص دارایی‌های این شرکت به ۱۳۲۵ میلیارد تومان افزایش یافته بود.

ارزیابی قیمت بنگاه‌ها برای واگذاری به بخش خصوصی، بر اساس روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که شامل ارزش روز خالص دارایی‌ها، ارزش بازدهی، ارزش ویژه دفتری و ارزش اسمی می‌شود. قیمت پایه هر سهم پالایشگاه نفت کرمانشاه (در آبان ۹۵) بر اساس ارزش خالص دارایی‌ها، ۴۲۰۰ تومان و ارزش بازدهی آن، صفر بوده و در نهایت تصمیم بر این می‌شود که قیمت پایه هر سهم این مجموعه برای واگذاری ۲ هزار تومان تعیین شود.

ارزان‌فروشی پالایشگاه نفت کرمانشاه در حالی صورت گرفته که این مجموعه در مرکز شهر کرمانشاه و در مجاورت رودخانه قره‌سو قرار دارد و در همان سال ۹۵، ارزش هر متر از زمین‌های اطراف پالایشگاه ۳ میلیون تومان بوده است. این شرکت در مرکز شهر کرمانشاه ۱۳۲ هکتار زمین دارد که با این حساب فقط ارزش زمین‌های شرکت چند هزار میلیارد تومان بوده است.

برگزاری جلسه هیئت داوری

اما در آخرین خبر قرار بود در بهمن ماه درباره روند واگذاری این واحد نفتی کشور در هیئت داوری تصمیم گیری شود. در همین باره عبدالعلی میرکوهی، عضو هیئت داوری ابطال واگذاری پالایشگاه کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار استان‌های خبرگزاری دانشجو گفت: قرار بود هیئت داوری ابطال واگذاری پالایشگاه کرمانشاه چهارشنبه (۱۳ بهمن) برگزار شود. به دلیل ابتلای چندین عضو این هیئت، مشخص نیست این جلسه به صورت قطعی برگزار می‌شود یا خیر. اما در صورت برگزاری، موضوع ابطال واگذاری پالایشگاه کرمانشاه در این جلسه بررسی خواهد شد.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون چندین جلسه از هیئت داوری برگزار شده اما تا به حال به نتیجه نرسیده، اظهار داشت: من نمی‌توانم دلیل قطعی این موضوع را بگویم. چرا که اظهار نظر درباره آن کار یک قاضی با تجربه است. اما در این حد می‌گویم که این هیئت هفت داور دارد و این‌ها باید بر سر ابطال یا عدم ابطال به توافق برسند. همچنین طرفین این موضوع نیز نسبت به احکام صادر شده چندین بار اعتراض کردند که این هم یکی از دلایل طولانی شدن روند این پرونده بود.

میر کوهی در پایان تصریح کرد: همچنین طولانی شدن روند کارشناسی پرونده واگذاری یا عدم واگذاری پالایشگاه نفت کرمانشاه یکی دیگر از دلایل طولانی شدن این پرونده بود.

تخلفات در واگذاری پالایشگاه کرمانشاه

پالایشگاه کرمانشاه یکی از قدیمی ترین پالایشگاه‌های کشور است که در سال ۹۹ ارزش گذاری آن چیزی حدود ۶,۳۰۰ میلیارد تومان است که اولین واگذاری آن در ادامه روند خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی در سال ۹۵ صورت گرفت.

در حالی که این پالایشگاه تا سال ۹۳ یکی از پالایشگاه‌های سود ده و معتبر کشور بوده، ناگهان از سال ۹۳ تا ۹۵ در روندی مشکوک زیان‌ده محسوب می‌شود.

پس از زیان‌ده شدن این پالایشگاه روند خصوصی‌سازی پر ابهام آن آغاز می‌شود و ۲۰ دی‌ماه سال ۹۵ مزایده برگزار شد و فردی که تجربه‌ای در زمینه مسائل نفتی نداشت و پیش‌تر از این در حوزه شیر و لبنیات فعال بوده، مزایده را برنده می‌شود.

بررسی‌های صورت گرفته حاکی است شرکت‌هایی که توسط خریدار پالایشگاه کرمانشاه ثبت شده است هیچ ربطی به حوزه پالایش نفت خام ندارد بنابراین سوالی که مطرح است این است که چگونه سازمان خصوصی سازی وی را صاحب صلاحیت تشخیص داده است؟ و باید از سوی سازمان خصوصی سازی پاسخ داده شود.