کم‌کاری‌های نظام فرهنگی کشور به دانشگاه‌های آسیب‌های غیرقابل اغماض وارد کرده است

به گزارش خبرنگار استان‌های خبرگزاری دانشجو، نشست معاونان فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌های سراسر کشور با انتشار بیانیه‌ای به کار خود پایان داد.

در این بیانیه آمده است:

شرکت کنندگان در این نشست با تجدید میثاق با آرمان‌های حضرت امام خمینی (ره) و بیعت مجدد با رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنه‌ای حفظه الله و تأکید بر پیگیری مجدانه برنامه‌های دولت مردمی و خدمتگزار در عرصه آموزش عالی کشور و ضمن استقبال از روند حضوری شدن دانشگاه‌ها و بازگشت شور و شعف بین دانشجویان، پس از بحث و بررسی در برنامه‌ها و کمیسیون‌های پیش بینی شده و استماع نقطه نظرات کارشناسی حاضران، در مورد فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها در دوران پسا کرونا، بر موارد ذیل تأکید کردند:

۱- همه گیری کرونا موجبات تغییرات عمیقی در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع گردیده است. این تاثیر در حوزه آموزش عالی، به دلیل غیر حضوری شدن دانشگاه ها، موجب شکل گیری صورت‌های جدیدی از آموزش و نهاد‌های آموزشی شده، شیوه‌های زیست دانشگاهی و هویت کنش گران این عرصه را دستخوش تغییر کرده است. در این میان، تغییرات فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها بواسطه بسط و گسترش فنآوری‌های نوین مجازی و شبکه‌های اجتماعی و تلاش‌های مضاعف جریان‌های معاند و اختلالی که در کارکرد‌های پرورشی و تربیتی نظام آموزش و پرورش و نیز آموزش عالی حاصل کرده است، بسیار چشمگیرتر است. بر این اساس، خادمان فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها تاکید می‌نمایند مدیریت این تغییرات، مستلزم فهم عمیق و مواجهه‌ای عالمانه با این پدیده و تلاش مضاعف برای خروج فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها از رکود و تقویت آن‌ها علیرغم همه مضایق ناشی از مشکلات عدیده مالی و ساختاری، با ایمان به ظرفیت‌ها و فرصت‌های بی نظیر جامعه دانشگاهی کشور است.

۲- دانشگاه‌های ایران، در کنار پیشرفت‌های علمی و فرهنگی چشمگیر خود، با آسیب‌های غیرقابل اغماضی در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی مواجه اند که بخشی از آن، منبعث از کژکارکردی‌های نظام آموزش و پرورش و در مقیاسی کلان‌تر، کم کاری‌های نظام فرهنگی و رسانه‌ای کشور است. این کاستی‌ها که منجر به اختلال در فرایند جامعه پذیری و انتقال ارزش‌های دانشگاهی و اسلامی به تعدادی از دانشجویان شده، به صورت خاص در دوران پسا کرونا در معدود جلوه‌های هویتی و پوششی دور از شان دانشگاه جلوه گر شده است و نگرانی‌هایی را برای دانشگاهیان و خانواده‌های دانشجویان به همراه داشته است. شرکت کنندگان در این نشست ضمن تاکید دگرباره بر حفظ شئون و منزلت دینی و بومی جامعه ایران و رعایت مقررات و ضوابط ویژه محیط‌های علمی و دانشگاهی، تلاش خواهند نمود با مشارکت همه دانشگاهیان بویژه اعضای محترم هیات علمی و بهره گیری از ظرفیت‌ها و روش‌های تبیینی، ترویجی و قانونی در قالب‌های متنوع و نو و همچنین تقویت فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها، از میزان این آسیب‌های اجتماعی کاسته و از هویت دانشگاه طراز انقلاب صیانت کنند.

۳- عرصه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در دانشگاه ها، عرصه‌ای خطیر و در عین حال ظریف است. فرهنگ در دانشگاه (به معنای فضای تنفس و حاکم بر آن)، نه فوق برنامه بلکه عین برنامه است و در بطن و متن برنامه‌ها و در تلاقی با کارکرد‌های آموزشی، پژوهشی، فناوری دانشگاه‌ها تعریف می‌گردد تا دانشگاه تراز انقلاب اسلامی در آن معنا یابد. خادمان فرهنگی دانشگاه معتقدند این نگاه در مدیریت فرهنگی دانشگاه ها، با کنترل‌گرایی محض و یا با رهاشدگی بی‌قید و بند محقق نخواهد شد و رویکردی مبتنی بر جریان‌سازی و فعال‌سازی گروه‌های متنوع و متکثر دانشگاهی ذیل فکر و اندیشه‌های ناب و متعالی و تعامل و مشارکت حداکثری دانشگاهیان در مسیر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و اجرای را طلب می‌کند لذا مجدانه سیاست گذاری فرهنگی و اجرای برنامه‌ها در فضای دانشگاه‌ها را به صورت «هم‌آفرین» دنبال خواهند کرد.

۴- تاریخ ایران برگ‌های زرینی از نقش آفرینی زنان و دختران سخت کوشی را که در مسیر اعتلا، استقلال و شکوفایی کشور خود همت گماشته و در مقاطع مهمی پیشگام و اثرگذار بوده اند، تورق کرده است. در دوران معاصر نیز افزایش حضور فعال بانوان در دانشگاه‌ها به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه علمی کشور که از جمله دست آورد‌های پر افتخار جمهوری اسلامی ایران است. دختران و زنان اندیشمندی که در کنار پیشرانی در میدان مدیریت‌های کلان جامعه، عهده دار مسئولیت مهم تربیت نسل آینده در نهاد ارزشمند خانواده بوده اند. در این راستا شرکت کنندگان در نشست جهت گیری دانشگاه‌ها در قبال بانوان را به سمت یک نهاد شایسته سالار برای پرورش ایشان به عنوان پیش آهنگ تشکیل جامعه‌ای متعالی، ضروری می‌دانند و ضمن تاکید بر نهادینه سازی ارتباط و تعامل موثر خانواده و دانشگاه، توانمند سازی ایشان در مواجهه با مسایل و مشکلات دانشجویان و استفاده از این ظرفیت در بهبود اهداف فرهنگی و تربیتی آموزش عالی و همچنین تولی گری دانشگاه در موضوع جوانی جمعیت به عنوان راهبردی اساسی، مجدانه برای تقویت نظام خانواده و تشکیل ازدواج‌های دانشجویی، فرهنگ خانواده دوستی و فرزند آوری به عنوان یک سبک زندگی سالم، متعادل و بالنده برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و افزایش سلامت جامعه تلاش نموده، از همه دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های زیربط انتظار دارند دانشگاه‌ها را در این امر خطیر حمایت کنند.

۵- بدون شک پویایی و بالندگی دانشگاه ها، در گرو حضور و اثرگذاری عالمانه، در قالب‌های گوناگون و متنوع برای حل مسائل کشور است. تحقق این مهم در گرو فعال شدن گروه‌هایی دانشجویی و هدایت و راهبری اساتید معززی است که نسبت به مسائل جامعه و مسئولیت‌های اجتماعی خود حساس بوده و برای رفع و حل آنها، داوطلبانه و با استفاده از ظرفیت‌های علمی و تخصصی خود، پا به عرصه میدان می‌گذارند. شرکت کنندگان در نشست معتقدند هویت‌بخشی و به رسمیت شمردن این گروه‌ها، ارتقاء توانمندی ایشان برای شناسایی، رفع و حل مسئله، ایجاد شبکه میان این گروه‌های داوطلب دانشگاهی و دستگاه‌های اجرایی کشور از مهمترین مأموریت‌هاییست که معاونان فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها نسبت به آن اهتمام جدی خواهند داشت.

۶- ارتقاء بینش سیاسی اجتماعی دانشجویان و تقویت نشاط فرهنگی سیاسی دانشگاه ها، ضرورتی انکار ناپذیر و از راهبرد‌های اساسی انقلاب اسلامی مردم ایران و زمینه‌ساز رشد و شکوفایی دانشجویان است. معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور، ضمن تاکید بر این اصل کلیدی، معتقدند حضور مسئولان کشوری در دانشگاه‌ها و گفت و شنود ایشان با دانشجویان و فراهم نمودن زمینه‌های نقد عالمانه و منصفانه و برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی و مناظره و بسط فعالیت‌های قانونمند دانشگاهیان با نگاهی وسیع که بار‌ها از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته فرصت مغتنمی است که، تداوم بخش استقلال، آزادی، عزت و عظمت این سامان و موجب کاهش برخی از نارسائی‌های کشور خواهد بود؛ لذا ضمن اعلام عزم راسخ خود در اجرای جدی این طرح‌ها در دانشگاه‌ها از عموم مقامات کشوری و لشگری برای حضور در دانشگاه‌ها و شرکت در جلسات نقد دانشگاهی دعوت می‌کنند.

۷- انقلاب اسلامی ایران در بنیاد و جوهره اصیل خود یک انقلاب فرهنگی است و دانشگاه‌ها یکی از اصلی‌ترین خاستگاه‌ها و پایگاه‌های این انقلاب شکوهمند فرهنگی بوده است. استمرار این حرکت در کشور در گرو توجه ویژه به برنامه ریزی و پشتیبانی عالمانه فرهنگی اجتماعی در حوزه کلان آموزش عالی کشور و ارتقای این شؤون در دانشگاه هاست. شرکت کنندگان در نشست، ضمن تقدیر از عنایت مقام عالی وزارت به حوزه فرهنگی و اجتماعی بویژه دستور ایشان مبنی بر اختصاص ۳ درصد از اعتبارات دانشگاه‌ها به این امر مهم، تداوم کاربست این نگاه در سایر عرصه‌های مدیریتی محیط دانشگاهی را پر اهمیت، ضروری و غیر قابل چشم پوشی می‌دانند و از خادمان دولت خدمتگذار انتظار دارند زمینه‌های ارتقای ساختار و اعتبارات فرهنگی و اجتماعی دانشگاه را بیش از پیش فراهم کنند.

۸- با تکیه بر مبانی دینی، قرآنی و انقلابی، معاونان فرهنگی و اجتماعی، بر لزوم حرکت در مسیر اجرای سند دانشگاه اسلامی تأکید نموده معتقدند کامیابی و توفیق آموزش عالی کشور در این حرکت مستلزم عدم اکتفا به قالب‌ها و ظواهر و توجه جدی به محتوای مطلوب است لذا معاونان حاضر در نشست با الهام از آموزه‌های متعالی قرآن و اهل بیت (ع) و بازخوانی اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، بر عمق بخشی به فعالیت‌های دینی، قرآنی و انقلابی، ایستادگی بر اصول مستحکم و بنیادین انقلاب اسلامی، آرمان گرائی در پرتو آموزه‌های قرآن و عترت و تلاش بی وقفه برای انجام برنامه ها، جشنواره‌ها و کنگره دینی و قرآنی فاخر، تکریم، تعظیم و پاسداشت یاد و نام شهدا، حضور پرشور در برنامه‌های معنوی و حماسی همچون راهیان نور، اربعین و اعتکاف، تقویت ایمان، توکل و باور دینی دانشگاهیان با بهره مندی از گرایش‌های دینی و معنوی لطیف، که از اصلی‌ترین مختصات مقصد نهائی در مسیر دانشگاه اسلامی است تأکید می‌کنند.

۹- در مسیر تحقق بیانیه گام دوم که روح آن علاوه بر ترسیم و تصویر سازی از گذشته، حال و آینده انقلاب اسلامی، حرکت عمومی جامعه در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب است، ارتقا مشارکت و نقش آفرینی دانشگاهیان به عنوان حلقه‌های میانی، نقش بی بدیلی در تسریع و جهت دهی به حرکت معقول جامعه خواهد داشت. در این راستا گسترش کمی و کیفی هرگونه فعالیت فرهنگی و اجتماعی، علاوه بر انگیزه مندی و توانمندسازی جوانان در عرصه‌های مورد نیاز کشور و کمک به حل اولویت‌های کلان جامعه، می‌تواند نمونه خوب و موفقی برای حرکت‌های مردمی در این عرصه باشد. شرکت کنندگان در نشست با بررسی چاش‌های پیش روی برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه در کمیسیون‌های مرتبط معتقدند ارزش گذاری صرف برای فعالیت‌های علمی، عدم توجه مناسب به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در قوانین و آئین نامه ها، اعمال سلیقه‌های نابجا در نگاه به برنامه ها، کمرنگ بودن زمینه‌های واقعی مشارکت، مخاطب شناسی ضعیف، برنامه ریزی نامناسب برای گسترش کمی و کیفی تعداد کنشگران از جمله آسیب‌های این عرصه است و تاکید دارند حرکت به سمت برنامه ریزی عالمانه و مجاهدانه، تسهیل و تقویت زمینه‌های مشارکت، بازنگری در آیین نامه و بروز رسانی آنها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی توامندساز، بازتعریف جشنواره فرهنگی و هنری کشوری از جمله رویکرد‌هایی است در رفع چالش‌های مورد اشاره موثر واقع خواهد شد.

۱۰- امروز از منظر جنگ شناختی و تهاجم ترکیبی که در جهان بر پاست، رسانه‌ها در انواع و اقسام آن به عنوان ابزار و سازوکار اصلی نبرد میان ملت‌ها و دولت‌ها به شمار می‌آیند. شناخت درست صحنه، انتخاب شاخص‌ها و ابزار‌های مناسب جهت تاثیرگذاری بر فضای افکار و احساسات عمومی، بدان مقصود که حقیقت وارونه نشود و باطل خود را به جای حقیقت بر افکار و قلوب سیطره ندهد؛ همه مسیر‌ها را به مفهوم جهاد تبیین و جهاد روایت منتهی می‌کند؛ لذا حاضران در نشست معتقدند همانگونه که از رهبر معظم انقلاب دستور بر قطعیت و فوریت امر جهاد تبیین صادر شده است، همگان مخاطب و فعال عرصه جهاد تبیین هستند و در این میان دانشجویان، استادان و عموم خانواده دانشگاهی کشور، در خط مقدم تبیین‌گری و روایت‌گری از حقایق ظرفیت‌ها و دستاورد‌ها قرار داشته، مفهوم جهاد تبیین به مثابه یک «رویکرد» و منظری راهبردی، در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اجتماعی نهاد آموزش عالی کشور مورد تاکید خواهد بود.