بازخوانی تاریخی رفتار رهبر انقلاب با جریان چپ در طول دوران زعامت ایشان

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، رهبر انقلاب در سال ۶۹ در حکمی مهدی کروبی و شیخ حسن صانعی (هر دو عضو مجمع روحانیون مبارز) را برای سامان بخشیدن و رسیدگی بیش از پیش به اموال مجهول المالک و کلیه اموال موضوع حکم مورخ ۶ اردیبهشت ۶۸ امام خمینی منصوب کردند.

در مورخ ۷ اسفند ۸۲ نیز رهبری در اقدامی بی سابقه با نگارش نامه‌ای خطاب به مهدی کروبی از تلاش‌های وی تشکر کرده و نوشتند: «لازم می‌دانم اولا از تلاش جانکاه جنابعالی برای حفظ اعتدال مجلس شورای اسلامی در سال‌های مدیریت مجلس ششم و ثانیا از همراهی و همکاری مجاهدت آمیزی که برای برگزاری به هنگام و قانونی انتخابات مجلس هفتم نشان دادید، تشکر نمایم.» با اتمام دوره ریاست مهدی کروبی در مجلس ششم، رهبر انقلاب ۱۰ خرداد ۸۳ در حکمی وی را به «مشاورت رهبری و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام» منصوب کرد. کروبی که همیشه خود را پیرو خط امام می‌دانست در دوره رهبری بنیان گذار انقلاب تنها دو مسئولیت نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی و نماینده امام و سرپرست بنیاد شهید را به عهده داشت، اما مسئولیت‌های او در دوره رهبری آیت الله خامنه‌ای بیشتر از دوران امام بود.

علاوه بر سیاهه مسئولیت‌های دبیر کل مجمع روحانیون مبارز، یکی دیگر از شخصیت‌های مهم چپ آن زمان سید محمد موسوی خوئینی‌ها است. وی که در آن زمان عضو مجلس خبرگان رهبری بود و به گفته شاهدان آن جلسه وی در تایید رهبری آیت الله خامنه‌ای قیام نکرد، با این حال سال ۶۸ در حکمی به سمت مشاورت سیاسی رهبری منصوب شد.
موسوی خوئینی‌ها از جمله شخصیت‌های محوری جریان چپ است که بعد از رهبری آیت الله خامنه‌ای مسئولیت‌های مهمی گرفت. حتی رهبری پیشنهاد قبول یک مسئولیت مهم در دفترشان را هم به موسوی خوئینی‌ها دادند که قبول نکرد.

هاشمی رفسنجانی در بیان خاطرات ۳۰ مرداد ۶۸ خود می‌نویسد: «آقای موسوی خوئینی‌ها آمد، از رهبری رنجیده، به خاطر اینکه ایشان را رئیس قوه قضائیه نکرده است. گفتم آیت الله خامنه‌ای مایلند در دفتر خودشان کاری به ایشان واگذار نمایند؛ نپذیرفت؛ و گفت بنا دارد با انتخابات میان دوره‌ای به مجلس برود. پیشنهاد همکاری با نهاد ریاست جمهوری را هم دادم. گفت اگر بنا باشد کاری را بپذیرد، این را می‌پذیرد.»

حتی آیت الله خامنه‌ای قصد داشتند حکم ریاست بنیاد مستضعفان را برای میرحسین موسوی صادر کنند که وی از پذیرفتن آن اجتناب کرد. اصلاح طلب سرشناس دیگری که مسئولیتی مهم را در دوران رهبری آیت الله خامنه‌ای آن هم به مدت ۱۵ سال عهده دار شد، حجت الاسلام محمد علی رحمانی است. این عضو ارشد مجمع روحانیون مبارز با حکم آیت الله خامنه‌ای در سال ۷۰ رئیس عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی کل کشور شد. اسدالله کیان ارثی چهره سرشناس جریان چپ هم به عنوان نماینده، ولی فقیه در سپاه، ولی امر خدمت می‌کرد.

این‌ها مجموع انتصابات اعضای مجمع روحانیون مبارز و تشکلی بود که کروبی تا سال ۸۴ دبیر کلی آن را بر عهده داشت، علاوه بر این، نگاهی به ائمه جمعه و نمایندگان، ولی فقیه در استان‌ها نشان می‌دهد، آیت الله خامنه‌ای مشی میدان دادن به سلایق مختلف را در این نهاد در پیش داشتند. هر چند اکثریت نمایندگان، ولی فقیه گرایش خاص سیاسی ندارند، اما از جمله افراد چپ گرا که نماینده، ولی فقیه شدند می‌توان از آیت الله نورمفیدی استان گلستان، مرحوم طاهری اصفهانی استان اصفهان، مرحوم محمد علی صدوقی امام جمعه یزد، حجت الاسلام دعاگو امام جمعه شمیران و... نام برد. البته انتصاب‌ها چپ‌ها در دوران رهبری آیت الله خامنه‌ای منحصر به اعضای مجمع روحانیون مبارز نبود.

 اعضای چپ مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی رهبری برای عضویت در سال ۶۸ به قرار ذیل است: «یوسف صانعی، سید احمد خمینی، سید محمد موسوی خوئینی ها، حسن صانعی، محمد رضا توسلی، عبدالله نوری و میرحسین موسوی» حتی می‌توان ادعا کرد رهبری وزنه را در مجمع تشخیص مصلحت نظام به سمت چپ‌ها یا اصلاح طلبان سنگین کردند. در ادوار بعدی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز چهره‌های جدید جریان اصلاحات مانند حسن روحانی، واعظ طبسی، غلامرضا آقازاده، بیژن نامدار زنگنه، محمد هاشمی، محسن نوربخش، محمد رضا عارف، مجید انصاری، حسین مظفر، محمد صدر و... از طرف رهبری در این نهاد مهم منصوب شدند. انتصاب هاشمی رفسنجانی نیز به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از نزدیک‌تر شدن وی به جریان چپ یکی دیگر از شواهد اعتنای رهبری به این جناح محسوب می‌شود.

 انتصاب حسن روحانی نزدیک به جریان چپ خط امامی و علی شمخانی از اصلاح طلبان نظامی دولت خاتمی به نمایندگی رهبری در شورای عالی امنیت ملی از دیگر نمونه‌های توجه رهبر انقلاب به جناح چپ است.

 ارتباط رهبر معظم انقلاب با اعضای مجمع روحانیون به اینجا ختم نمی شود. اخیرا موسوی لاری وزیر کشور دولت اصلاحات و عضو ارشد این تشکل از کمک ماهانه رهبری به مجمع روحانیون پرده برداشت. ایشان علاوه بر توجه به ایجاد تعادل در جناح های کشور در انتصاباتشان، بارها با اصلاح طلبان در شرایط مختلف سیاسی کشور دیدار داشتند و ارتباط شان را با آنها قطع نکردند و تمام سعی خود را برای حفظ کردن این جریان انجام دادند؛ از جمله این دیدار ها بعد از پخش فیلم کنفرانس برلین و فضاحت آفرینی ضد دینی و ضد وطنی برخی اصلاح طلبان در آن کنفرانس بود. در این دیدار که در تاریخ 6 اردیبهشت 79 برگزار شد، آیت الله خامنه ای تاکید کردند: « همه شخصیت ها، گروه ها و جناح های وفادار به اسلام و انقلاب باید مواضع محکم خود را در برابر کسانی که در داخل و خارج، زیر پوشش اصلاحات، انقلاب، راه امام، ولایت فقیه و قانون اساسی را مورد تعرض قرار می دهند، اعلام کنند.»

 در این دیدار که آقایان مهدی کروبی، سید هادی خامنه ای، مجید انصاری، بهزاد نبوی، محمد سلامتی، محمد علی نجفی و محمد رضا خاتمی حضور داشتند، کروبی، نجفی و نبوی به نمایندگی از حاضران، از بيانات آیت الله خامنه ای در زمینه مرزبندی اصلاحات با خشونت طلبی و جریان های معاند استقبال کردند.
این توصیه آیت الله خامنه ای به اصلاح طلبان ده سال بعد رنگ باخت و حوادث 88 با ادعای تقلب میرحسین موسوی و مهدی کروبی 8 ماه کشور را وارد خشونت کرد. این اقدام اصلاح طلبان هر چند موجب شد تا این جناح بین خود و نظام فاصله بیندازد، با این حال رهبر انقلاب در انتصاب اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 90 از اصلاح طلبان چشم پوشی نکردند و حسن روحانی و شیخ حسن صانعی، محمد رضا عارف، مجید انصاری، غلامرضا آقازاده و حسن حبیبی را به عنوان اعضای حقیقی مجمع منصوب کردند.

 البته ایشان در بیت خودشان هم مسئولیت های جدی به سیاسیون چپ داده اند. شورای راهبردی روابط خارجی دفتر رهبری که بارها به عنوان نماینده نماینده ویژه آیت الله خامنه ای در سفر های مهم دیپلماتیک شرکت کرده به ریاست کمال خرازی اداره می شود که وزیر خارجه دولت‌ اصلاح طلب سید محمد خاتمی بوده است. همچنین حجت الاسلام قمی معاون بین الملل رهبری نیز از نظر فکری از نزدیکان به جریان چپ خط امامی دهه 60 محسوب می شود. از طرف دیگر ناطق نوری که بعد از حوادث سال 88 به لحاظ جناحی، نزدیک به جریان اصلاحات تعریف می شد و هیچ نسبتی دیگر با اصولگرایان نداشت، مدت ها مسئوليت دفتر بازرسی بیت رهبری را بعهده داشت.

مسیح مهاجری از سیاسیون با سابقه چپ با انتصاب رهبری، رئیس هیأت امنای مؤسسه فرهنگی خراسان است و مرحوم سید محمود دعایی سالها نماینده رهبری در روزنامه اطلاعات بود که ایشان از چپی های باسابقه در فضای سیاسی کشور محسوب می شود. مسیح مهاجری مدیر مسئول تنها روزنامه است که با صاحب امتیازی آیت الله خامنه ای منتشر می شود که البته سالیان گذشته به درخواست مهاجری و جهت عدم پیش آمدن شائبه ای، نام آیت الله خامنه ای از صاحب امتیازی روزنامه حذف شد.
مرحوم واعظ طبسی از منصوبان رهبری در تولیت آستان قدس رضوی است که از نزدیکان هاشمی رفسنجانی و جریان چپ تلقی می شد. حسن روحانی نیز از سال 74 نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی است.

 با نگاهی به روند همکاری چپ ها و اصلاح طلبان با رهبر انقلاب، مشخص می شود که ایشان نه تنها چپ ها را از صحنه سیاسی کشور حذف نکردند بلکه آنها را در مسئولیت های مختلف جای دادند و اگر بین جناح اصلاح طلب و نظام فاصله ای افتاده ناشی از اقدامات خود این جریان بوده است.

علی ریاحی پور