فعالان دانشجویی در گفتگو با دانشجو:
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان علی رغم اینکه خود را شیعیه و مدعی دموکراسی می‌داند؛ اما با سیاست‌هایی که در جهت مقابله با آزادی‌های مذهبی در پیش گرفته نشان داده که او نه تنها اعتقادی به آزادی‌های مذهبی ندارد بلکه در قامت یک دیکتاتور مجری سیاست‌های خصمانه رژیم صهیونیستی علیه مردم کشورش است.
مسئله‌ای که امروز شاهد آن هستیم این است که سرکوب فعالان دینی جمهوری آذربایجان از سوی حکومت این کشور تشدید و بازداشت برخی از فعالان دینی را در پی داشته و قطعا این رویه نیز متاثر از سیاست‌هایی است که از سوی رژیم صهیونیستی و دیگر دولت‌های منطقه به دولت آذربایجان دیکته می‌شوند.
با این اوصاف خبرگزاری دانشجو، به منظور بررسی اهداف دولت آذربایجان در مقابله با آزادی‌های دینی و در پی آن سرکوب شیعیان، نقش رژیم صهیونیستی در اجرای سیاست‌های ضد شیعی دولت آذربایجان و رویکرد دستگاه دیپلماسی کشورمان در مواجهه با مسائل آذربایجان با محمد رضا راسک فعال دانشجویی دانشگاه تهران در حوزه بین الملل و امیر محمد کولانی، دبیر بین الملل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به گفتگو پرداخته که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.
دانشجو: دولت آذربایجان با چه انگیزه و نیاتی به سرکوب شیعان این کشور می‌پردازد؟
راسک: دولت آذربایجان از دوره حیدر علی اف رئیس جمهور سابق این کشور تاکنون مجری سایت‌های سکولار بوده و این سیاست نیز به معنای اجرای یک سیاست سکولار معتدل نبوده که فقط بخواهد دین را از سیاست جدا کند. همانطور که می‌دانیم دین اسلام و به ویژه مذهب تشیع برخلاف دین مسیحیت یک دین کاملا سیاسی است، چون این دین از نظر فقهی حیات مادی و اخروی انسان‌ها را به هم پیوند می‌دهد. با این اوصاف دولت آذربایجان همواره سعی کرده که مذهب تشیع را به عنوان رقیب جدی خود و به اسم سکولاریسم سرکوب کنند.
دولت آذربایجان از ابتدا متحد غرب بوده از این رو همواره بر آن بوده که جز در مواقع جنگ که به تحریک اعتقادات مردم می‌پرداخته دین را به طور کامل تخریب کند. نکته جالب اینکه دولت آذربایجان تلاش می‌کند تا ضمن تاکید به مسائل قومیتی از نظر فرهنگی خود را آذری نشان ندهد و این در حالی است که بنابر تحقیقات صورت گرفته حداکثر ۶۵ تا ۷۰ درصد این کشور را ترک‌های آذری با بافت‌های متنوع تشکیل می‌دهند.
کولانی: متاسفانه دولت جمهوری آذربایجان علیرغم خواست شهروندان خود در پی حذف مسأله مذهب از زندگی مردم این کشور است. سیاست دولت باکو هزینه زایی و نا امن کردن فضا برای قشر مذهبی و شیعه این کشور است. قاعدتاً نمی‌توان این سیاست را صرفاً ابتکار دولت باکو دانست، بلکه این رویه تزریق شده در این سیستم است، آنهم از جانب استکبار و صهیونیسم بین الملل.
دانشجو: با توجه به رویکرد سرکوب گرانه دولت آذربایجان شیعیان این کشور با چه محدودیت‌هایی مواجه هستند؟
راسک: شیعیان در آذربایجان تقریبا آزادی دینی ندارند به این معنا که شیعیان از انجام فعالیت‌های دینی و تشکیلاتی محروم هستند و نمی‌توانند به ترویج عقاید و برپاییهیات‌های عزاداری بپردازند. با این توضیح به نظر بنده که کشور آذربایجان به لحاظ دینی محدودترین کشور باشد و واقعا هم اینگونه است، چون دولت آذربایجان با هرگونه ساماندهی امور مذهبی و ساختار‌های جمعی مخالف است و به راحتی هم مخالفت خود را بروز می‌دهد.
دانشجو: نقش دولت‌های بیگانه از جمله رژیم غاصب صهیونیستی در سرکوب شیعیان آذربایجان را با توجه به نفوذ این رژیم در آذربایجان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
راسک: یکی از مسائلی که در حوزه منطقه‌ای باید به آن توجه کنیم این است که دو کشور آذربایجان و بحرین ۹۰ درصد جمعیت شیعیان را در خود جای داده اند. با این وجود دولت بحرین از سال ۲۰۰۹ با تذکر برخی محافل امنیتی در خصوص خطر صدور انقلاب اسلامی، ترکیب جمعیتی این کشور را با پذیرش مهاجرین اهل سنت پاکستانی و هندی تغییر داد و یک برابری بین جمعیت تشیع و اهل سنت به وجود آورد؛ از سوی دیگر دولت آذربایجان با توجه به اینکه جمعیت شیعیان و ارادتمندان این کشور بیشتر از جمعیت شیعیان در بحرین است سعی کرده بر یک روند قومیتی که یک سیاست انگلیسی است تکیه کند و سیاست‌های ضد شیعی خود را پیش ببرد.
واقعیت این است که امروز دولت آذربایجان تلاش می‌کند تا با کمک رژیم صهیونیستی و موساد و طی چند دوره و چند برنامه به تغییر گفتمان در این کشور بپردازد به گونه‌ای که در خیلی از مواقع دین را به عنوان یک خرافه نشان می‌دهند و این در حالی است که فرهنگ مردم آذربایجان یک فرهنگ شیعیه مذهب است.
آذربایجان دروازه ورود ایران به اروپای شرقی است با این وجود رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند تا با سرمایه گذاری‌های گسترده از نفوذ فرهنگی ایران در این کشور جلوگیری کند و تقریبا هم توانسته روی دولت آذربایجان تاثیر بگذارد؛ البته ترس تغییر رژیم به نفع مردم همواره در دولت آذربایجان وجود داشته به همین دلیل دولت آذربایجان همیشه به عنوان یک رژیم مستنبد ظاهر شده و از هرگونه دخالت مردم در سرنوشت سیاسی خودشان جلوگیری کرده و یا مانع نفوذ تفکرات شیعی و حتی تفکرات دموکراسی وابسته به غرب شده و در مقابل الهام علی اف و همسرش به گسترش یک نوع استبداد جمهوری پرداخته اند.
کولانی: مسلما رژیم صهیونیستی نقش بسزایی در تمامی تحولات منفی منطقه ما دارد، خواه در کشور‌های عربی و منطقه خاورمیانه باشد، خواه در قفقاز و آسیای مرکزی؛ در این مورد نیز نقش رژیم صهیونیستی و همچنین برخی دول منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای همچون ترکیه و آمریکا غیر قابل کتمان است.
دولت‌های بیگانه به دلیل آنکه نمی‌خواهند شبکه‌ای از مسلمانان مبارز در جهان اسلام شکل بگیرد که با افکار پوسیده غربی به مقابله بپردازند در پی ایجاد تفرقه و همچنین آسیب رساندن به مبارزان این راه هستند و از هیچ عمل بی‌رحمانه‌ای در این حوزه فروگذار نمی‌کنند.
واکنش دستگاه دیپلماسی ایران به سرکوب شیعیان آذربایجان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ پیشنهاد شما به عنوان بخشی از بدنه جنبش دانشجویی به دستگاه دیپلماسی چیست؟
راسک: با توجه به اینکه اکثر جمعیت کشور آذربایجان شیعیه هستند از این رو دستگاه دیپلماسی کشورمان همواره تلاش کرده تا یک سیاست خنثی را در مقابل اقدامات دولت آذربایجان در پیش بگیرد و در مقابل بر سیاست ایجاد تعاملات گسترده تاکید کند؛ اما در مقابل ما شاهد جسوریت بیشتر دولت آذربایجان در مقابل سیاست حسن همجواری ایران بوده ایم. به نظر بنده دستگاه دیپلماسی کشورمان در مقابل مسائل آذربایجان چه در رابطه با شیعیان و چه در رابطه با دیپلماسی فرهنگی به طور کامل از خود ضعف نشان داده است.
ما نیازمند این هستیم که فرهنگ‌های ایرانی و دینی در کشور آذربایجان تقویت شوند؛ اگر چه دولت آذربایجان با نوروز از این حیث که خود را وابسته به ایران باستان می‌داند مخالف است. به هر روی ما باید به سمتی برویم که بتوانیم سیاست‌های فرهنگی متناسبی را با دولت آذربایجان در پیش بگیریم. معتقدم بهره وری دستگاه دیپلماسی ایران در حوزه کشور آذربایجان خیلی ضعیف بوده و سفیر فعلی کشورمان در آذربایجان هم که با همین حدس و گمان‌ها رفت نتوانست ارزیابی‌های لازم را انجام دهد به همین دلیل ما امروز داریم از سیاست‌های دیپلماسی و فرهنگی به سمت سیاست‌های امنیتی و نظامی پیش می‌رویم.
ما باید در رابطه با آذربایجان به سمت یک سیاست گذاری فرهنگی و اجتماعی پیش برویم و سعی کنیم دولت این کشور را به پذیرش خیلی از واقعیت‌هایی که در این آنجا وجود دارد وادار کنیم. مضاف بر این ما باید سیاست تهاجمی را جایگزین سیاست‌های خنثی کنیم، چون ظرفیت‌های کشورمان در آذربایجان به ویژه در حوزه تاریخی و فرهنگی با توجه به وجود قومیت‌های ایرانی از جمله گیلگ‌ها و ایرانی تبار‌ها ظرفیت بالایی است. به هر روی ما با تغییر سیاست‌های سیاسی و فرهنگی خود می‌توانیم ارزیابی‌های صهیونیست‌ها را در آذربایجان به هم بزنیم؛ اما اگر بخواهیم کوتاه بیاییم سیاست تهاجم فرهنگی دولت آذربایجان در مناطق آذری نشین کشورمان خیلی بیشتر می‌شود و این می‌تواند برای ما مشکل ساز شود.
کولانی: دولت و دستگاه سیاست خارجی کشورمان نیز تاکنون واکنش اثرگذاری به این مسأله نشان نداده اند و متأسفانه در این حوزه منفعلانه عمل کرده اند. دولت باید درک کند که ظرفیت شیعیان در سراسر عالم سرمایه‌ای بی بدیل برای حفاظت از آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی است و حفظ جان و امنیت ایشان از اوجب واجبات است. وزارت امورخارجه می‌تواند در کنار احضار نمایندگان دولت جمهوری آذربایجان در تهران به وزارت خارجه، به صورت مستقیم با دولتمردان جمهوری آذربایجان وارد بحث شوند و تذکرات جدی با پشتوانه عملیاتی را به آن‌ها ابلاغ کنند و آنان را از تکرار این وقایع بر حذر دارند.
ارسال نظرات