استان کرمان مستعد احداث سد‌های خاکی زیر ۳۰ متر است / اظهار نظر‌های وزارت نیرو در استان کارشناسی نیست

حسن اشرف گنجویی، کارشناس مسائل تامین آب در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، با اشاره به مسئله بحران تامین آب در استان کرمان گفت: مسئله بحران آب چیزی نیست که از یک کشوری بسته بندی و به کشور ما منتقل شده باشد؛ بنابراین برای اینکه درباره مسائل آبی بررسی کنیم باید مطالعه و ارزیابی انجام دهیم و نتایج ارزیابی را جمع بندی کنیم که بحران آب در یک منطقه یا یک کشور به چه صورت ایجاد شده.

گنجویی درباره پارامتر‌های بحران آب در استان کرمان بیان کرد: بنده در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدم که بحران آب در استان کرمان تابع یکسری پارامتر‌هایی است که ایجاد شده به عنوان مثال وزارت نیرو مسئله چاه‌های غیرمجاز را نام می برد و یکی از عوامل بحران آب چاه‌های غیر مجاز بیان می شود؛ معنای چاه غیرمجاز چیست؟ چطور می شود در یک جایی که تکالیف وزارت نیرو طبق قانون توزیع عادلانه آب معین است به یک باره چاه غیر مجاز زده شود؟

این کارشناس مسائل آب عنوان کرد: قانون توزیع عادلانه آب می گوید هر شرکتی که می خواهد در هر جایی چاه بزند باید این کار را با هماهنگی و توافق با وزارت نیرو انجام دهد؛ وقتی که یک مطلب گویا و معینی در قانون مطرح می شود ما نباید چاه‌های غیرمجاز را نام ببریم، چون به نوعی با هماهنگی وزارت نیرو بوده است و من اسم این چاه‌ها را غیرمجاز نمی گذارم، این‌ها چاه‌های وزارت نیرو است.

وی افزود: وزارت نیرو در گوشه و کنار بیان می کند که اگر من بخواهم این چاه‌ها را پلمپ کنم با بحران اجتماعی روبرو خواهیم شد؛ در حالی که شرکت آب و منطقه‌ای معین نکرده است که چاه‌های غیرمجاز متعلق به چه افرادی است و افرادی که چاه غیرمجاز دارند چند دنگ مالکیت دارند؟ من به عنوان یک کارشناس به کسانی که مالکیت خرد دارند تمام حق می دهم؛ اما بقیه که یک چاه عمیق مالک است و کشت‌وکارش هم بر اساس مصوبات جهاد کشاورزی نیست و آب بری بالایی دارد هم محق است؟

حسن اشرف گنجویی، کارشناس مسائل تامین آب درباره برنامه و آبخیزداری برای مهار آب‌های سطحی تصریح کرد: مهار آب‌های سطحی یک چیز تعریف شده در سطح جهان است و بنده با تمام تحقیقاتی که در استان کرمان داشتم متوجه شدم که استان کرمان برای احداث سد‌های خاکی زیر سی متر مستعد است؛ یعنی سد‌هایی که ۸۰ کیلومتر مربع حوزه آبی داشته باشد و تا پنج متر مکعب آب ذخیره کنیم و این آب ذخیره شده که این آب پیک سیل آب است و اجازه نمی‌دهد که سیلاب وسیله خرابی پایین دست شود.

وی توضیح داد: بنده معتقدم وزارت نیرو از استان کرمان شناخت کافی ندارد و بنابراین اظهار نظر‌های وزارت نیرو در استان کرمان منطبق بر کار کارشناسی نیست؛ ما نمی توانیم قانون تعیین کنیم که، چون سد گتوند مشکلاتی را در خوزستان ایجاد کرده، پس سد سازی کار اشتباهی است؛ اما در استان کرمان با توجه به بوم منطقه بیش از ۳۰۰ سد خاکی زیر سی متر قابلیت احداث دارد.

حسن اشرف گنجویی گفت: آیا کسانی که در حوزه آب استان کرمان سیاستگذاری می کنند، یک بار از یک مادرچاه یا قنات بازدید کردند؟ تعدادی مادرچاه در بخش‌های کوهستانی استان وجود دارد که هرگز خشک نخواهد شد همانطور که قرن‌ها خشک نشده اند، ولی به راحتی در گوشه و کنار مطرح می کنند که قناتی در استان کرمان وجود ندارد و قنوات در این استان خشک شده اند.

این کارشناس مسائل آب درباره چاه‌های صنعتی تصریح کرد: چاه‌های صنعتی با دو متر مکعب در شبانه روز مجوز می گیرند؛ اما همین چاه‌ها کم کم به ۳۰ لیتر در ثانیه می رسد! چه افرادی این کار را انجام می‌دهند و پیگیر این قضایا هستند؟

حسن اشرف گنجویی گفت: مسئله بحران آّب در کرمان امسال تشدید شده و ما شاهد آن هستیم که مردم در چند روستا و حتی برخی از شهر‌ها آب برای خوردن نداشتند که دلیل آن ایجاد بندانحرافی غیرکارشناسی و غیرهنجار در برخی از مناطق است و بیشتر آب از زیر بستر رودخانه حرکت میکند و مقدار کمی آب به جایی که باید برود، میرسد.

وی افزود: ما اگر همین قنوات را در استان کرمان احیا کنیم و تمام قنوات که در زمین‌های ملی ارباب پیدا کردند، ما بیاییم این موارد را ریشه یابی کنیم و دنبال کنیم به اعتقاد من مشکل کمبود شرب در استان نخواهیم داشت.

کارشناس مسائل تامین آب عنوان کرد: در حوزه آبریز رودخانه هلیل با نسبت معین تصمیم به سدسازی صورت می گیرد و همه تحقیقات در منطقه جیرفت و جنوب کرمان در سد هلیل انجام شده؛ یعنی سد هلیل بر مبنای کار جامعه کارشناسی صورت گرفته و سد هلیل اساس کار است، وقتی ما یک کار اساسی در سد هلیل انجام دادیم هر کار دیگری که بخواهیم صورت دهیم باید بر مبنای مطالعات این سد باشد.

حسن اشرف گنجویی درباره تاسیس سد صفارود رابر بیان کرد: سد صفارود رابر زمانی می تواند از لحاظ کارشناسی معنا و مفهوم داشته باشد که تمامی مطالعات آن با هماهنگی سد هلیل باشد و یک مورد دیگر این است که وقتی که ما تونل می زنیم؛ یعنی ما داریم زه آب‌های زمین را می گیریم و سوال مهم این است که زه آب‌ها برای کجاست و از کجا جاری می‌شود و نکته این است که چه کسی این موارد را نادیده گرفته که طرح انتقال آب را اجرایی کرده؟

وی در پایان درباره نقش دانشجویان در جلوگیری از بحران‌ها گفت: تنها طیفی که از نیرو‌های ما که می توانند جلوی این بحران را بگیرند، قشر دانشجو است؛ یعنی اگر دانشجویان استان کرمان به این موارد ورود پیدا کنند آن موقع است که می توانیم حرکتی انجام دهیم که شایسته کشور، انقلاب، مذهب و جامعه‌مان باشد.

فیلم کامل: