زبان فارسی باید به عنوان زبان علمی اولویت دار در سطح جهان شناخته شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، در این مراسم پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیات و فناوری که به صورت وبینار در این نشست حضور داشت با اشاره به هفته پژوهش و بیست و سومین نمایشگاه هفته پژوهش گفت: رهبر معظم انقلاب بار‌ها تاکید کردند که باید برای گسترش زبان فارسی در سطح بین المللی و جهان به عنوان یک زبان علمی کوشا باشیم و قطعاً یکی از ماموریت‌های اصلی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری اجرای فرامین مقام معظم رهبری است.

وی افزود: تولید علم ایران سال ۱۹۹۶ با ۸۵۶ مقاله رتبه پنجاه و چهار را در جهان داشت و در سال ۲۰۲۱ میلادی با قریب ۷۸ هزار مقاله به رتبه ۱۵ رسیده است که این بدلیل حمایت‌های بی دریغ رهبری و سرمایه گذاری خوبی که در این حوزه انجام گرفت وباعث شد که جایگاه بسیار خوبی در جهان پیدا کنیم.

وی گفت: این رشد در حالی اتفاق افتاده است که تمام کشور‌های در حال رشد و پیشرفته دنیا، سرمایه گذاری‌های عجیبی در پژوهش و فناوری کرده اند و آن‌ها هم مرتباً خود را ارتقا داده اند و ما در یک مسابقه بین المللی توانستیم چنین دستاورد‌هایی را داشته باشیم.

وی در ادامه به تعداد نشریات مورد تایید وزارت علوم اشاره کرد و گفت: تا پایان سال ۱۴۰۰، هزار و ۴۲۶ نشریه منتشر شده است که بیشترین تعداد نشریه مورد تایید وزارت علوم در حوزه علوم انسانی است و طبق آماری که در سال ۱۴۰۰ داریم ۷۸۸ مربوط به حوزه علوم انسانی، اجتماعی و اسلامی،۲۲۷ نشریه فنی مهندسی و ۱۸۵ نشریه کشاورزی و منابع طبیعی و ۱۶۰ نشریه در حوزه علوم پایه بوده است.

صالحی یادآور شد: در نشریات داخلی که به زبان فارسی به چاپ می‌رسند حدود ۸۰۰ مجله در حوزه علوم انسانی وجود دارند، در شرایطی که رهبر معظم انقلاب دستور فرمودند زبان فارسی را به عنوان زبان علمی در سطح جهان گسترش دهیم.

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیات و فناوری گفت: در سال ۲۰۲۱ میزان مقالاتی که در ایران به چاپ رسیده ۷۸ هزار مقاله بوده است بنابراین اگر بتوانیم مجوز مجلات فارسی را در نمایه‌های بین المللی در اسکوپوس بگیریم عملا نه تنها زبان فارسی را به نوعی در نشریات بین المللی وارد کرده‌ایم و گسترش داده ایم بلکه کمک کردیم مقالات و ایده‌ها و نظریه‌های ما در سطح جهان بیشتر دیده شود و خوانده شود.

وی گفت: در یک سال گذشته اقدامات متنوعی را در این زمینه انجام داده و کارگاه‌های زیادی را برگزار کردیم و کتابچه‌های راهنما منتشر کرده ایم. حتی بار‌ها برای مدیران مسول و دبیران مجلات و روسای دانشگاه‌ها را در این زمینه توجیه کردیم. شیوه نامه‌های تشویقی برای مدیران مسئول و سردبیران گذاشتیم و در کنار آن جوایز نقدی در نظر گرفتیم.

صالحی بیان کرد: تمامی نشریاتی که در یک سال گذشته موفق شدن در نمایه اسکوپوس نمایه شوند ۱۰۰ میلیون جایزه دریافت می‌کنند و حتی جایزه نقدی به افراد هم دادیم و سعی کردیم که این اقدامات تداوم داشته باشند.

وی با بیان اینکه تا کنون ۱۵۰ نشریه را که به نمایه اسکوپوس نزدیک هستند انتخاب شده اند، گفت: ما بر روی ۱۵۰ نشریه سرمایه گذاری بیشتری کردیم. اگر ما بتوانیم در "دی او جی" که در واقع پیش نیاز است، نمایه سازی را انجام دهیم قدم بزرگی را برداشته ایم که البته ما در یک سال گذشته توانسته‌ایم بیش از ۹۱ مجله مان را در "دی او جی" نمایه کنیم که مجموع آن‌ها در کل کشور به ۶۹۶ مجله رسیده است.

صالحی با بیان اینکه ما در تعداد نشریات دسترسی باز ایران با ۶۹۶ نشریه رتبه هفتم جهان را داریم، افزود: مهم این است که زبان فارسی از بین ۸۰ زبانی که دی او جی دارد رتبه یازدهم را داراست. باید تلاش کنیم تا این رتبه را به سمت رتبه‌های بالاتر بیاوریم یعنی زبان فارسی به عنوان یک زبان علمی اولویت دار در سطح جهان شناخته شود و این دستور رهبر معظم انقلاب را اجرا کنیم.

عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: سایت رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران قرار است بیش از آنکه مرجع اطلاع رسانی باشد، به مرجعی برای اطلاعات پژوهشی تبدیل شود.

در ادامه مراسم رونمایی از مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران،  رضا ماحوزی معاون پژوهشی و عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی بیان کرد: این موسسه مکان پژوهش و پژوهشگران حوزه آموزش عالی اعم و فناوری است؛ سازمان و نهادی که هم به ارتقاء وجودی، علمی و هویتی خود می اندیشد و هم به ارتقاء آموزش عالی ایران. آرزوی ما ارتقای این مکان به پاتوق مطالعاتی و پژوهشی علم پژوهان، دانشگاه پژوهان و علاقمندان حوزه آموزش عالی، علم و فناوری است. به همین منظور علاوه بر نیروی انسانی مجرب و کوشش در حوزه علم آموزی، نیازمند مقدمات و پیش نیازهای به روز و اقدامات فناورانه و سیستم اداری خلاق و متناسب با این برنامه هستیم. مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران یکی از این مقدمات و پیش نیازهاست و از امروز آغاز به کار می کند.

ماحوزی افزود: مرکز آمار آموزش عالی ایران با قدمتی 50 ساله به همت همکاران در موسسه پژوهش و برنامه ریزی سالانه اطلاعات ارزشمند و ذی قیمت متقاضیان ورود به دانشگاه، دانشجویان، استادان و فارغ التحصیلان آموزش عالی را گردآوری می کند و در قالب سالنامه های آماری آموزش عالی منتشر می نماید. این مرکز بر اساس شاخص هایی همچون اساتید، دانشگاه، شیوه آموزش، رشته، جنسیت، مرتبه، نوع وابستگی، قومیت و نمره شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: آنچه در این میان مغفول مانده و محققان و سیاست گذاران حوزه آموزش عالی را به سمت پیمایش های بزرگ و کوچک سوق داده است، شناسایی ذهنیت، عملکرد و کنش همین کنشگرانی است که آمار کمی از آنها در اختیار است اما زیست دانشگاهی آنها بر ما پنهان است یا لااقل آشکار نیست.

ماحوزی با بیان اینکه برای هرگونه سیاستگذاری مبتنی بر دانایی به داده ها و اطلاعاتی نیاز دارد، افزود: شاخص هایی همچون ارزیابی دانشجویان و دانشگاهیان از فعالیت های دانشگاهی، وضعیت سرمایه اجتماعی دانشجویان و دانشگاهیان، گرایش های سیاسی آنان، میزان وفاداری آنها به کشورو هویت ملی، تولید و مصرف فرهنگی دانشگاهیان، میل به ماندن و مهاجرت و غیره باید در اختیار ما باشد.

وی با اشاره به افتتاح مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران گفت: این سامانه و سایت رصد فرهنگی و اجتماعی که طراحی و ساخت آن از سه سال قبل آغاز شد تلاش دارد تا شاخص ها و پیش نیازهای نامبرده را بر پایه پژوهش ها و پیمایش های انجام شده فراهم آورد و خروجی آن پایه ای برای پژوهش های بیشتر و سیاست گذاری های لازم در عرصه آموزش عالی خواهد بود.

ماحوزی با بیان اینکه پژوهش های پیمایشی از جمله پژوهش های هزینه بر و زمان بر هستند، گفت: سازمان های رسمی پیمایش های بزرگی را انجام می دهند اما دیتا و اطلاعات پژوهش ها به اندازه کافی مورد استفاده قرار نمی گیرد زیرا پراکنده اند و دسترسی به اطلاعات را دشوار می کند. این در حالی است که این خلأ را مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی پوشش می دهد. این مرکز درصدد است گردآوری اطلاعات مربوط به آموزش عالی را گردآوری و مطالب تولید شده را تحلیل کند.

عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: سایت رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران قرار است بیش از آنکه مرجع اطلاع رسانی باشد، به مرجعی برای اطلاعات پژوهشی تبدیل شود.

وی بیان کرد:‌ یکی از نکات قابل تمایز در این مرکز این است که موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با همکاری ایران داک، ساماندهی اطلاعات و داده های پیمایشی را در اختیار محققان قرار می دهد. سامانه مرکز رصد برای پژوهشگرانی که امکان دسترسی به اطلاعات موسسه را دارند، متناسب با نیازشان اطلاعات موجود در سامانه را متناسب با نیازشان گزینش و انتخاب می کند.