مفاهیم دینی و مقدس نباید «سطحی» نمایش داده شوند/ مشکل جدی در کتاب «داستان بریده بریده»، مظلومیت تاریخ است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از تلویزیون اینترنتی کتاب، محمود مطهری‌نیا دربارۀ نقص روایت‌های ما دربارۀ اهل بیت (ع)، بیان کرد: روایت ما از اهل بیت (ع) معمولاً به گونه‌ای است که فقط مناسب مخاطب شیعه و ایرانی است. تاکنون تلاشی نکرده‌ایم که روایت‌هایمان از اهل بیت (ع) برای دیگر ادیان هم قابل درک باشد. باید از کسانی که دنیای غیرشیعه و ایرانی را تجربه کرده‌اند، بخواهیم که گردهم جمع شوند تا به دنبال آن نهضت ترجمه راه‌اندازی شود. بخشی از آثار ایرانی قابلیت ترجمه در بازار‌های جهانی را دارند و بقیۀ آثار هم بعد از بازنویسی قابل ترجمه خواهند بود. ما باید ادبیات داستانی شیعه را در دنیا ارائه کنیم.

وی با اشاره به مشکلات تاریخی برخی از تولیدات فرهنگی در حوزۀ دین، گفت: مشکل جدی در کتاب «داستان بریده بریده» و سایر کتاب‌هایی از این‌دست و برخی آثار نمایشی، «مظلومیت تاریخ» است. بسیاری از افرادی که تاریخ را مطالعه می‌کنند فکر می‌کنند در آن صاحب‌نظر هستند درحالی‌که شناختن شخصیت‌ها، موقعیت‌ها، مکان‌ها و... در یک فضای تاریخی نیازمند تخصص است. سبک روایت داستان‌های تاریخی به ویژه در تاریخ اسلام روش «تک‌گویی و کنار هم قرار دادن خرده روایت‌ها» بوده است. در این سال‌ها با افزایش تولید و حمایت از داستان‌نویسی توسط ناشران این حجم از داستان‌نویسی و پرورش داستان برای انتقال پیام وجود نداشته است.

 مطهری نیا دربارۀ کتاب «داستان بریده بریده»، مطرح کرد: برای روایت داستان‌های تاریخی زندگی اهل بیت (ع)  باید فهمی از دنیای آن‌ها داشته باشیم. در فضای داستانی سخت‌گیری‌های کار‌های پژوهشی وجود ندارد،   اما نویسندۀ کتاب «داستان بریده بریده» با اشاره به اینکه کتاب را با معیار پژوهشی نوشته است، بنابراین سخت‌گیری نسبت به محتوا و مطالب کتاب امری لازم و طبیعی است. به انتشارات کتابستان پیشنهاد می‌کنم درکتاب‌های تاریخی گروهی از افراد متخصص و سخت‌گیر را در این حوزه  به‌کارگیرند. نقد‌هایی که به این کتاب وارد می‌کنیم به معنای کنار گذاشتن آن نیست، بلکه کتاب ارزش خواندن دارد و این نقد‌ها از جذابیت‌های آن کم نمی‌کند.

سعید طاووسی‌مسرور در ادامۀ نشست دربارۀ توجه به داستان‌های حوزۀ معصومین، گفت: توجه به این حوزه در سال‌های اخیر امر مبارک و ورود به آن کار دشواری است. دربارۀ کتاب «داستان بریده بریده» در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بدون حضور ناشر و نویسنده و به نمایندگی از سوی آن‌ها صحبت کردم و نقدی انجام دادم. به نظر من، نقد باید شنیده شود. اگر نقد وارد باشد، باید اعمال شود و اگر نقد وارد نباشد، باید به آن پاسخ داد.

وی افزود: در کتاب «داستان بریده بریده» ادامۀ جریان انتشارات کتابستان را می‌بینیم. کتاب‌ها به زبان محاوره منتشر می‌شوند که لزوماً بد نیست، اما در متن این کتاب ادبیات مناسب معصومین (ع) به کار گرفته نشده است، در حالی است که مؤلف در مقدمۀ کتاب ذکر کرده که در فضای پژوهش حدیث فعالیت داشته است. کتاب روایت داستانی خوبی ندارد و تخصص ادبی در آن دیده نمی‌شود. پرفروش و پرمخاطب بودن یک کتاب واقعیت ملموسی است، اما ملاک تعیین‌کننده و حُسن کار نیست. از زبان یا درباره معصوم (ع) نوشتن کار دشواری است.

طاووسی مسرور در پایان گفت: مفاهیم دینی و مقدس نباید سطحی نمایش داده شوند. استفاده از ادبیات عامیانه ایرادی ندارد، اما استفاده از ادبیات «چاله‌میدانی» در آثار ما نباید دیده شود. وقتی در قالب رمان یا داستان در فضای دوران امام حسین (ع) را به تصویر می‌کشیم، نباید از فرهنگ، اسم و ادبیات حال حاضر استفاده کنیم و سطح واقعۀ عاشورا را پایین بیاوریم و باید کاری کنیم که همچنان در اذهان مردم مقدس باقی بماند.

گفتنی است، بازپخش برنامه‌های تکیه کتاب ساعت ۱۶:۰۰ همان روز در ketab.tv پخش می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند این برنامه را از آرشیو این تلویزیون مشاهده کنند.