دستیابی پژوهشگران جهاد دانشگاهی به فرمولاسیون تولید مالچ معدنی برای کنترل ریزگردها

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسن مسلمی نائینی رییس جهاددانشگاهی با اشاره به دستیابی پژوهشگران این نهاد به فرمولاسیون مالچ معدنی گفت: در پی گسترش پدیده ریزگرد طی سالیان اخیر در کشور و حتی خاورمیانه، مسئولین، پژوهشگران و محققان کشور راهکار‌های مختلفی را برای جلوگیری از این بحران بررسی کرده اند که در این میان پژوهشگران جهاددانشگاهی موفق به کسب دانش فنی تولید فرمولاسیون مالچ معدنی شدند.

وی با بیان اینکه از علل اصلی به وجود آمدن ریزگرد‌ها سدسازی بی رویه، خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها و فرسایش خاک است، تصریح کرد: یکی از روش‌های اصلی تثبیت خاک در مناطق بیابانی استفاده از روش مالچ پاشی (عمدتا مالچ نفتی) است. مالچ نفتی مایعی غلیظ و سیاه است که بر اساس چسباندن اجزای خاک توسط مواد نفتی نظیر قیر عمل می‌کند. این نوع مالچ دارای مضرات فراوانی است، به طور مثال پس از مالچ پاشی سطح خاک سیاه شده که خود سبب افزایش ضریب جذب حرارتی می‌شود و پس از اجرای آن کسی نمی‌تواند روی آن تردد کند و چنانچه مالچ پاشی در کنار مناطق روستایی انجام شود، جلوی عبور انسان و دام‌ها را می‌گیرد، از نفوذ آب‌های سطحی به داخل زمین و خاک جلوگیری می‌کند و اثربخشی آن پس از سه یا چهار سال از بین می‌رود و خود نیز تبدیل به ریزگردی می‌شود که سرطان‌زا است.

رییس جهاددانشگاهی در ادامه عنوان کرد: با توجه به موارد مذکور، محققان و پژوهشگران جهاددانشگاهی سمنان در پی فرموله کردن و تولید مالچ طبیعی و زیست سازگار با محیط زیست برآمدند که علی رغم اثربخشی بالا، مضرات مالچ نفتی را نداشته باشد؛ لذا مرکز خدمات تخصصی زمین شناسی و معدن جهاددانشگاهی سمنان موفق به دستیابی به فرمولاسیون ویژه و تولید نیمه صنعتی مالچ معدنی شد که مواد تشکیل دهنده آن همگی طبیعی و با توجه به پتانسیل‌های معدنی شهر سمنان انتخاب شده اند.

دکتر مسلمی نائینی افزود: علاوه بر بازدید استاندار و نماینده، ولی فقیه سمنان در سفر اخیر وزیر کشور به استان سمنان، این طرح رونمایی و مورد حمایت مادی و معنوی از سوی معاونت عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور قرار گرفته است.

وی در خصوص مهمترین خصوصیات مالچ معدنی بیان کرد: مالچ معدنی یک محلول آبی خنثی، شامل نمک‌های عناصر کلسیم و منیزیم است که قابلیت جذب رطوبت بسیار بالایی دارد. به طوری که در شب رطوبت محیط را جذب کرده و در طول روز سطح خاک را مرطوب نگاه می‌دارد و از بروز گرد و غبار جلوگیری می‌کند (این محلول از واکنش سنگ معدنی دولومیت با HCl حاصل می‌شود).

رییس جهاددانشگاهی مزایای این محصول را عدم استفاده از ترکیبات و مشتقات نفتی و روغنی در آن دانست و گفت: مالچ معدنی سبب جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌شود و همچنین از نظر قیمت بسیار مقرون به صرفه است.

مسلمی نائینی یادآور شد: از آنجا که پوشش گیاهی مناطق بیابان مقاوم به شوری است، این ماده آسیبی به پوشش گیاهی وارد نمی‌کند و افزودنی‌های دیگری که در فرمولاسیون این ترکیب وجود دارد باعث اصلاح خاک و بهبود شرایط رشد گیاه می‌شود. نحوه اجرای این محصول نیز مشابه مالچ نفتی بوده و حتی با توجه به ویسکوزیته کمتر اجرای آن راحت‌تر از مالچ نفتی است.

وی در رابطه با ویژگی‌ها و اجزای تشکیل دهنده مالچ معدنی تولید شده توسط جهاددانشگاهی سمنان اظهار کرد: این محصول حاوی نمک‌های جاذب و نگهدارنده رطوبت، هیدروژل‌های آلی جهت افزایش چسبندگی بین اجزای خاک، مواد معدنی و سوپر جاذب و عاری از عناصر سنگین و سمی، عدم استفاده از ترکیبات و مشتقات نفتی و روغنی، مناسب برای پوشش‌های گیاهی بیابانی، قابلیت اجرای آسان، آب، قیمت مناسب و قابل استفاده بودن در بیابان ها، جاده‌های خاکی، مسیر‌های معادن و روستاها، پیست‌های سوارکاری، موتورسواری، اتومبیل رانی و... از جمله ویژگی‌های این محصول است.

بر اساس اعلام رییس جهاددانشگاهی با ثبت اختراع، دانش فنی فرمولاسیون تولید مالچ معدنی توسط جهادگران جهاددانشگاهی در سمنان به دست آمده و نمونه اولیه محصول ساخته شده است که با حمایت‌ها، مخصوصا در وزارت کشور می‌تواند به تولید انبوه برسد.