چند قدم تا آسیب جدی به ظرفیت پزشک متخصص / لزوم رفع ابهام ماده ۶۹ لایحه برنامه هفتم توسعه
گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ براساس آمار‌ها، سرانه پزشک متخصص در کشور پایین است. اکنون میانگین سرانه پزشک متخصص در کشور‌های اروپایی ۲۴۵ و در کشور‌های منطقه ۱۴۳ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، اما در ایران فقط ۶۲ پزشک متخصص به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر وجود دارد. حتی کشور‌هایی مثل قطر، عربستان سعودی، ازبکستان، ارمنستان و قزاقستان سرانه بسیار بالاتری نسبت به میانگین منطقه دارند.
این مسئله به برنامه هفتم نیز راه پیدا کرده است. پیش از این نمایندگان مجلس در گزارش‌های متعددی از کمبود پزشک متخصص گلایه کرده بودند. علاوه بر این دکتر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در آذرماه ۱۴۰۰ از عزم جدی مجلس در این زمینه خبر داده و گفت: «مصمم هستیم که ظرفیت پذیرش دانشجو در حوزه پزشکی را بالا ببریم.».
اما وجود ابهام در یکی از بند‌های لایحه برنامه هفتم، باعث شده که افزایش ظرفیت تخصص پزشکی با، اما و اگر‌هایی همراه شود. علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰، در همین باره می‌گوید: «این بند در حالی صحبت از افزایش ظرفیت تخصص پزشکی به میان آورده که اگر ابهام را از متن لایحه برطرف نکنیم، این بند به عنوان یک فریب بزرگ برای مجلس بشمار می‌رود. این بند ممکن است آسیبی جدی به افزایش ظرفیت متخصص پزشکی در کشور بزند. در نتیجه کمبود پزشک متخصص در مناطق دورافتاده و محروم کشور بیش از پیش افزایش یابد.»
حاصل این نسبت مشخص نیست
ماجرا از این قرار است که در بند ج ماده ۶۹ لایحه آمده است: «بگونه‌ای برنامه‌ریزی شود که تا پایان برنامه نسبت دستیاران تخصصی و متخصصین بالینی به پزشک عمومی حداقل به یک برسد.»
به گفته دکتر شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، این نسبت در حال حاضر با رسیدن به عدد ۱.۲ محقق شده به حساب می‌آید. از طرفی دکتر منظور، نماینده دولت در جلسه بررسی این بند در مجلس، اعلام کرد که حاصل این نسبت هم اکنون ۰.۶۷ برآورد می‌شود. این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد که معاون آموزشی وزارت بهداشت عدد دیگری را در این زمینه به رسانه‌ها گفته است. دکتر باقری‌فرد می‌گوید: «حاصل این نسبت براساس آمار‌های سازمان نظام پزشکی، ۰.۵ است.» وی در حالی این سازمان را مسئول ارائه آمار پزشکان می‌داند که رئیس سازمان نظام پزشکی، خود اعتبار این آمار‌ها را زیر سوال می‌برد. دکتر رئیس‌زاده ضمن اشاره به این‌که بخشی از پزشکان عمومی به شغل دیگری مشغول هستند، می‌گوید: «آمار دقیقی که بتوان گفت چند نفر از آن‌ها غیرفعال هستند یا در قید حیات نیستند و مهاجرت کرده‌اند را فعلاً نداریم؛ زیرا باید از سامانه‌های ثبت احوال و گذرنامه برای ارائه آمار دقیق استفاده کنیم و برنامه داریم که آمار پزشکان فعال را دقیق و به روز کنیم؟!»
نسبت مبهم از لایحه حذف خواهد شد
دکتر شهریاری با تاکید بر این‌که نهاد‌های مختلف، اعداد متفاوتی برای این نسبت اعلام کرده‌اند، می‌گوید: «تا وقتی که ابهام این نسبت برطرف نشود، مجلس به آن رای نخواهد داد. از طرفی اگر ابهام باقی بماند، بند حذف خواهد شد.»
البته لازم به ذکر است که مشکلات امروز مردم در دسترسی به پزشک متخصص، حاصل بی‌توجهی قانون گذاران و مدیران اجرایی در سال‌های قبل بوده است. برای مثال اگر در برنامه ششم به افزایش ظرفیت تخصص پزشکی توجه شده بود، امروز بخش زیادی از مشکلات کم‌رنگ‌تر می‌گردید. حال باید دید در روز‌های آینده مجلس نسخه تربیت پزشک متخصص را چگونه می‌پیچد. تصمیمی که مسیر قانون‌گذاری در پنج سال پیش رو را مشخص می‌کند.