مشاهده نسخه فارسی رمان عربی «تل أبیب سقطت» توسط رهبرانقلاب /قصه روزگار فلسطین به قلم نویسندگان عرب و مسلمان+فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو-علی حامدین، کتاب‌های داستانی از جمله آثاری هستند که توانایی بسیاری در روایتگری سرگذشت اقوام و ملل گوناگون دارند و چه بسا در این وظیفه، از همتایان صرفا تاریخی خود نیز بهتر عمل می‌کنند.

در این میان، بیان سرگذشت رنج مردم مظلوم فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی، علاوه بر اینکه برای آگاه کردن مردم سرزمین‌های دیگر از قصه اشغال فلسطین ضروری است، محتوایی غنی و جذاب برای یک کتاب داستانی فراهم می‌کند.

کتابستان معرفت، از جمله انتشارات‌هایی که آثاری داستانی در زمینه فلسطین را ترجمه کرده و به چاپ رسانده است. در ادامه، به معرفی مواردی از این کتاب‌ها می‌پردازیم.

تل آویو سقوط کرد

«تل آویو سقوط کرد»، نوشته نویسنده لبنانی، سمیه علی هاشم است که توسط سعیده سادات حسینی ترجمه شده است. رمانی که درست یک سال پیش در روز ۲۴ اردیبهشت‌ماه و در زمان حضور رهبر انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب تهران، دکتر آذرشب از اساتید زبان و ادبیات عرب، یک نسخه عربی آن با عنوان «تل أبیب سقطت» را به رهبر انقلاب هدیه کردند.

رهبری نیز در بازیدید صبح امروز خود از سی و پنجمین نمایشگاه کتاب، از غرفه انتشارات کتابستان معرفت بازدید کرده و ترجمه این کتاب را مشاهده کردند.

این رمان سناریوی آزادی فلسطین و از بین بردن موجودیت اسرائیل است و توانست در سال ۱۴۰۱ جایزه جشنواره کتاب فلسطین را به دست بیاورد.

اکسیژن برای مرده‌ها نیست 

کتابی که در فضایی میان رئالیسم و سوررئالیسم، در روایتی جذاب و رازآلود، فساد حاکم بر کشورهای عربی و اعتراضات مردم را به تصویر می‌کشد. اتفاقات درهم‌تنیدۀ این رمان تا لحظۀ آخر خواننده را به دنبال خود می‌کشاند تا کتاب را زمانی ببندد که پاسخ آخرین معما را هم یافته باشد.

کتاب «اکسیژن برای مرده‌ها نیست»، رمانی است به قلم شهیده هبه ابو ندی. این کتاب در سال ۲۰۱۷ در جایزه شارجه برای خلاقیت عرب مقام دوم را کسب کرد. ابو ندی در انتظار چاپ دوم رمانش بود که در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۳ در حملات اخیر اسرائیل به غزه به شهادت رسید. انسیه سادات هاشمی ترجمه این کتاب را برعهده داشته است.

بازگشت به رام الله

کتاب «بازگشت به رام الله»، اثری است به قلم مرید برغوثی، شاعر توانمند فلسطینی. این کتاب، تاکنون یکی از والاترین شکل‌های نوشتن تجربۀ وجودی نزد گروه‌های مختلف فلسطینی بوده است. کتاب، به دلایل سیاسیِ جدایی مرید برغوثی و همسرش از یکدیگر اشاراتی دارد و هم به اوضاع غربت و تبعیدِ شاعر از کرانۀ باختری در سال ۱۹۶۶ و شرایط بازگشت به آن بعد از سی سال.

کتاب برغوثی در سال ۱۹۹۷ منتشر شد. پس از استقبال جهان عرب از این اثر، کتاب جایزۀ ادبی «نجیب محفوظ» را از طرف دانشگاه آمریکایی قاهره دریافت کرد. ازاین‌رو، می‌توان «بازگشت به رام الله» را رویداد ادبی مهمی تلقی کرد. این اثر توسط هاجر زمانی ترجمه شده است.

مقدمه این کتاب را ادوارد سعید، منتقد فرهنگی فلسطینی-آمریکایی در سال ۲۰۰۰ میلادی نوشته است و وی باور دارد: «مرید برغوثی، به‌شکلی شفاف و دقیق، گرداب احساسات و افکاری را که در چنین مواقعی بر انسان حاکم می‌شود، به تصویر کشیده است. به‌هرحال فلسطین مکانی معمولی نیست؛ بلکه عمیقاً در دل تمام تاریخ‌های شناخته‌شده و میراث ادیان توحیدی جای دارد و شاهد جنگ‌ها و شکل‌گیری و فروپاشی تمدن‌های مختلف بوده است.»

آنجا به دنیا آمدم، اینجا به دنیا آمدم

كتاب «ولدت هناك ولدت هنا» یا «آنجا به دنیا آمدم، اینجا به دنیا آمدم» که به شکلی بخش دوم کتاب «رأیت رام الله» به شمار می‌رود، به سفری اشاره می‌کند که مرید برغوثی-نویسنده کتاب- و پسرش تمیم را برای اولین بار برای گرفتن شناسنامه فلسطینی به فلسطین می‌برد. او در این اثر به جزئیاتی اشاره می‌کند که تاریخ و اخبار آن‌ها را نادیده گرفته‌اند. به توصیف مشکلات عجیب و غریب ورود به فلسطین و مسیرهای داخل فلسطین و راه حل‌های مبتکرانه مردم این سرزمین در مواجهه با چنین مشکلاتی می‌پردازد. «آنجا به دنیا آمدم، اینجا به دنیا آمدم» همچنین به سفر شاعران و نویسندگان جهان به فلسطین اشاره دارد.

برغوثی، هدف از نوشتن این کتاب که انسیه سادات هاشمی ترجمه آن را برعهده داشته است، اینگونه توصیف می‌کند: «بی رحمانه‌ترین درجه تبعید زمانی است که آدم دیده نشود. به او اجازه ندهند خودش داستانش را تعریف کند ملت فلسطین را دشمنانش روایت می‌کنند. طرف ضعیف‌تر در هر درگیری‌ای فقط حق دارد فریاد بزند، گلایه کند، گریه کند، ولی اصلاً حق ندارد داستانش را تعریف کند. ما داستان را همان طور روایت خواهیم کرد که باید روایت شود. ما خودمان یکی یکی تاریخ شخصی‌مان را تعریف خواهیم کرد. نمی‌گذاریم تاریخ، تاریخ حوادث بزرگ و پادشاهان و افسران و کتاب‌های خاک گرفته روی طاقچه بماند.»

بازگشت به حیفا

کتاب «بازگشت به حیفا» که توسط انسیه سادات هاشمی ترجمه شده است، نه تنها یکی از مشهور ترین آثار غسان کنفانی است، بلکه یکی از نامورترین آثار ادبی فلسطین، و حتی ادبیات معاصر عربی بوده و توانسته نمایی از ماجرای «النکبه» را به زیبایی در لباس داستانی بلند به تصویر بکشد.

خانواده‌های فراوانی در فلسطین در آن روزها از هم پاشیدند، مادران زیادی کشته شدند، پدران زیادی مفقودالاثر شدند و هرگز خبری از آن‌ها به خانواده‌هایشان نرسید، سرمایه‌های خانواده‌هایی که با یک عمر تلاش جمع شده بود در ساعاتی به باد رفت، آبرومندان و بزرگانی ناگهان تبدیل به آوارگانی شدند که جز لباس تنشان هیچ به همراه نداشتند؛ و از همه این‌ها بالاتر، عزیزان فراوانی برای همیشه در خاک خفتند.

همه این اتفاقات، بخش‌هایی از ماجرای موسوم به «النکبه» یا «از دست رفتن فلسطین و برپایی اسرائیل» در سال ۱۹۴۷-۱۹۴۸ بود.

غسان کنفانی، نویسنده شهیر فلسطینی را به عنوان یکی از راویان سرگذشت فلسطین و فلسطینی‌ها در دوران معاصر می‌شناسند. کنافی، غلاوه بر فعالیت‌های شاخص ادبی، در زمینه مبارزه با اشغالگران کشورش نیز فعال بود و دست آخر، جان گرامی خود را بر سر همین راه نهاد و به دست اسرائیلی‌ها (طی تروری در شهر بیروت) کشته شد.