به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هرچه زمان به جلو میرود، آرایش سیاسی دولت و به طور کلی دست فرمان قوه مجریه برای اداره کشور و نگاه او برای حل مشکلات داخلی و خارجی مشخص میشود. با وجود اینکه هنوز اعضای کابینه چهاردهم مشخص نشده، اما انتصابات روزهای گذشته از سوی مسعود پزشکیان، تا حد قابل توجهی میتواند یک شمای کلی از فضای سیاسی دولت چهاردهم را ترسیم کند.
اما باید دید که دولت چهاردهم در ادامه کار، تا چه میزان میتواند در حل مشکلات موفق باشد. برای بررسی این موضوع گفتگویی داشتیم با محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
دانشجو: بحث را از پیروزی آقای پزشکیان آغاز کنیم. انتخاباتی که به طور غیرمنتظرهای زودتر از موعد برگزار شد. دلایل مختلفی برای پیروزی آقای پزشکیان مطرح شده است، از جمله به میدان آمدن چهرههایی مثل محمدجواد ظریف، عدم وحدت در بین کاندیداهای اصولگرا، و شکلگیری دو قطبی بین آقای جلیلی و پزشکیان. نظر شما در این خصوص چیست؟
باهنر: در هر انتخابات عواملی متعدد و متنوعی میتواند بر نتیجه آن تأثیر بگذارد. اما به نظر من، پیروزی آقای پزشکیان تا حد زیادی به وضعیت صحنه سیاسی و آرایشهای انتخاباتی مربوط میشود. زمانی که شش نفر برای کاندیداتوری اعلام شدند، بسیاری از تحلیلگران و فعالان سیاسی پیشبینی کردند که آقای پزشکیان شانس بیشتری برای پیروزی دارد. برخی از عوامل، مانند عدم وحدت در بین اصولگرایان و رقابت بین جلیلی و پزشکیان، به نفع آقای پزشکیان عمل کرد.با این حال، باید به جلو نگاه کرد و حالا که نتیجه مشخص شده است، باید به حمایت از دولت چهاردهم و کابینه آن بپردازیم تا بتوانیم با مشکلات پیشرو به خوبی مقابله کنیم.
دانشجو: کابینه دولت چهاردهم در حال شکلگیری است و انتصابات اخیر توجهات زیادی را جلب کرده است. ارزیابی شما از این انتصابات چیست؟ تا چه حد این انتصابات با معیارهایی که مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ مطرح کردند، مطابقت دارد؟
باهنر: در ارزیابی انتصابات، ابتدا باید نقشه راه دولت را مشخص کنیم. بعد از آن، میتوانیم بررسی کنیم که چه افرادی برای تحقق اهداف دولت مناسبتر هستند. جناب آقای پزشکیان تجربه مدیریتی زیادی دارند، اما مشکلات و چالشهای فعلی کشور نیازمند تیمی با تخصصهای مختلف و مشاوران مجرب است.
برخی از انتصابات اخیر به نظر میرسد با معیارهای مورد نظر رهبری مطابقت دارد، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد. برای مثال، انتصاب آقای پورمحمدی به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه و آقای عارف به عنوان معاون رئیسجمهور از جمله انتخابهای مثبت است؛ اما باید دید آیا سایر انتصابات به اندازه کافی به تجربه و تخصص نیاز دارند یا خیر.
دانشجو: به نظر شما، کابینه باید چه ویژگیهایی داشته باشد تا بتواند به خوبی به مشکلات کشور رسیدگی کند؟ آیا با توجه به انتصابات فعلی، این ویژگیها به اندازه کافی تامین شده است؟
باهنر: کابینهای که بتواند به خوبی به مشکلات کشور رسیدگی کند، باید شامل افرادی با تجربه، تخصص و توانمندیهای متنوع باشد. از یک طرف، نیاز است افرادی با تجربه مدیریتی و اقتصادی در کابینه حضور داشته باشند و از طرف دیگر، باید چهرههای جوان و پویا هم در تیم گنجانده شوند تا بتوانند با نگاهی نوین به مشکلات بپردازند.
از این جهت، برخی از انتصابات ممکن است نیاز به بازنگری و تحلیل بیشتری داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که کابینه بتواند به خوبی با مسائل جاری کشور مقابله کند و عملکرد مطلوبی داشته باشد.
دانشجو: در حال حاضر، دولت با چالشهای زیادی مواجه است، از جمله مسائل اقتصادی، ناترازی بودجه و مشکلات انرژی. چگونه میتوان این چالشها را مدیریت کرد و چه اقداماتی باید در اولویت قرار گیرد؟
باهنر: مسائل اقتصادی و ناترازیهای موجود از جمله مشکلات بزرگ پیشروی دولت است. برای مدیریت این چالشها، لازم است که اقدامات فوری و کوتاهمدت انجام شود، مانند حل مشکلات ناترازی بودجه و مدیریت بحرانهای انرژی. در عین حال، دولت باید به برنامههای بلندمدت نیز توجه کند تا بتواند به بهبود ساختار اقتصادی و حل مشکلات بنیادی کشور بپردازد.
همچنین، لازم است که دولت با هماهنگی و همکاری با بخشهای مختلف کشور و بهرهگیری از مشاوران و متخصصان مجرب، به مدیریت بحرانها و مشکلات اقتصادی بپردازد و راهکارهای مناسبی برای حل آنها ارائه دهد.
دانشجو: با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی کشور و مشکلاتی مانند تورم و ناترازی در مصرف انرژی، به نظر شما دولت جدید چه برنامههایی باید در پیش گیرد تا به بهبود وضعیت اقتصادی دست یابد؟
باهنر: برای پرداختن به مشکلات اقتصادی فعلی، دولت باید به اصلاحات اساسی و جراحیهای اقتصادی جدی بپردازد. برای مثال، اصلاح نظام قیمتگذاری انرژی و کاهش ناترازی در مصرف منابع حیاتی مانند برق و گاز نیازمند تصمیمات سخت و همگراست. لازم است که دولت با برنامهریزی دقیق و ایجاد منابع مالی جدید به افزایش تولید و رشد اقتصادی بپردازد و همچنین در حوزه مدیریت مصرف انرژی اقدامات جدی انجام دهد. افزایش حقوق بدون بهبود در شرایط اقتصادی و افزایش تولید، میتواند باعث افزایش تورم شود. برای مقابله با تورم، دولت باید علاوه بر افزایش حقوق، به بهبود بهرهوری و تولید پرداخته و منابع جدیدی برای تأمین مالی پیدا کند. این افزایش حقوق باید متناسب با میزان تولید و بهبود در اقتصاد صورت گیرد.
دولت باید به سرمایهگذاری در زیرساختهای تولیدی، تکنولوژیهای جدید و بهبود فرآیندهای تولید بپردازد. همچنین، حمایت از بخش خصوصی و ایجاد مشوقهایی برای افزایش تولید باید در دستور کار قرار گیرد. توجه به مسئله آب و منابع طبیعی نیز برای کشاورزی و تولید صنعتی ضروری است.
دانشجو: نقش شخصیتهایی مانند آقای خاتمی و آقای عارف در شکلدهی به دولت چه اندازه است و آیا میتوانند تأثیرگذار باشند؟
باهنر: شخصیتهای سیاسی با تجربه میتوانند نقش مؤثری در مشاوره و راهبردهای دولت داشته باشند. هرچند که تصمیمات نهایی باید به صورت جمعی و با توجه به نیازهای اقتصادی و اجتماعی کشور اتخاذ شود، اما مشاورههای این شخصیتها میتواند به بهبود تصمیمگیریهای دولت کمک کند.
دانشجو: با توجه به وعدههای آقای پزشکیان درباره دولت وفاق ملی، چقدر به نظر شما امکانپذیر است که این دولت به اهداف خود دست یابد؟
باهنر: دولت وفاق ملی امکانپذیر است و میتواند به تحقق اهداف خود دست یابد، به شرطی که تمامی گروهها و شخصیتهای سیاسی در آن همافزایی داشته و به همکاری و اجماع توجه کنند. تمرکز بر مسائل ملی و نیازهای عمومی میتواند به موفقیت این نوع دولتها کمک کند.
دانشجو: به نظر شما چگونه باید هماهنگی بین وزارتخانههای اقتصادی و نقش مشاوران ارشد برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور تقویت شود؟
باهنر: هماهنگی بین وزارتخانههای اقتصادی، از جمله وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی، ضروری است. این وزارتخانهها باید در تصمیمگیریهای کلان اقتصادی با هم هماهنگ عمل کنند و سیاستها به صورت یکپارچه و هماهنگ اجرا شود. مشاوران ارشد نیز باید به مشورتهای مستمر و به روز پرداخته و به دولت کمک کنند تا برنامههای اقتصادی به طور مؤثر پیادهسازی شود.
دانشجو: شما به موضوع حمایت از دولت و همکاری مجلس اشاره کردید. آیا میتوانید بیشتر درباره این موضوع توضیح دهید و تجربیات خود را در این زمینه به اشتراک بگذارید؟
باهنر: قطعاً. یکی از مسائلی که در مجلس پیشین نیز مورد توجه قرار گرفت، اهمیت حمایت از دولت مستقر بود. در مجلس یازدهم، زمانی که من با آقای قالیباف گفتوگو کردم، تأکید کردم که باید از دولت وقت حمایت کنیم، حتی اگر با آن همخط نباشیم. به یاد دارم در زمان ریاستجمهوری آقای خاتمی، مجلس حمایت خود را از کابینه او اعلام کرد، حتی با وجود اختلافات سیاسی. این نوع حمایتها باید در سطح کلان ادامه یابد تا دولتها بتوانند به کار خود ادامه دهند و مشکلات کشور را حل کنند.
دانشجو: در حال حاضر، دولت آقای پزشکیان در حال فعالیت است. به نظر شما، با توجه به وضعیت کنونی کشور، چه چالشهای عمدهای پیش روی این دولت قرار دارد؟
باهنر: دولت آقای پزشکیان با سه چالش عمده روبرو است: مشکلات اقتصادی، مسائل اجتماعی و دیپلماسی. مشکلات اقتصادی شامل عدم تعادل در بودجه عمومی، ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی، ناترازی بانکها و مسائل مرتبط با انرژی است. در حوزه اجتماعی، امنیت و مسائل معیشتی مردم باید مورد توجه قرار گیرد. در عرصه دیپلماسی نیز، تعامل با دیگر کشورها، به ویژه با توجه به احتمال تغییرات در کاخ سفید، اهمیت زیادی دارد. حل این مسائل نیازمند تلاش و هماهنگی مستمر است و نمیتوان انتظار داشت که تمام مشکلات ظرف چهار سال حل شود، اما روند باید به سمت بهبود پیش برود.
با توجه به احتمال روی کار آمدن ترامپ در آمریکا، چه تأثیری بر سیاست خارجی ایران میگذارد و آیا دولت آقای پزشکیان باید استراتژی خاصی در این زمینه اتخاذ کند؟
باهنر: سیاست خارجی ایران به گونهای تنظیم شده است که تغییرات در کاخ سفید تأثیر چندانی بر اصول کلی آن نمیگذارد. اگر ترامپ یا هر رئیسجمهور دیگری به قدرت برسد، سیاستهای ثابت ایران همچنان پابرجا خواهد بود. البته، تعامل سازنده با کشورهای مختلف، حتی با آنهایی که مشکلاتی با ما دارند، امکانپذیر است. ما باید بر اساس منافع ملی و اصول ثابت خود حرکت کنیم و به تعاملاتی بپردازیم که به نفع کشور باشد، بدون اینکه مصلحت و عزت کشور قربانی شود.
دانشجو: در پایان، چه توصیهای به دولت آقای پزشکیان دارید و به نظر شما چه اقداماتی برای بهبود وضعیت کشور ضروری است؟
باهنر: توصیه اصلی من این است که دولت آقای پزشکیان باید بر روی سه محور کلیدی تمرکز کند: مشکلات اقتصادی، مسائل اجتماعی و دیپلماسی. باید تلاش شود تا مسائل اقتصادی از جمله تراز انرژی و بودجه عمومی حل شود. همچنین، توجه به مشکلات اجتماعی و امنیتی اهمیت زیادی دارد. در زمینه دیپلماسی، دولت باید تعاملات سازندهای داشته باشد و از اصول خود محافظت کند. و در نهایت، دولت باید اتاق فکر قوی و کارشناسان باتجربهای داشته باشد تا مسائل را به طور خردمندانه حل کند.