بزرگترین آسیب عدم انتشار روایت صحیح کاهش اعتماد عمومی هست / رسانه‌ها در ایران متعلق به اکثریت نیستند
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست دوم از سلسله نشست‌های گردهمایی تخصصی اندیشکده‌ها و اندیشه‌ورزان کشور با موضوع «روایت اول؛ آسیب‌شناسی رفتار رسانه‌ای جمهوری اسلامی در بحران‌های امنیتی-اجتماعی» در محل خانه اندیشه‌ورزان برگزار شد.
این نشست با حضور جمعی از نخبگان، اندیشمندان و تحلیلگران حوزه‌های سیاسی و رسانه‌ای و با محوریت بررسی ابعاد رسانه‌ای و سیاسی وقایع اخیر کشور برگزار شد.
از جمله حاضرین و سخنرانان این نشست علیرضا شفاه عضو هیئت مدیره موسسه علم و سیاست اشراق، سعید نریمان سیاست‌پژوه، حمزه صفوی رئیس موسسه آینده‌پژوهی جهان اسلام، احسان کیانی کارشناس امریکا و پژوهشگر اندیشکده راهبردی تبیین، ناصر ترابی مدیر اندیشکده جهادی، بردیا عطاران مدیر سامانه تبادل رصد اندیشکده‌ها بودند.
همچنین رسانه پژوهانی نیز در این نشست به ارائه سخنرانی پرداختند که شامل حسین امامی مدرس ارتباطات، پژوهشگر رسانه‌های نوین و عضو هیئت مدیره انجمن روابط عمومی ایران، علیرضا داودی مدیر کل سابق اخبار خارجی معاونت سیاسی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و میلاد دخانچی، پژوهشگر رسانه و علوم انسانی بودند.
شفاه: در ایران سیاستمدارانی برنده‌اند که تصویرشان به خودشان نزدیک است
علیرضا شفاه، عضو هیئت مدیره موسسه علم و سیاست اشراق در ابتدای جلسه با اشاره به رابطه تصویر و سیاست گفت: موضوع مهمی که شاید کمتر به آن توجه کرده‌ایم، رابطه بین تصویر و سیاست است در اینجا تصویر صرفا عکس نیست بلکه انعکاس سیاستمدار است و در عرصه رسانه‌ای و سیاسی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سیاستمدار همیشه با مسئله تصویر مواجه است.
شفاه تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران زمانی در تصویرسازی موفق است که به سنت‌های خود وفادار بماند و گفتار‌های حرفه‌ای رسانه‌ای را بر گفتار‌های سیاسی اولویت ندهد؛ هر چه بیشتر بر سیاست‌های رسانه‌ای تأکید کنیم ممکن است از نقش اساسی سیاست در تصویرسازی غافل شویم و این به نوبه خود می‌تواند به فاصله گرفتن مردم از سیاست و کاهش اعتماد عمومی منجر شود.
عضو هیئت مدیره موسسه علم و سیاست اشراق در پایان گفت: در ایران سیاست‌ها و سیاستمدارانی پیروز می‌شوند که تصویرشان به خودشان نزدیک است.
صفوی: مسئولین جمهوری اسلامی در مسئله ترور هنیه دچار خلا روایت سازی شدند
حمزه صفوی، رئیس موسسه آینده پژوهی جهان اسلام در ادامه این نشست بیان کرد: رویکرد رسانه‌ای جمهوری اسلامی در جبهه مقاومت بیشتر به سمت روایت‌های عاطفی و ایدئولوژیک است و از ارائه روایت‌های عقلانی و علمی در دفاع از سیاست‌های خود فاصله گرفته است در حالی که باید روایت‌های مختلفی برای مخاطبان گوناگون ارائه شود.
صفوی بیان کرد: وقتی شما روایت‌سازی نمی‌کنید، روایت‌های غربی و اسرائیلی به جامعه القا می‌شود و این ضعف در تصمیم‌گیری به عنوان یک نقطه ضعف برای جمهوری اسلامی ایران تعبیر می‌شود.
ترابی: سیاست اعلامی و سیاست اعمالی ما بسیار متفاوت است
ناصر ترابی، مدیر اندیشکده جهادی در ادامه نشست با توجه به مشکلات اصلی جمهوری اسلامی ایران گفت: مهمترین مسئله جمهوری اسلامی در حوزه رسانه این است که ما «خبر اول» را نمی‌دهیم و این خبر اول خودش یک هنر است.
ترابی ادامه داد: گام بعد از خبر اول «روایت اول» است و مورد بعدی «سناریو» خبر است و دید بالاتر آن «کلان روایت» و ما اساسا کلان روایتی نداریم.
ناصر ترابی، مدیر اندیشکده جهادی در پایان گفت: سیاست اعلامی و سیاست اعمالی ما بسیار متفاوت است و بسیاری از مردم معتقدند که مسئولین ما فقط لب و دهان هستند.
امامی: بزرگترین آسیب تاخیر در انتشار اخبار کاهش اعتماد عمومی هست
حسین امامی، مدرس ارتباطات، پژوهشگر رسانه‌های نوین و عضو هیئت مدیره انجمن روابط عمومی ایران با اشاره به اهمیت خبر اول گفت: در دنیای امروز خبر اول قدرت اول است و در جنگ رسانه‌ای جنگ روایت‌ها جنگ اصلی ماست.
وی افزود: رسانه‌ها در بحران‌های امنیتی و اجتماعی باید بتوانند با سرعت، دقت و در زمان مناسب روایت‌های خود را منتشر کنند. در دنیای امروز، روایت اول قدرت اصلی را در دست دارد و می‌تواند افکار عمومی را شکل دهد و اگر این فرصت از دست برود، دیگران به‌راحتی میدان را در دست می‌گیرند.
امامی، عضو هیئت مدیره انجمن روابط عمومی ایران در پایان گفت: بزرگترین آسیب تاخیر در انتشار اخبار کاهش اعتماد عمومی هست و شفاف نبودن مسئولین با مردم باعث می‌شود مردم به سمت رسانه‌های خارج کشور بروند.
نریمان: رسانه‌ها در ایران متعلق به اکثریت نیستند
سعید نریمان، سیاست پژوه حوزه رسانه با اشاره به شکاف‌های عمیق اجتماعی اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات بزرگ جامعه ایران، این است که بخشی از جامعه کاملاً ایدئولوژیک شده و بخشی دیگر، به دلیل نبود رسانه‌های مرتبط، صدایی ندارد. این شکاف در طول دو دهه گذشته به شدت گسترش یافته است.
نریمان، سیاست پژوه در حوزه رسانه در پایان گفت: اگر رسانه‌ها به وظیفه خود در قبال اکثریت جامعه عمل نکنند، شکاف‌های اجتماعی همچنان عمیق‌تر خواهد شد و در نهایت این امر به ضرر کل جامعه خواهد بود.
عطاران: جامعه ایران دچار فقدان چشم‌انداز شده است
بردیا عطاران، مدیر سامانه تبادل رصد اندیشکده‌ها گفت: جامعه ایران، چه در حوزه بین‌الملل و چه در عرصه داخلی، با فقدان چشم‌انداز مواجه شده است و نبود آینده‌ای روشن و عدم تصور واضح از آینده، به بحران‌هایی جدی برای طبقه متوسط و دیگر اقشار جامعه منجر شده است.
مدیر سامانه تبادل رصد اندیشکده‌ها بیان کرد: ایران در شاخص‌های بین‌المللی مانند المپیک، GDP و سرمایه انسانی در میان ۱۰ کشور برتر دنیا نیست، اما انتظاراتی که برای مردم ایجاد شده، بسیار بالاست.
بردیا عطاران، مدیر سامانه تبادل رصد اندیشکده‌ها در پایان گفت: به دلیل فقدان اعتماد به نفس و ایجاد انتظارات بی‌مورد، جامعه ایران شرایط نقدپذیری خود را از دست داده و امیدواریم این انتظارات فروکش کند.
کیانی: ناتوانی در ارائه روایت صحیح آسیب به اعتبار رسانه‌ها را داشته است
احسان کیانی، کارشناس امریکا و پژوهشگر اندیشکده راهبردی تبیین با اشاره به بررسی ضعف‌های موجود در روایت‌سازی و اطلاع‌رسانی در بحران‌های امنیتی عنوان کرد: در بحران‌های امنیتی طی ۱۵ تا ۱۶ سال گذشته، ناتوانی در ارائه روایت صحیح و به موقع منجر به آسیب به اعتبار رسانه‌ها شده است در این موارد، ضعف در اطلاع‌رسانی و تحلیل باعث شده است تا اعتبار نهاد رسانه کاهش یابد.
این پژوهشگر اندیشکده راهبردی تبیین گفت: برای بهبود وضعیت، باید اعتبار نهاد‌های علمی و رسانه‌ای به طور خاص احیا شود، رسانه‌ها باید قادر باشند تا به موقع و به دقت روایت کنند و تحلیل‌های خود را تثبیت نمایند.
کیانی، پژوهشگر اندیشکده راهبردی تبیین در پایان گفت: بدون داشتن یک چشم‌انداز روشن و قابل قبول نمی‌توان انتظار داشت که بحران‌ها به درستی مدیریت و روایت شوند.
دخانچی: ضعف در روایت منجر به ابهام جامعه می‌شود
میلاد دخانچی، پژوهشگر رسانه و علوم انسانی با اشاره به فقدان روایت منسجم و قابل اعتماد در مورد ترور اسماعیل هنیه و دیگر بحران‌ها گفت: ضعف در ارائه روایت‌های دقیق و به موقع، موجب ابهام و سردرگمی در جامعه شده است.
دخانچی بر لزوم احیای استقلال و پاسخگویی در نهاد‌های حکومتی و رسانه‌ای تأکید کرد و گفت: برای حل مشکلات موجود، باید به ریشه‌های فلسفی و معرفتی مسائل پرداخته شود که بدون توجه به این ریشه‌ها، مشکلات روایت‌سازی و مدیریت بحران‌ها به درستی حل نخواهد شد.
داوودی: رسانه‌های بزرگ باید به طور فعال و کارآمد به بحران‌ها پاسخ دهند
علیرضا داوودی، مدیر کل سابق اخبار خارجی معاونت سیاسی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در ادامه نشست با اشاره به فعالیت ۲۴ ساله‌اش در رسانه ملی گفت: تاریخ رسانه‌ای ایران را به دو بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول، شامل دوره‌ای از سال ۱۳۵۲ تا ۱۴۰۰ است که یک دوره تکاملی و موفقیت‌آمیز در زمینه مدیریت بحران‌ها بود، در این دوره رسانه‌ها به خوبی قادر به تربیت و آموزش بودند و موفق به مهندسی بحران‌ها شدند.
وی ادامه داد: در بخش دوم، از سال ۱۴۰۰ به بعد وضعیت رسانه‌ها با ضعف‌های جدی مواجه شدند و نتوانستند به درستی بحران‌ها را مدیریت کنند.
وی افزود: رسانه‌های بزرگ باید به طور فعال و کارآمد به بحران‌ها پاسخ دهند، اما در این دوره اخیر، شاهد ضعف‌های قابل توجهی در این زمینه بوده‌ایم.
داودی همچنین به مشکلات ناشی از بحران‌های اخیر، از جمله بحران آب در اصفهان و مسائل مربوط به کرونا اشاره کرد و گفت: رسانه ملی نتوانسته است به درستی به این مسائل پرداخته و بحران‌ها را مدیریت کند.
داودی، مدیر کل سابق اخبار خارجی معاونت سیاسی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در پایان گفت: رسانه‌ها باید توانایی پیش‌بینی و تحلیل بحران‌ها را داشته باشند تا بتوانند به درستی با آنها برخورد کنند که این موضوع نیاز به توجه و اقدام فوری دارد.