داوود مرادیان: چالش داستان‌ گویی وجه مشترک سینمای داستانی و مستند است / در «مرتد» همه شخصیت‌های فیلم قهرمان هستند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، فیلم کوتاه «مرتد»، اثر مشترک امیر ابیلی و داوود مرادیان، از جمله آثاری است که در بخش داستانی چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران شرکت کرده است. 

ضعف ژانر در سینمای ایران 

داوود مرادیان در گفت‌وگو با دانشجو، ‌اشاره کرد که تفاوت دو اثر «مرتد» و «گورکن»، تنها در بازه تاریخی داستان آن‌ها است و هردو در ژانر جنایی ساخته شده اند. وی افزود:  اینکه چرا من و آقای ابیلی به سمت این موضوع رفتیم، به این دلیل است که حس می‌کنیم ژانر در سینمای کشور ما ضعف دارد. ما تصمیم گرفتیم در این مسیر حرکت کنیم تا فیلم‌ساز موفقی در ژانر جنایی باشیم.

در مدیوم فیلم کوتاه، صحبت کردن از ژانر کار بسیار سختی است. اگر بتوان در این مدیوم فیلم ژانری ساخت، ان‌شاءالله در مدیوم فیلم بلند موفق‌تر خواهیم بود؛ چرا که می‌توان شخصیت‌پردازی بهتری انجام داد. ما عملاً راه سختی را انتخاب کردیم. آقای ابیلی هم نویسنده بسیار خوبی در ژانر جنایی است و چند داستان عالی در دست داشت که با هم روی آن‌ها کار کردیم و نتیجه به این نقطه‌ای رسید که اکنون می‌بینید.

مرادیان در مورد داستان «مرتد» توضیح داد: این قصه‌ها و قصهٔ «مرتد» در واقع زاییدهٔ ذهن آقای ابیلی است. یکی از ویژگی‌های خوب آقای ابیلی این است که می‌نشیند و قوانین را مطالعه می‌کند و با مطالعهٔ قوانین به نکات دراماتیک می‌رسد. این اتفاق درستی است و حرف درستی هم هست که شما می‌توانید از قوانین، نکات دراماتیک و تعلیق‌دار استخراج کنید.
در اینجا موضوع تنها ادای وظیفه نیست؛ بلکه می‌توانید چالش‌های اخلاقی خلق کنید. «مرتد» از این جهت با بسیاری از آثار جنایی شبیه است و در عین حال متفاوت. به نوعی «مرتد» در زمرهٔ آثاری قرار می‌گیرد که شخصیتش در ذهن ماندگار می‌شود، زیرا آن شخصیت از آنچه وظیفه‌اش است فراتر می‌رود و تصمیم انسانی می‌گیرد. همین تصمیم انسانی است که در جان مخاطب نشسته و تأثیر عمیقی می‌گذارد. واقعاً وقتی برای تماشای فیلم به سالن می‌روید، شوق و شور را در سالن حس می‌کنید، به‌ویژه با سکانس و به‌خصوص پلان آخر فیلم.

برگ برنده «مرتد» در تعلیق آن است

این کارگردان با اشاره به اینکه برگ برنده «مرتد» در تعلیق آن است، تصریح کرد: هیچ‌کس در واقع ضدقهرمان نیست. تمام شخصیت‌های فیلم، حتی پس از تیتراژ، قهرمان‌اند. همه افراد کار درست خودشان را انجام می‌دهند و هیچ‌کس گناهکار نیست. کارآگاه ما در میان این افراد به دنبال گناهکاری می‌گردد که وجود ندارد. لحظه‌ای که کارآگاه متوجه می‌شود باید با آنچه در پس ماجراست همراه شود، او نیز به رستگاری می‌رسد. آنچه باعث شده مخاطب تا این اندازه از «مرتد» لذت ببرد، دقیقاً همین نکته است. طراحی داستان توسط آقای ابیلی تحسین‌برانگیز است؛ مانند نت‌های موسیقی، همه چیز به درستی کنار هم قرار گرفته است.

وی افزود: در «مرتد»، ما با یک داستان ساده جنایی مواجه نبوده بلکه با یک داستان عمیق روبه‌رو هستیم. این اثر، فیلم پلیسی نیست، گرچه ظاهر آن پلیسی به نظر می‌رسد. در حقیقت، «مرتد» یک فیلم کاملاً انسانی است و شما در هر موقعیتی باید قضاوت کنید. مهم‌ترین ویژگی هر شخصیت در درام، قضاوت و تصمیم‌گیری او است. قضاوت و تصمیم‌گیری است که از یک شخصیت، لحظه اوج می‌سازد. لحظه اوج زمانی است که شخصیت تصمیمی گرفته و آن را اجرا می‌کند.

مرادیان خاطرنشان کرد: در «مرتد»، تمام این لحظات در کمتر از یک یا یک و نیم دقیقه رخ می‌دهد و به همین دلیل، سکانس و پلان انتهایی که به نظر عموم مخاطبان بسیار درخشان از کار درآمده، به خاطر سرعت تصمیم‌گیری، تشخیص و اقدام کارآگاه است. جالب اینجاست که در سطح فیزیکی، هیچ اقدام خاصی رخ نمی‌دهد. این پارادوکس‌ها، تعلیق‌ها و تضادهاست که «مرتد» را به اثری متفاوت تبدیل کرده‌اند.

کارگردان «مرتد» ضمن اشاره به اینکه سخت‌ترین بخش سینمای داستانی را، داستان‌گویی می‌داند، بیان کرد: داستن‌گویی همان چالش اصلی در سینمای مستند هم هست؛ داستان‌گویی با قلم، دوربین و میزانسن. بسیاری از این اصول در سینمای مستند هم وجود دارد، بنابراین تفاوت زیادی میان این دو قائل نیستم؛ تنها تفاوت در میزانسن‌های متفاوت سینمای داستانی است.