آنچه در مراسم تشییع ژاله علو گذشت + فیلم و تصویر

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو،ژاله علو که روز دوشنبه در سن ۹۷ سالگی درگذشت، امروز (چهارشنبه) پس از ادای احترام هنرمندان به وی در تالار وحدت در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

در این مراسم که اجرای آن برعهده فریدون محرابی بود، چهره‌هایی، چون سید عباس صالحی وزیر ارشاد، پوران درخشنده، اتابک نادری، لیلا بلوکات، شهرام گیل‌آبادی، بهزاد فراهانی، زهرا سعیدی مسعود فروتن، صفا اقاجانی، منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره فیلم فکر و همچنین فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت و نادره رضایی معاون امور هنری وزارت ارشاد، رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی و خانواده زنده‌یاد علو حضور داشتند.

تمجید سخنگوی دولت از زندگی هنری ژاله علو

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در این مراسم گفت: با وجود این که من برخلاف شما هنرمندانی که با ایشان همکاری مستقیم داشتیم مانند مردم از دریچه تلویزیون ایشان را دیدم. من آن چیزی که حاصل زحمات ایشان و همکاری شما بود را دیدم و همان چیزی را برداشت کردم که شما گفتید؛ من هم از کار‌های ایشان مهربانی و شفقت برداشت کردم.

مهاجرانی ادامه داد: آدمی که از تمام ذوقی که خداوند به او لطف کرده، برداشت می‌کند، شعر می‌گوید، صداپیشگی می‌کند، نمایش اجرا می‌کند و در سینما موفق است و از همه ظرفیت‌های وجودی‌اش استفاده می‌کند، ترسی از مرگ ندارد و نقشی از مهر را بر جان‌ها نهاده که وصل به مهر الهی است. این نقش میرا نیست و مرگ کاری با این رشته نخواهد داشت. علوایشان از مهربانی با مردم است از جان بی‌حسدی است که ایشان داشته؛ فرمایش استاد فراهانی نیز حتما انجام خواهد شد.

حرف های ایرج راد درباره ژاله علو

ایرج راد در این مراسم گفت: ایشان کسی بود که سال‌های سال با هنرش خدمتگزار این مردم و این مملکت بود. او فقط یک هنرمند نبود، او انسان والایی بود که جایگاه ارزشمندی و والایی را در تاریخ هنر ایران رقم زده است. فقط هنرمند بودن مهم نیست، در پس هنرمند بودن انسان بودن اهمیت دارد و ژاله علو یک انسان به تمام معنا بود که امروز ما در مقابلش می‌ایستیم و تعظیم می‌کنیم بر آنچه اوبا عشق به مردم انجام داد.

راد با اشاره به چهره ماندگار این هنرمند تاکید کرد: هنرمندی که در روش، وجود، روح ایرانی و پاکی ماندگار است. هنرمند اگر دارای این خصوصیت نباشد، هنرش تاثیرگذار نیست و اگر ژاله علو تاثیرگذار بود به دلیل روح و مقام بلند و ارزشمند او بود.

حرف های تامل برانگیز شهین دخت نجف‌ زاده

شهین دخت نجف‌زاده، گوینده و بازیگر پیشکسوت رادیو نمایش در ابتدای این مراسم با اشاره به اینکه ژاله علو منبع الهام بود، گفت: بی‌شک امروز همه غمگینیم. از رفتن بانوی نور، بانوی شعر و شور، بانوی افتخار و اقتدار بانوی هر آنچه زیباست در این جهان. نوری که در وجود ایشان روشن شده بود و همه ما اطرافیان از این نور سرمست می‌شدیم. 

وی‌افزود: خانم ژاله منبع الهام بودند؛ چه در هنر چه در زندگی ساده‌ای که برای خود برگزیده بود. ایشان حریم داشتند و هر کسی را به درون این حریم راهی نبود. من چه خوشبخت بودم که گاهی به این حریم دعوت می‌شدم. دریغ که اسطوره‌ای را از دست دادیم، البته که در قلب و تاریخ و هنر این مملکت همیشه زنده و جاودان خواهند بود.

نجف‌زاده رادیو نمایش را خانه همیشگی ژاله علو دانست و ادامه داد: تا همین اواخر که کار‌های سینمایی و دوبله انجام نمی‌دادند، هر ازگاهی میدان ارگ می‌آمدند و با کودک درون‌شان ما را شاد می‌کردند. استودیوی هشت رادیو پر از خاطرات زیبا از ایشان است. پیشکسوتان زنده را دریابید و تلاش کنیم هنر والایی که به دست ما نسل‌های بعدی سپرده شده را از ابتذال و روزمرگی دور نگه داریم. 

ژاله‌ها هستند و می‌مانند 

مسعود فروتن در ادامه این مراسم با ذکر خاطراتی از زنده‌یاد علو گفت: هر وقت به شاهرخ و همسرش نگاه می‌کنم، غم عالم به دلم چنگ می‌زند. شاهرخ کوچک بود که با دخترم به خانه او می‌رفتیم. شاهرخ بلد بود چگونه با بچه‌ها بازی کند و هنوز هم بلد است چگونه این غم را رد کند. 

وی ادامه داد: شهرستان زندگی می‌کردیم و وسیله رسانه‌ای ما فقط رادیو بود. رادیویی که بعدازظهر نمایش نیم ساعته‌ای داشت، نمایشی که با شرکت ژاله بود. دنبال این بودیم که ژاله چگونه است تا اینکه روزنامه‌ها نشان‌مان دادند. ژاله هنرمند و دوبلور است و در محیط هنری به هنرنمایی می‌پردازد. من درس خواندم و در تلوزیون مشغول به کار شدم. ما هر روز در راهرو می‌ایستادیم تا خانم ژاله را ببینیم و جواب سلام ما را بدهد. 

فروتن با اشاره به سریالی که این هنرمند با فریماه فرجامی هم‌بازی بود، بیان کرد: چند سال بعد نقش کوتاهی در سریالی داشت که مادر فریماه فرجامی بود. چه صمیمانه بودند و چه عاشقانه‌ای او و فریماه با هم داشتند. ایشان نظم و ترتیبی برای خود قائل بود تا سر ساعت تمرین کند و حتی چای بخورد. آن سریال باعث شد من در جمع دوستان نزدیک ایشان پذیرفته شوم. با ایشان صحبت می‌کردیم حتی اگر وقت نداشتیم ساعت‌ها با تلفن صحبت می‌کردیم. 

وی با بیان خاطراتی از زنده‌یاد علو ادامه داد: او از من می‌خواست خاطراتش را جایی ننویسم. شاهرخ می‌خواست به من ضبط صوت بدهد تا خاطرات او را بنویسم، اما نگذاشت و گفت در خاطرات من کسانی هستند که دوست ندارم کسی از من دلخور شود و می‌گفت خاطرات بین من و تو بماند. ژاله بعد از مرگ ندارد، او همیشه هست. با رادیو شروع کرد و می‌گفت رادیو خانه دوم من است. شهرام گیل آبادی تعریف می‌کرد که ایشان روزی در استودیو نشسته بود و دیوار را نگاه می‌کرد. زودتر می‌آمد تا سکوت استودیو را حس کند. 

این هنرمند تاکید کرد: ژاله رادیو را خیلی دوست داشت، وقتی قرار بود به رادیو بیاید از صبح زود آماده می‌شد و می‌خواست بیاید تا هنرنمایی کند. لیاقت داشتیم سال‌های سال ایشان را داشته باشیم و هم صحبت شویم. این اواخر ژاله نمی‌خواست پیش ایشان برویم و هم صحبت شویم؛ چون بیمار بود. ژاله‌ها هستند و می‌ماند و به قول شاعر تنها صداست که می‌ماند، اما نه تنها صدا نیست. صدا باید صدایی باشد که ماندنی باشد و صدای ژاله هست و خود ژاله سال‌هاست که حضور دارد.

در همه نقش‌ها محبوب بود 

ابوالحسن تهامی نژاد در ادامه این مراسم با ذکر خاطراتی از هنرنمایی زنده یاد علو افزود: نام شوکت بر او گذاشتند، چون از آغاز می‌دانستند که چه بزرگی گام نهاده است بر جهان. علو به‌معنی والا هم نام خانوادگی او بود. خداوند بسیار بر او مهر می‌ورزید و عمر با عزت به او اهدا کرد، ۹۷ سال باعزت. بالا بلند و صدای ویژه که در میان هزاران هزار صدا آشنا و شاخص بود. جمیل بود و قابل قیاس با جمیل‌ترین کسان عالم.

وی ادامه داد: من حدود ۱۱ سال از ایشان جوان‌تر هستم؛ بنابراین در دوران جوانی ایشان را در تئاتر و رادیو می‌دیدم. در فیلم افسونگر ایشان را دیدم که نقش منفی بازی می‌کرد. ولی هرکس از سینما بیرون می‌آمد با اینکه در هنگام دیدن فیلم شخصیت منفی روی صحنه می‌دید، خاطره هنر او در ذهنش باقی می‌ماند. در فیلم دیگری در همان زمان‌ها در نقش محبوب و دوست‌داشتنی عباسه خواهر هارون رشید در فیلم عروس حجله ایفای نقش کرد.

تندیس زنده‌یاد علو را بسازید 

بهزاد فراهانی روی سن آمد و با اشاره به خاطرات گذشته گفت: در دهه ۴۰ اثاری به کارگردانی بانو علو پخش می‌شد و ما چند نفر بودیم که افتخار شاگردی او را داستیم. سخنرانی کردن بلد نیستم، آن هم برای خانم ژاله. کسانی که با ایشان کار کردند و کنار میز آمزش ایشان نشستند می‌دانند که ما چه عزیزی را از دست دادیم. در این ۵۰ الی ۶۰ سال که کنار ایشان بودم، از او آموختم. شیوه آموزش ایشان به گونه‌ای بود که نمی‌توانستی از سر به در کنی. ما را به اندیشه و فکر کردن وادار می‌کرد. به دنبال محتوای جمله می‌دواند و روی حروف انگشت می‌گذاشت که ما درک این مفهوم را نداشتیم. گاه تمام محتوا در یک واژه می‌نشست و ایشان ساعت‌ها درباره آن صحبت می‌کرد. سر تمرینات ایشان، وقت مطرح نبود؛ عشق اینکه کار به جای خوب برسد مطرح بود. 

 فراهانی با ذکر توصیه‌ای به وزیر ارشاد گفت: حرمت این بانو را با نصب مجسمه ایشان در مقابل استودیو هشت رادیو نگه‌داریم تا حداقل ما جماعت بفهمیم که خیلی فردای تاریکی نداریم. ما هم جزو کاروان خوب ایران خالی آن زمان بوده‌ایم.

وی ادامه داد: در دهه ۴۰ هیچ وسیله‌ای به جز رادیو نبود. شب کشور برای رادیو بود. برای حفظ بزرگی باید عاشق باشیم برای عاشق بودن باید دلی سپرده به دل مردم داشته باشیم. اگر کشور ما بودجه این را ندارد که این تندیس را بسازد، ما بچه‌های قدیم و جدید رادیو حاضریم مخارج ساخت این مجسمه را برعهده بگیریم.

خبرنگار مهلا رنجبران