وضعیت بر زمین مانده مقبره الشعرا در کمال بی‌مهری مسئولان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، محمد مهدی اکبرزاده؛ مجموعه مقبرة‌الشعرای تبریز که سالیان گذشته در سایه بی مهری و کم توجهی متولیان فرهنگی و گردشگری این استان در گوشه‌ای از کلان و کهن شهر تبریز که سبقه تاریخی در الگو شدن برای کلان شهر‌های دیگر در عرصه‌های مختلف دارد به حال خود رها شده که در سال‌های اخیر تا حدودی مورد توجه مسئولان قرار گرفته ولی در رقابت با مجموعه‌هایی مانند طوس مشهد، حافظیه و سعدیه شیراز و برخی آثار فرهنگی اصفهان همچنان به لحاظ عمرانی عقب مانده و باید مسیری طولانی را برای رسیدن به این جایگاه طی کند.

در سایه تلاش مسئولان در سال‌های گذشته و تلاش متولیان شهری و فرهنگی آذربایجان شرقی، اقداماتی برای ساماندهی، محوطه سازی و بازسازی این مجموعه فاخر آغاز شده است ولی مدیریت جزیره‌ای دستگاه‌ها و نهاد‌های محلی و استانی در این مجموعه و نگاه کوتاه مدت و بخشی نگر بجای نگاه بلندمدت و آینده نگر به آن موجب شده تا ساماندهی و محوطه سازی مقبرة‌الشعرا به جای اینکه در قالب یک مجموعه بزرگ تاریخی و فرهنگی بین المللی برای کلانشهر تاریخی تبریز دیده شود، در حد تنها یک اثر تاریخی و فرهنگی محلی انجام شود.

وضعیت نابسامان مقبرةالشعرای تبریز و حصار‌های گالوانیزه پیرامون آن در سال‌های گذشته، سیما و منظره‌ای زشت و دور از شان شاعران خفته در این آرامگاه ابدی ایجاد کرده و موجب دلخوری و گلایه گردشگران، دوستداران آثار تاریخی و اهل فرهنگ و ادب به ویژه این دیار شده بود.

اختصاص ردیف بودجه‌ای از محل اعتبارات ملی در اواخر دهه ۱۳۷۰ شمسی برای نخستین بار و به مدت یکسال برای بازسازی و بهسازی مقبرةالشعرا بارقه امیدی برای سر و سامان بخشیدن به این مجموعه در دل اهالی فرهنگ و ادب این سرزمین ایجاد کرد ولی توقف و رکود این اقدامات در سال‌های بعد این امید را کم رنگ کرد.

در سال ۱۳۹۸ تخصیص اعتبار حدود ۹۸ میلیارد ریالی برای اجرای طرح ساماندهی مجموعه فرهنگی و تاریخی دوباره کورسوی امید را در دل دوستداران فرهنگ و ادب این مرز و بوم روشن کرد و تصویب اعتبار یک هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی در مدت سه سال و در سفر استانی به آذربایجان شرقی، این روند را هموار کرد.

در زمان کنونی ساماندهی بخش شمالی (صفه شمالی) مقبرةالشعرا به بهره برداری رسیده و ساماندهی بخش جنوبی (صفه جنوبی) آن به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع نیز در جریان است که پس از ساماندهی و تکمیل کامل به پروژه صفه شمالی مقبرةالشعرا به مساحت هشت هزار و ۵۰۰ مترمربع الحاق می‌شود.

با وجود اقدامات انجام شده برای ساماندهی مجموعه مقبرةالشعرا، این مجموعه و پیرامون آن پتانسیل و شایستگی تبدیل شدن به مجموعه‌هایی مانند فردوسی مشهد (طوس)، حافظیه و سعدیه شیراز و میدان امام علی (ع) اصفهان را دارد و بر این اساس ضروری است متولیان شهری و فرهنگی استان و کلانشهر تبریز با نگاه جامع، هماهنگ و آینده نگر به این مجموعه فاخر تاریخی و فرهنگی، این مکان را به مجموعه‌ای در خور و شان شاعران و ادیبان خفته در این آرامگاه و کهن شهر تاریخی و فرهنگی تبریز تبدیل کنند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی گفت: به وضعیت مقبرةالشعرا را باید در بازه‌های زمانی سه ساله از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳ نگاه کرد تا از تغییرات و اقداماتی که در این سال‌ها در جهت ساماندهی این مجموعه انجام شده است، اطلاع کسب و آن‌ها را با هم مقایسه کرد.

سیدمحمدحسین بلاغی با تاکید بر اینکه مشکلاتی که در زمان کنونی در مقبرةالشعرا بوجود آمده از ناحیه ساماندهی این مجموعه است، می‌افزاید: مقبرة الشعرا در ۲ سال گذشته در حصار دیوار‌های گالوانیزه بود و برای دیدن موزه آن باید از یک مسیر دشوار و کانال عبور می‌کردیم.

وی اظهار کرد: در ۱.۵ سال گذشته ۷۰۰ میلیارد ریال فقط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ساماندهی و بهسازی این مجموعه هزینه کرده و علاوه بر آن شهرداری نیز حدود ۴۰۰ میلیارد ریال برای این طرح و سنگ فرش محوطه آن اعتبار تخصیص داده و هزینه کرده است.

شهردار تبریز نیز در خصوص تکمیل این پروژه گفت: مجموعه تاریخی و فرهنگی مقبرةالشعرای تبریز که حدود ۱۵ سال مخروبه و بلاتکلیف باقی مانده بود اکنون به همت شهرداری و سایر دستگاه‌های متولی ساماندهی شده و به مجموعه‌ای در خور شان شاعران خفته در آن تبدیل شده است.

یعقوب هوشیار با اشاره به وجود برخی مشکلات جزئی در ساماندهی این مجموعه، افزود: اجرای کامل طرح ساماندهی مقبرةالشعرا و اجرای سنگفرش «حیدر تکیه سی» با هدف ارتقای زیرساخت‌های گردشگری و فرهنگی در این مجموعه موجب جذب گردشگران بیشتر به این شهر می‌شود.

ساخت این مجموعه که به اوایل دهه ۱۳۵۰ شمسی باز می‌گردد، چنان محبوبیتی در عرصه فرهنگ و هنر تبریز و ایران دارد که امروزه به یکی از نماد‌های گردشگری و فرهنگی آذربایجان شرقی و کشور از منظر بصری تبدیل شده است.

مقبرةالشعرای تبریز از غنی‌ترین یادمان‌های حوزه شعر و ادب کشور است که با قدمت حدود ۸۰۰ ساله در محله قدیمی «سرخاب» تبریز و در ضلع شرقی خیابان ثقه الاسلام و شمال محله قدیمی «ششگلان» واقع شده است و بر اساس منابع تاریخی، پیکر حدود ۴۱۰ شاعر و ادیب ایرانی ادوار مختلف تاریخی را در خود جای داده و از مکان‌های ارزشمند و مهم گردشگری کهن شهر تبریز به شمار می‌رود.

این مکان تاریخی و فرهنگی، مدفن و آرامگاه شاعرانی مانند استاد سیدمحمدحسین بهجت تبریزی معروف به «شهریار»، اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شیروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشابوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مغربی تبریزی، مانی شیرازی، لسانی شیرازی و شکیبی تبریزی است که همواره مورد توجه و احترام اهالی شعر و ادب ایران زمین و خارج از کشور بوده است.

حال باید منتظر ماند و دید که سرانجام این مجموعه عظیم تاریخی و فرهنگی چه زمانی دستخوش تکمیل خواهد شد.