تاریکی تهران، زمینه‌ساز رشد جرائم/آمار جرم و جنایت در شب، گواهی بر فقدان امنیت!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو _ فاطمه قدیری ، تهران، شهری که همواره در جریان زندگی است، در بسیاری از محله‌های خود از پنهان شدن در سایه‌ی تاریکی شب رنج می‌برد. این تاریکی، نه تنها به آسیب‌های اجتماعی دامن زده، بلکه به‌طور جدی بر امنیت عمومی تأثیر گذاشته است. متأسفانه، کمبود روشنایی و نبود زیرساخت‌های مناسب امنیتی در برخی از مناطق، به ویژه در ساعات شب، زمینه‌ساز بروز جرائمی، چون سرقت‌های شبانه، زورگیری‌ها و حتی تعرضات فیزیکی شده است. این مشکل دیگر مختص مناطق حاشیه‌ای تهران نیست، بلکه حتی در برخی محله‌های مرکزی و شمالی پایتخت نیز این معضل به وضوح دیده می‌شود. در این گزارش، به تحلیل این پدیده پرداخته و راهکار‌هایی برای مقابله با آن پیشنهاد می‌شود.

تاریکی شب و افزایش جرائم

جرائم در شب‌های تهران و در مناطق خلوت‌تر شهر، به‌ویژه در مناطق کم‌نور و تاریک رخ می‌دهد که از سرقت‌های خودرو تا زورگیری‌های خیابانی را شامل می‌شود. هیچ منطقه‌ای از این موضوع مستثنی نیست؛ از محله‌های حاشیه‌ای گرفته تا برخی مناطق در مرکز شهر، همه با کمبود روشنایی روبه‌رو هستند. در برخی از نقاط تهران، به‌ویژه در مناطقی که از نظر اقتصادی و اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند، خاموشی چراغ‌های خیابانی به‌طور سیستماتیک اتفاق می‌افتد. این مسئله موجب می‌شود که در شب، خیابان‌ها تبدیل به مکان‌هایی شوند که برای مجرمان مناسب‌تر از هر زمان دیگری است.

تاریکی شب این فرصت را برای سارقان فراهم می‌آورد تا به راحتی وارد خانه‌ها و مغازه‌ها شوند یا حتی خودرو‌هایی را که در خیابان‌های کم‌نور پارک شده‌اند، سرقت کنند. علاوه بر این، در محله‌های تاریک، خفت‌گیری‌ها و تعرضات خیابانی به شکل فزاینده‌ای در حال افزایش است. براساس آمار رسمی، طبق گفته سردار علی ولیپور گودرزی رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ و طبق سوابق و آمار و ارقامی که توسط پلیس بررسی شده است سرقت از اول شب یعنی بعد از آنکه هوا تاریک می‌شود شروع می‌شود و تا ساعت ۱۱- ۱۲ شب نیز ادامه دارد.

سرهنگ علی ولیپور گودرزی گفت: البته ممکن است در دیگر ساعات شبانه روز نیز این سرقت‌ها اتفاق بیافتد ولی میزان و تعداد آن کمتر و به ندرت روی می‌دهد. سرقت‌ها و زورگیری‌ها در شب و در مکان‌های تاریک اتفاق افتاده است که نشان‌دهنده‌ی اهمیت مسئله روشنایی و امنیت است.

آمار سرقت و زورگیری‌ها

آمار‌های منتشر شده از سوی نیروی انتظامی تهران نشان می‌دهد که در سال گذشته، سرقت‌های شبانه در مناطق مختلف تهران افزایش چشمگیری داشته است. ۷۶۷۰۰ خودرو سال گذشته در ایران سرقت شده است که ۲۴ درصد سرقت خودروی ثبت شده کشور در سال ۱۴۰۲ مربوط به پایتخت است. همچنین بخش عمده‌ای از این سرقت‌ها در ساعات شب و در معابر با کمبود روشنایی رخ داده است. علاوه بر سرقت خودرو، سرقت‌های مسلحانه و زورگیری‌های خیابانی نیز در بسیاری از نقاط پایتخت به‌ویژه در شب‌ها افزایش یافته است. بر اساس گزارشات پلیس، این جرائم بیشتر در مناطق کم‌نور و حاشیه‌ای به وقوع پیوسته‌اند، اما در سال‌های اخیر حتی در مناطق مرکزی و شمال تهران نیز با افزایش تعداد این گونه جرائم روبه‌رو بوده‌ایم.

زور‌گیری‌ها به‌ویژه در مناطقی که از روشنایی کمتری برخوردارند، به شدت در حال رشد است. در این مناطق، مجرمان به راحتی می‌توانند قربانیان خود را شناسایی کرده و در تاریکی شب به آنها حمله کنند. چندی پیش هم یک دانشجوی دانشگاه تهران، در محله کوی دانشگاه حین عبور از منطقه‌ای که قبل‌تر هم دانشجویان از جمله تشکل بسیج دانشجویی در رابطه با ناامنی آن هشدار داده بودند توسط زورگیران شرور به قتل رسید.

واحد‌های قضائی دادگستری اســتان در رویداد‌های مهم پایان ســال ۱۴۰۲ از جمله انتخابات، مراسم سنتی چهارشنبه سوری و شــهرآورد تهران حضور فعال و مؤثری داشــته‌اند و در ایام تعطیالت عید نوروز نیز کشیک‌های قضائی فعال هستند. با وجود اینکه بســیاری از رسانه‌ها از کاهش سرقت صحبت می‌کنند، آمار‌ها به افزایش ســرقت اشــاره دارند. در سال گذشته آفتاب یزد اعلام کرده بود: بررســی آمار‌های رســمی منتشرشده نشــان می‌دهد میزان سرقت در پنج سال گذشته چهار برابر شده اســت. همچنین طبق گزارش مرکز آمار ایران؛ میزان سرقت سیر صعودی داشــته، به طوری که بعد از مصرف مواد مخدر، سرقت دومین جرم عمده در کشور محسوب می‌شود. همچنین دو سال پیش ســازمان زندان‌های کشــور اعالم کرد که حدود ۶۸ درصد زندانی‌ها به دلیل جرائم «مواد مخدر و ســرقت» در زندان‌ها به ســر می‌برند. این در حالی است که فرمانده نیروی انتظامی ایالم فروردین جاری در مورد افزایش ســرقت‌ها در ایام نوروز گفت که دســتگیری ســارقان نسبت به سال گذشــته ۱۰ درصد افزایش یافته و به همان میزان، بزه سرقت نیز ۸۲ درصد افزایش داشته است.

علل کمبود روشنایی در تهران

دلایل مختلفی وجود دارد که منجر به تاریکی معابر و کوچه‌های تهران در شب می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل، کمبود بودجه و منابع مالی است. شهرداری تهران، علی‌رغم تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر داشته، به‌دلیل محدودیت‌های مالی، قادر به تأمین روشنایی کافی در تمام نقاط شهر نیست. این کمبود روشنایی به‌ویژه در محله‌هایی که به‌صورت غیررسمی ساخته شده‌اند یا از نظر زیرساختی کمبود دارند، بیشتر دیده می‌شود.

علاوه بر این، بسیاری از چراغ‌های خیابانی در تهران به‌ویژه در مناطق حاشیه‌ای و حتی برخی نقاط مرکزی، به‌خاطر عدم تعمیرات و نگهداری مناسب، به‌طور مکرر خاموش می‌شوند. در این میان، بسیاری از ساکنان این مناطق از نبود سیستم روشنایی مناسب شکایت دارند و از آن به‌عنوان یکی از دلایل اصلی احساس ناامنی خود در شب‌ها یاد می‌کنند. این مسئله نه‌تنها باعث بروز جرائم می‌شود، بلکه به شکاف اجتماعی و احساس بی‌اعتمادی میان مردم و نهاد‌های دولتی دامن می‌زند.

تأثیرات اجتماعی و روانی تاریکی شب

تاریکی شب در تهران تنها یک مشکل امنیتی نیست؛ بلکه بر روحیه اجتماعی و روانی ساکنان تأثیرات منفی نیز دارد. در مناطقی که معابر آنها در شب کاملاً تاریک می‌شود، افراد به‌ویژه زنان، کودکان و سالمندان، احساس امنیت کمتری دارند و این احساس ناامنی به کاهش کیفیت زندگی و کاهش تعاملات اجتماعی می‌انجامد. بسیاری از ساکنان این مناطق ترجیح می‌دهند از رفت‌وآمد در شب خودداری کنند، زیرا هر لحظه امکان وقوع جرائم مختلف وجود دارد.

علاوه بر این، عدم وجود روشنایی کافی به شکاف‌های اجتماعی نیز دامن می‌زند. در محله‌های تاریک، جوانان و نوجوانان به‌ویژه در شرایط اقتصادی سخت، ممکن است به‌دلیل نبود فرصت‌های شغلی و تفریحی، به سمت فعالیت‌های مجرمانه سوق پیدا کنند. در این شرایط، نهاد‌های اجتماعی و دولتی باید به‌طور جدی‌تری به این مسئله توجه کنند و برای رفع مشکلات امنیتی و اجتماعی در این مناطق تلاش کنند.

همت لازم است

برای کاهش تأثیرات منفی تاریکی شب در تهران و افزایش امنیت در محله‌های مختلف، شهرداری باید به‌طور جدی‌تر به ارتقای سیستم روشنایی معابر بپردازد. نصب چراغ‌های جدید و با کیفیت بالا، به‌ویژه در مناطق تاریک، می‌تواند به‌طور قابل توجهی از وقوع جرائم جلوگیری کند. همچنین چراغ‌های خیابانی باید به‌طور مداوم و دوره‌ای تعمیر شوند تا از خاموش شدن آنها جلوگیری شود. این اقدام می‌تواند کمک بزرگی به کاهش تاریکی معابر در شب باشد.

در کنار این موضوع برای کاهش وقوع جرائم در شب، نیروی انتظامی باید حضور فعال‌تری در محله‌های با وضعیت امنیتی ضعیف داشته باشد. گشت‌های شبانه می‌توانند به کاهش احساس ناامنی کمک کنند. همچنین در کنار گشت نیرو‌ها تنها نصب دوربین‌های مداربسته و بهره‌برداری از سیستم‌های نظارتی پیشرفته است که می‌تواند به شناسایی مجرمان و جلوگیری از وقوع جرائم کمک کند.