معرفی نیروی هوایی اتیوپی/ چگونه کشور های کمتر توسعه یافته صحنه هوایی جنگ را مدیریت می‌کنند؟
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مدیریت صحنه نبرد از دیرباز چالش اصلی واحد های رزمی بوده و هنر جنگ ، عامل اصلی پیش برنده ارتش ها در منازعات به شمار می رود. از جنگ جهانی اول که انگلیسی ها و آلمان ها پای هواپیماهای نظامی را به میادین نبرد باز کردند بعد جدیدی از جنگ، گشوده شد و هر کشور سراغ توسعه نیروی هوایی خود رفت.
نیروی هوایی اتیوپی یکی از قدیمی‌ترین نیروهای هوایی در شاخ آفریقا به‌شمار می‌رود که نقش حیاتی در تأمین امنیت داخلی و ثبات منطقه‌ای ایفا میکند. با توجه به موقعیت استراتژیک اتیوپی در قلب شاخ آفریقا و تهدیدهای متعدد داخلی و خارجی که این کشور با آن مواجه است، نیروی هوایی به ابزاری اساسی برای دفاع از حاکمیت ملی و پشتیبانی از عملیات‌های نظامی تبدیل شده است. طی دهه‌های گذشته، نیروی هوایی اتیوپی مراحل متعددی از توسعه، افول و بازسازماندهی را تجربه کرده و همچنان به‌عنوان یکی از موثرترین و منظم‌ترین شاخه‌های نظامی این کشور باقی مانده است.
با وجود محدودیت‌های مالی، تکنیکی و زیرساختی، نیروی هوایی اتیوپی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی نیروهای دفاع ملی (ENDF) به تجهیز به هواپیماها و بالگردهایی که عمدتاً ساخت روسیه و شوروی هستند، متکی است. اگرچه بخش قابل‌توجهی از دارایی‌های این نیرو شامل تجهیزات قدیمی و از رده خارج می‌شود، اما نیروی هوایی همچنان با استفاده از هواپیماهای جنگی مانند سوخو-27 و میگ-23، قابلیت‌های قابل‌توجهی در زمینه عملیات دفاعی و تهاجمی از خود نشان داده است. بالگردهای هجومی Mi-24 و ترابری Mi-17 بخش دیگری از دارایی‌های کلیدی این نیرو هستند که برای مأموریت‌های ضدشورشی، ترابری و امدادرسانی انسانی به کار گرفته می‌شوند.
نقش نیروی هوایی اتیوپی تنها به عملیات جنگی محدود نمی‌شود، بلکه این نیروها در مأموریت‌های بشردوستانه، ارسال کمک به مناطق بحران‌زده، و مقابله با بلایای طبیعی نیز مشارکت دارند. در عین حال، چالش‌هایی نظیر محدودیت بودجه، قدیمی بودن تجهیزات، و وابستگی به واردات قطعات یدکی مانع بزرگی برای این نیروها محسوب می‌شود. با این وجود، تلاش‌های مداومی برای افزایش توانایی‌های عملیاتی و نوسازی دارایی‌های موجود صورت گرفته است و حتی جنگنده های کارآمد مدرنی مانند سوخو 30 هم خریداری شده است.
هواپیماهای رزمی تهاجمی در خدمت نیروی هوایی اتیوپی
سوخو 30
سوخو-30، جنگنده چندمنظوره نسل 4.5 ساخت روسیه، در اوایل دهه 2010 وارد خدمت نیروی هوایی اتیوپی شد. این هواپیما با قابلیت‌های برتری هوایی، حملات زمینی، و مأموریت‌های شناسایی، ستون اصلی قدرت هوایی اتیوپی محسوب می‌شود. قدرت مانور بالا، برد عملیاتی بلند (3000 کیلومتر)، و توانایی حمل تسلیحات پیشرفته (مثل موشک‌های R-77 و بمب‌های هدایت‌شونده) آن را به گزینه‌ای مؤثر برای دفاع منطقه‌ای تبدیل کرده است. با وجود چالش‌هایی همچون هزینه‌های نگهداری بالا، وابستگی به قطعات روسی، و محدودیت زیرساخت، سوخو-30 اهمیت استراتژیک فراوانی برای بازدارندگی و حفظ توازن قوا در شاخ آفریقا دارد.
سوخو 27
هواپیمای جنگنده سوخو-27 (Sukhoi Su-27) یکی از پیشرفته‌ترین جنگنده‌های نسل چهارم ساخت روسیه است. این جنگنده که در دهه 1990 وارد خدمت نیروی هوایی اتیوپی شد، نقش کلیدی در رقابت هوایی اتیوپی با اریتره و حفظ برتری هوایی منطقه‌ای ایفا کرده است.
ویژگی‌های کلیدی سوخو-27:
- طراحی و قدرت مانور بالا: سوخو-27 با طراحی آیرودینامیکی برجسته و قدرت مانور فوق‌العاده، به‌ویژه در نبردهای هوایی نزدیک یا مقابله با جنگنده‌های دیگر، کارایی بالایی دارد.
- قدرت تسلیحاتی: توانایی حمل انواع موشک‌های هوا‌به‌هوا و هوا‌به‌زمین، از جمله موشک‌های R-73 و R-27، به این جنگنده اجازه می‌دهد تا در نقش‌های مختلف دفاعی و تهاجمی به خوبی عمل کند.
- برد عملیاتی بلند: با داشتن برد عملیاتی حدود 3,500 کیلومتر (بدون سوخت‌گیری هوایی)، سوخو-27 برای عملیات‌های طولانی‌مدت و حفظ پوشش هوایی گسترده مثالی برجسته از کارآمدی تاکتیکی است.
- سیستم‌های ناوبری و راداری پیشرفته (برای زمان ساخت): اگرچه فناوری‌های این جنگنده ممکن است اکنون قدیمی تلقی شوند، اما در زمان خود، سیستم‌های راداری و رهگیری پیشرفته‌ای را ارائه می‌داد که آن را برای مقابله با تهدیدهای منطقه‌ای ایده‌آل می‌کرد.
نقش سوخو-27 در جنگ اریتره-اتیوپی:
- سوخو-27 در طول جنگ با اریتره (1998-2000) نقش مهمی ایفا کرد و با جنگنده‌های میگ-29 نیروی هوایی اریتره درگیر شد. جنگنده‌های سوخو-27 اتیوپی بارها توانستند برتری هوایی را به دست آورند و گزارش‌هایی مبنی بر ساقط کردن چندین میگ-29 اریتره در آن دوره منتشر شده است.
سوخو 25 فراگفوت
سوخو-25 یکی از جنگنده‌های تهاجمی سبک و قدرتمند ساخت روسیه است که نقش ویژه‌ای در پشتیبانی نزدیک هوایی و حملات به اهداف زمینی ایفا میکند. نیروی هوایی اتیوپی که همواره در تلاش برای تقویت توانمندی‌ها و ناوگان هوایی خود بوده است، چندین فروند از سوخو-25 را در دهه 1990 وارد خدمت کرد تا نیازهای عملیاتی خود را در جنگ‌ها و مأموریت‌های داخلی و منطقه‌ای برآورده سازد.
ویژگی‌های کلیدی سوخو-25
سوخو-25 که با نام مستعار «فراگفوت» (Frogfoot) در ناتو شناخته می‌شود، به عنوان یک هواپیمای تهاجمی برای پشتیبانی نزدیک هوایی توسعه یافته است. این جنگنده عملکرد بسیار خوبی در مأموریت‌های ضدشورشی و پشتیبانی از نیروهای زمینی دارد و با توجه به شرایط جغرافیایی و نوع تهدیدات موجود در اتیوپی، به گزینه‌ای ایده‌آل برای نیروی هوایی این کشور تبدیل شده است.
میگ 21، پرتعداد ترین جنگنده جهان
میگ-21، جنگنده سبک نسل دوم ساخت شوروی، در دهه 1970 وارد خدمت نیروی هوایی اتیوپی شد. این هواپیما با سرعت بالا (حداکثر 2 ماخ) و مانورپذیری مناسب، برای وظایف رهگیری هوایی و پشتیبانی نزدیک به کار گرفته شد. میگ-21 نقش مهمی در جنگ‌های داخلی، عملیات‌های ضد شورشی و جنگ اریتره-اتیوپی ایفا کرد و به نیروی هوایی این کشور اجازه داد تا برتری هوایی نسبی کسب کند. با وجود قابلیت‌های اولیه مناسب، محدودیت در برد عملیاتی، سیستم‌های قدیمی و هزینه‌های نگهداری، بهره‌وری آن را در دوره‌های اخیر کاهش داده و نیاز به جایگزینی احساس می‌شود.
میگ 23، پیرمرد روسی در شاخ آفریقا
میگ-23، جنگنده تهاجمی و رهگیر ساخت شوروی، از دهه 1970 وارد خدمت نیروی هوایی اتیوپی شد و نقشی مهم در درگیری‌های منطقه‌ای، از جمله جنگ اتیوپی-اریتره، ایفا کرد. این هواپیما با قابلیت بالای مانور، سرعت مافوق صوت، و توان حمل موشک‌های هوا‌به‌هوا و بمب‌های تهاجمی، در مأموریت‌های دفاع هوایی و حملات زمینی استفاده می‌شد. با وجود کارآمدی، مشکلاتی مانند محدودیت قطعات یدکی، هزینه نگهداری، و پیچیدگی فنی عملکرد آن را تحت تأثیر قرار داد. امروزه، میگ-23 به دلیل قدمت زیاد، جای خود را به جنگنده‌های مدرن‌تر در نیروی هوایی اتیوپی داده است و کمتر در عملیاتی های پروازی شرکت میکند.
سید نویدرضا موسوی