کهگیلویه و بویراحمد در چنگال بحران بی‌سابقه کم‌آبی

آرش مصلح، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در گفت وگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، با اشاره به وضعیت بحرانی بارش‌ها در سال آبی جاری گفت: باید اعلام کنم که متأسفانه در سال آبی جاری، یعنی سالی که از مهرماه ۱۴۰۳ آغاز شده و تا پایان شهریورماه ۱۴۰۴ ادامه دارد استان ما با کاهش چشمگیر بارش‌ها مواجه بوده است.

وی افزود: بر اساس آخرین آمارها میزان بارش‌ها نسبت به میانگین درازمدت و بلندمدت گذشته حدود ۴۷ و نیم درصد کاهش یافته است. این مسئله تأثیرات مستقیم و غیرقابل انکاری بر منابع آب سطحی، منابع آب زیرزمینی، سدها، چشمه‌ها و رودخانه‌های استان داشته و دارد به همین دلیل نیاز به مدیریت دقیق‌تر منابع آب و برنامه‌ریزی گسترده برای عبور از این بحران از اولویت‌های اصلی ما قرار گرفته است.

سدهای استان در وضعیت بحرانی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان درباره وضعیت فعلی سدهای استان گفت: در حال حاضر سد کوثر که یکی از مهم‌ترین و بهترین سدهای کشور از نظر طراحی و موقعیت است ۸۳ درصد از ظرفیت خود را پر کرده است این در حالی است که ظرفیت کل مخزن این سد معادل ۴۵۴ میلیون متر مکعب است. سد سدچمشیر نیز حدود ۶۶۱ میلیون متر مکعب ظرفیت دارد که تنها ۲۹ درصد آن پر شده است، سد شاه‌قاسم با ظرفیت ۹ میلیون متر مکعب نیز تنها ۱۲ تا ۱۵ درصد پرشدگی دارد.

وی ادامه داد: همچنین حدود ۳ هزار حلقه چاه در سطح استان برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی وجود دارد. تاکنون بیش از ۱۰ هزار مجوز بهره‌برداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی صادر شده است در حوزه شیلات نیز حدود ۳۰۰ مجوز پرورش ماهی صادر شده و ۱۶ کارخانه آب معدنی و بسته‌بندی آب در استان مجوز گرفته‌اند.

مصرف سالانه آب در بخش‌های مختلف

مصلح در خصوص میزان مصرف آب در استان اظهار داشت: در حال حاضر سالانه حدود ۴۲ میلیون متر مکعب از منابع آبی استان به مصرف صنایع می‌رسد. مصرف سالانه بخش کشاورزی حدود ۲۹۸ میلیون متر مکعب و مصرف شرب نیز نزدیک به ۹۸ میلیون متر مکعب برآورد شده است. این ارقام در شرایطی که با کاهش شدید بارندگی مواجه هستیم، زنگ خطر جدی را برای منابع آبی استان به صدا درآورده است.

برگزاری جلسات مدیریت بحران و تدوین راهکارها

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان در ادامه با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای مدیریت شرایط گفت: از ابتدای سال جاری جلسات متعددی در سطح استان برگزار شده است. 

یکی از مهم‌ترین آن‌ها جلسه سازگاری با کم‌آبی به ریاست استاندار محترم بود همچنین جلسات مدیریت بحران آب در شهرستان‌های کهگیلویه، لنده و چرام برگزار شد و در هفته آینده نیز در تمامی شهرستان‌های استان جلسات مدیریت بحران با محوریت کاهش تنش آبی برگزار خواهد شد این جلسات با حضور نهادهایی مانند جهاد کشاورزی، شرکت آب و فاضلاب، فرمانداران، بخشداری‌ها و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط تشکیل می‌شوند.

اصلاح الگوی کشت و جلوگیری از کشت‌های پرمصرف

مصلح در رابطه با اقدامات ضروری برای عبور از بحران افزود: یکی از اقدامات کلیدی اصلاح الگوی کشت در استان است با توجه به کاهش منابع آب دیگر امکان ادامه کشت‌های پرآب‌بر مانند برنج در بسیاری از مناطق وجود ندارد در این راستا با همکاری جهاد کشاورزی الگوهای جدید و جایگزین کشت تدوین شده‌اند که به کشاورزان معرفی خواهند شد. همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری مانند آبیاری تحت فشار و قطره‌ای باید توسعه پیدا کند تا بتوانیم مصرف آب در اراضی زراعی را بهینه کنیم.

پروژه‌های زیرساختی برای تقویت منابع آب شرب

وی در خصوص پروژه‌های عمرانی و زیرساختی گفت: در راستای تقویت منابع آب شرب، پروژه‌های متعددی در حال اجراست یکی از آن‌ها ساخت مخزن ۲۰ هزار متر مکعبی در شهر دهدشت است که اتصال آن به شبکه شهری انجام شده و بیش از ۳۵۰ میلیارد تومان هزینه دربرداشته است. این مخزن از ابتدای اردیبهشت‌ماه آبگیری خواهد شد و ان‌شاءالله در تابستان پیش‌رو هیچ‌گونه تنش آبی در شهر دهدشت، سوق و روستاهای اطراف نخواهیم داشت.

مصلح ادامه داد: مخزن ۱۵ هزار متر مکعبی در شهر لیکک نیز در حال اتصال به شبکه آبرسانی است و ان‌شاءالله پیش از تابستان به بهره‌برداری خواهد رسید همچنین در شهر یاسوج، شرکت مهندسی آب و فاضلاب استان در حال ساخت یک مخزن دیگر با ظرفیت مشابه است که به تأمین پایدار آب شرب این شهر کمک خواهد کرد.

وی افزود: در مناطقی که با تنش شدید آبی مواجه هستند برنامه‌ریزی برای حفر چاه‌های جدید انجام شده است. چهار حلقه چاه در شهرستان باشت حفاری شده‌اند که با تجهیز آن‌ها بخشی از نیازهای شرب منطقه تأمین خواهد شد این چاه‌ها بر اساس مطالعات فنی و با درخواست شرکت آب و فاضلاب در حال اجرا هستند.

مصلح با تأکید بر نقش مردم در عبور از بحران کم‌آبی گفت: تمام تلاش خدمتگزاران مردم در مجموعه آب منطقه‌ای بر این استوار است که هیچ خللی در تأمین آب شرب، تولید کشاورزی و فعالیت‌های صنعتی استان به‌وجود نیاید اما بدون همکاری و مشارکت مردم مدیریت این شرایط امکان‌پذیر نیست. 

مردم باید در زمینه صرفه‌جویی آب، رعایت الگوی کشت و استفاده بهینه از منابع با ما همراه باشند.

وی ادامه داد: آگاهی‌رسانی، آموزش، اصلاح الگوی مصرف و رعایت عدالت در استفاده از منابع آبی از جمله محورهای اصلی این همکاری است اگر در منطقه‌ای یک کشاورز بیش از سهم خود از رودخانه یا قنات بهره‌برداری کند، کشاورزان پایین‌دست دچار مشکل خواهند شد این موضوع نیازمند مشارکت همگانی و رعایت سهمیه‌بندی‌هاست.

تأمین آب اضطراری برای روستاهای کم‌برخوردار

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان در پایان گفت: برای روستاهایی که با کمبود شدید آب مواجه هستند، تانکرهای آب‌رسانی پیش‌بینی شده‌اند و هماهنگی‌های لازم با استانداری و فرمانداران برای تأمین آب اضطراری در مواقع بحرانی در حال انجام است.

وی ضمن قدردانی از همراهی رسانه‌ها تأکید کرد: نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی بسیار کلیدی است، رسانه‌ها همیشه همراه ما بوده‌اند و ان‌شاءالله امسال نیز در مسیر مدیریت بحران آبی، با ما همراه خواهند بود.