
۲۵ فرصت طلایی در قم؛ نقشه راه سرمایهگذاران برای سودآوری تضمینی
به گزارش خبرنگار گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، مهدی حاجیلو: نامگذاری سال ۱۴۰۴ با شعار «سرمایهگذاری برای تولید» از سوی مقام معظم رهبری، بار دیگر بر اهمیت حیاتی مشارکت بخش خصوصی در فرآیند توسعه اقتصادی کشور تأکید دارد. این شعار راهبردی، پاسخی هوشمندانه به نیازهای امروز اقتصاد ملی است؛ اقتصادی که برای عبور از چالشهای مزمن بیکاری، تورم، رکود و وابستگی به درآمدهای غیرمولد، نیازمند یک جهش همهجانبه در عرصه تولید است. تحقق این جهش نیز بدون جلب و جذب سرمایهگذاریهای مؤثر، امکانپذیر نخواهد بود.
استان قم با برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیکی مناسب، همجواری با پایتخت، جایگاه ممتاز مذهبی و فرهنگی، ظرفیتهای دانشبنیان و نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده، یکی از مستعدترین مناطق کشور برای سرمایهگذاری بهویژه در حوزه تولید است. اما برای تبدیل این ظرفیت بالقوه به بالفعل، فراهمسازی زیرساختهای موردنیاز سرمایهگذاران ضروری است؛ از جمله دسترسی آسان به اراضی صنعتی، تسهیل مجوزها، تسریع در پاسخگویی به درخواستها، ثبات مقررات و شفافیت مسیرهای حمایتی.
بر این اساس، دستگاههای اجرایی استان باید به جای نگاه بخشی و جزیرهای، به همنوایی، هماهنگی و تعامل در سیاستگذاریها و اجرای برنامههای جذب سرمایهگذار برسند. بیتردید، دستیابی به اهداف ترسیمشده در شعار سال تنها در سایه وحدت عملکردی و تسهیل فرآیندها از سوی همه نهادهای حاکمیتی و اجرایی محقق خواهد شد.
نگاهی به آمارهای رسمی نیز نشان میدهد که ظرفیت توسعه اقتصادی در قم قابل توجه است. بنا به گزارش مرکز آمار ایران، نرخ مشارکت اقتصادی در استان قم در زمستان ۱۴۰۳ حدود ۳۸.۶ درصد بوده و نرخ اشتغال نیز در همین بازه زمانی به ۳۵.۴ درصد رسیده است. این ارقام، ضمن بازتاب تلاشهای صورتگرفته در سالهای اخیر، بیانگر آن است که همچنان فضا برای رشد و بهرهبرداری بیشتر از فرصتهای سرمایهگذاری وجود دارد. آینده اقتصادی قم، در گرو حمایت هوشمندانه از سرمایهگذاران و استفاده هدفمند از ظرفیتهای بالقوه آن است.
باتوجه به اهمیت تحقق شعار سال و ظرفیتهای چشمگیر استان قم در موضوع سرمایهگذاری؛ در همین راستا تصمیم گرفتیم با مهدی فراهانی مدیرکل امور اقتصاد و دارایی استان قم گفتوگویی داشته باشیم که در ادامه میخوانید:
دانشجو: با سلام؛ قم را از نظر مقصد سرمایهگذاری چگونه ارزیابی میکنید؟
واقعیت این است که استان قم از نظر شاخصهای مختلف اقتصادی، استان ویژهای در کشور لقب گرفته است؛ نوع مسائل فرهنگی و سیاسی، مذهبی و... باعث شده برای بسیاری از مردم دنیا به ویژه کشورهای مسلمان استان جذابی به شمار میرود.
بنده معتقد هستم در موضوع سرمایهگذاری در استان قم هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیدهایم. باید توجه داشت که برخی صنایع و سرمایهگذاریها در استانهای همجوار مانند تهران اشباع شده و ما میتوانیم با یک مدیریت درست و برنامهریزی کارشناسی شده سر ریز آن را به سمت استان قم هدایت کنیم.
یکی از مهمترین مسائلی که میتواند سرمایهگذار را بیش از پیش برای حضور در قم مجاب کند موضوع فرودگاه است؛ راهاندازی فرودگاه قم رونق چشمگیری را در حوزه سرمایهگذاری در استان قم ایجاد میکند و باتوجه به پیگیریهایی که استاندار محترم قم دارند امیدواریم هرچه سریعتر شاهد بهرهبرداری از فرودگاه قم باشیم.
دانشجو: درحال حاضر چه مسائلی به عنوان مانع بر سر موضوع سرمایهگذاری قرار گرفتهاند؟
سوال بسیار خوبی است؛ واقعیت ماجرا این است که در سنوات گذشته ما مرکز خدمات سرمایهگذاری در استان به صورت فیزیکی نداشتیم. سرمایهگذار اعم از خارجی و داخلی در استان سر در گم بود و آگاهی نداشت در صورتی که بخواهد در قم سرمایهگذاری کند در مقابل چه خدماتی را دریافت میکند.
از طرفی دیگر مشاوره رایگانی هم نداشت که بخواهد ظرفیتهای سرمایهگذاری استان را برای وی تشریح کند تا حضور این سرمایهگذار در استان هدفمند باشد.
با پیگیریها و اقداماتی که در سطح استان انجام شد، توانستیم مرکز خدمات سرمایهگذاری را باحضور کارشناسان خبره در اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان ایجاد کنیم. ما از همه دستگاههای اجرایی و دولتی استان خواستهایم در صورتی که سرمایهگذاری به آنها مراجعه میکند، وی را به سمت این مرکز هدایت کنند.
باتوجه به خدمات و اقداماتی که مرکز خدمات سرمایهگذاری اداره کل امور اقتصاد و دارایی استان قم داشت به لطف خدا توانستیم در سال ۱۴۰۳ رکورد مهمی را از خود به ثبت برسانیم. در سال گذشته موفق شدیم ۷۷ میلیون دلار سرمایهگذاری خارجی مصوب را ثبت کنیم.
این آمار در مقایسه به میزان سرمایهگذاری مصوب در سال ۱۴۰۲، بیش از ۲ برابر رشد داشته است که نشان دهنده تاثیر و فواید این مرکز خدمات سرمایهگذاری در استان قم است.
دانشجو: در شرایط فعلی حضور سرمایهگذار داخلی مهم است یا سرمایهگذار خارجی؟
سرمایهگذار داخلی و خارجی برای ما واقعا تفاوتی ندارد حتی سرمایهگذار داخلی برای ما مهمتر بوده و ما میتوانیم شرایط ویژهای را برای وی ایجاد کنیم. اما نکته مهم این است که ما دنبال سرمایهگذار واقعی بوده یعنی کسی که اعتبارات کافی برای سرمایهگذاری را داشته باشد نه اینکه بخواهد از تسهیلات دولتی استفاده کند.
گاهی اوقات افرادی تحت عنوان سرمایهگذار به ما مراجعه میکنند که دنبال زمین دولتی برای سرمایهگذاری هستند از طرفی دیگر درخواست تسهیلات بانکی دارند. وقتی به موضوع نگاه میکنیم میبینیم که در این مسئله کلا از منابع دولتی استفاده شده و عملا سرمایهگذاری خصوصی صورت نگرفته است.
دانشجو: اهمیت شعار «سرمایهگذاری برای تولید» در اقتصاد استان را چگونه است؟
امسال نیز شاهد انتخاب شعار حکیمانهای از سوی مقام معظم رهبری بودیم که باتوجه به شرایط اقتصادی کشور بسیار مورد نیاز است. در شرایط فعلی کشور ما نیاز به این داریم مردم برای سرمایهگذاری در تولید نقش آفرینی کنند.
استان قم باتوجه به مسائل سیاسی، فرهنگی، جغرافیایی، مذهبی و... شرایط تحقق شعار سال را دارد و ما نیز به عنوان دولت باید با تلاش مضاعف زیرساختهای لازم برای حضور سرمایهگذار را در استان فراهم کنیم.
البته باید توجه داشت که هرچقدر برای ما موضوع جذب سرمایهگذار مهم است؛ از طرفی دیگر به دنبال این هستیم این سرمایهگذاری متناسب با آمایش استان و مسائل زیست محیطی باشد. ممکن است راهاندازی یک واحد صنعتی با وضعیت استان ناسازگار باشد لذا باید سرمایهگذار را قانع کنیم که در حوزه مهمتری سرمایهگذاری کند.
دانشجو: درحال حاضر چند فرصت سرمایهگذاری در استان قم شناسایی شده است؟
یکی از مهمترین اقداماتی که در طول ۳ سال اخیر انجام شد موضوع همکاری با تیمهای دانشگاهی دانش بنیان در راستای شناسایی ظرفیتهای سرمایهگذاری در استان قم بود.
بعد از ماهها تلاش و کارشناسی درنهایت ۲۵ فرصت سرمایهگذاری را در استان شناسایی کردیم. تمامی موارد و مسائل مورد نیاز در این ۲۵ فرصت مورد آنالیز قرار گرفته است. توضیحات و نکات لازم تبدیل به کتاب فرصت سرمایهگذاری به ۳ زبان فارسی، انگلیسی و عربی کردیم.
خط دوم مترو، تولید و مونتاژ خودرو، نیروگاههای خورشیدی، احداث مجتمعهای توریستی و تفریحی، ایجاد گلخانه، سردخانه، هتل، رستوران و کافی شاپ، تولید انواع قالب کفش و پلاستیک و... بخشی از ۲۵ فرصت سرمایهگذاری هستند.
برای گام بعدی نیز درحال آنالیز و کارشناسی ده فرصت دیگر هستیم که انشالله با تیمهای دانشگاهی و دانش بنیان دنبال خواهیم کرد تا بتوانیم بسته جامع سرمایهگذاری را به متقاضیان ارائه دهیم.
دانشجو: در سال ۱۴۰۳ چه میزان سرمایهگذاری خارجی داشتهایم؟
در سال ۱۴۰۳ حدود ۷۷ میلیون و ۹۴۶ هزار دلار سرمایهگذاری مصوب را در قم داشتیم. وقتی میگوییم سرمایهگذاری مصوب یعنی سرمایهگذاران برای این حجم از سرمایهگذاری اعلام آمادگی کرده و مجوزات لازم را برای انجام سرمایهگذاری از وزارت اقتصاد اخذ کردهاند.
این آمار نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۲ و نیم برابر رشد داشته و در مقایسه با سال ۱۴۰۱ حدود ۶ برابر افزایش داشته است. سرمایهگذاران اعم از خارجی و داخلی توجه داشته باشند ما در اداره کل امور اقتصاد و دارایی استان قم تا پایان این مسیر در کنار آنها بوده و مسائل به بروکراسی اداری را خودمان دنبال میکنیم.
دانشجو: درحال حاضر چه مشوقهایی برای سرمایه گذاران درنظرگرفته شده است؟
باتوجه به شعاری که امسال رهبر فرزانه انقلاب در نظر گرفتهاند میبایست شرایط و زیرساختها را به گونهای توسعه دهیم که سرمایهگذار مجاب شود قم را به عنوان مقصد سرمایهگذاری انتخاب کند.
در همین راستا در موضوع سرمایهگذاران داخلی اگر صحت و اعتبار سنجی سرمایهگذار برای ما اثبات شود در مقابل میتوانیم اراضی دولتی را برای آنها اخذ کرده تا سرمایهگذاری و تولیدشان را در استان قم آغاز کنند؛ و برای سرمایهگذاران خارجی نیز اتفاقات ویژهتری را در نظر گرفتهایم. تمامی اقدامات مربوط به اقامت، گواهینامه رانندگی، روادید به صورت ویژه، مشاوره و... به صورت کاملا رایگان و در اسرع وقت توسط همکاران فراجایی که در مرکز خدمات سرمایهگذاری مستقر هستند صورت میپذیرد.
از طرفی دیگر اقداماتی همچون معافیتهای مالیاتی و گمرکی و استفاده از خودروهای لوکس را برای آنها به عنوان بستههای مشوق در نظر گرفتهایم.
دانشجو: در پایان؛ مهمترین مشکلاتی که موضوع سرمایهگذاری در قم وجود دارد چیست؟
برای بحث تسهیل مسیر سرمایهگذاری در استان قم پیشنهاد دادهایم شورای سرمایهگذاری استان به ریاست استاندار و باحضور دستگاههای اجرایی ذی ربط و دستگاههای نظارتی در استان قم براساس نمونه کشوری که به ریاست رئیس محترم جمهور برگزار میشود، تشکیل شود.
در صورتی که این شورا در استان قم راهاندازی شود به نظرم مسیر سرمایهگذاری در استان بسیار تسهیل خواهد شد و برای موضوعات سرمایهگذاری در استان همه دستگاههایی که نظری دارند در آنها مطرح و در نهایت با تایید دستگاههای نظارتی تصمیمی برای این موضوع گرفته میشود.
بروکراسی اداری گاهی اوقات به حدی پیچیده میشود که سرمایهگذار قید فعالیت در استان را میزند و این به ضرر ماست؛ به نظرم باید تعامل بین دستگاهی در بحث جذب سرمایهگذار به حداکثر خود برسد و دستگاهها دیگر بهانهجویی نداشته باشند.
یکی دیگر از مهمترین مشکلاتی که این روزها سرمایهگذاران با آن مواجه هستند بحث تعهدات ارزی است. واقعا باید در این خصوص تصمیمی در سطح کلان کشوری گرفته شود.
دانشجو: در پایان اگر نکتهای دارید؛ بفرمایید
امیدوارم در سالی که به نام «سرمایهگذاری برای تولید» مزین شده است؛ همه دستگاههای دولتی استان قم نسبت به تحقق این شعار سال در میدان و به صورت عملیاتی اهتمام جدی داشته باشند تا بتوانیم برای رشد تولید در استان قم قدم مثبتی داشته باشیم.
همچنین از خبرگزاری دانشجو که همواره برای حل مسائل و مشکلات دغدغهمند بوده تشکر میکنم امیدوارم همه رسانهها به نسبت به تحقق شعار سال و معرفی ظرفیتهای سرمایهگذاری استان کنشگری داشته باشند.
نتیجهگیری؛ «مردم» کلیدواژه مهم برای تحقق شعار سال
آنچه از گفتوگوی انجامشده با مدیرکل امور اقتصاد و دارایی استان قم برداشت میشود، تأکید جدی بر لزوم همافزایی، انسجام و برنامهریزی منسجم برای جذب سرمایهگذار است. بهرغم ظرفیتهای غنی و گسترده استان در حوزههای مختلف از جمله صنعت، کشاورزی، گردشگری، انرژی خورشیدی و خدمات، واقعیت این است که قم هنوز به جایگاه واقعی خود در عرصه سرمایهگذاری دست نیافته است. این امر بیش از هر چیز ناشی از نبود انسجام میان دستگاههای اجرایی و نگاههای جزیرهای به موضوع سرمایهگذاری است.
یکی از محورهای کلیدی مصاحبه، اشاره به نبود مرکز خدمات سرمایهگذاری در سالهای گذشته بود؛ خلأیی که موجب سردرگمی سرمایهگذاران داخلی و خارجی در بدو ورود به استان میشد. اما اکنون با تأسیس این مرکز و استقرار کارشناسان مجرب، فرآیند هدایت، مشاوره و پشتیبانی از سرمایهگذاران هدفمند شده و نتایج ملموسی مانند ثبت ۷۷ میلیون دلار سرمایهگذاری خارجی در سال ۱۴۰۳ حاصل شده است.
با این حال، تداوم این روند مستلزم تغییر رویکرد برخی نهادهاست. دستگاههای اجرایی نباید در مسیر سرمایهگذاری دنبال منافع سازمانی یا شخصی باشند، بلکه باید با دید ملی و راهبردی به میدان بیایند. سرمایهگذاری، پروژهای ملی است نه بخشی.
در این میان، مردم نیز نقش مهمی در تحقق شعار سال دارند. اگر خواهان رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و رهایی از بحرانهای معیشتی هستیم، باید سرمایههای خرد را از بازارهای غیرمولد به سمت تولید و اشتغال پایدار هدایت کنیم. تجربه نشان داده ورود هوشمندانه مردم به عرصه تولید، موتور محرک اقتصاد کشور خواهد بود.
در نهایت، سرمایهگذارانی که خواهان بهرهوری بالا و سودآوری تضمینشده هستند، باید پروژههایی را انتخاب کنند که از فیلترهای کارشناسی عبور کردهاند. همانند ۲۵ فرصت سرمایهگذاری شناساییشده در استان قم که با همکاری تیمهای دانشبنیان تدوین شدهاند و از بازدهی اقتصادی بالایی برخوردارند. این پروژهها نهتنها سودآور هستند بلکه متناسب با آمایش سرزمینی و نیازهای بومی استان طراحی شدهاند.
استان قم، با انسجام مدیریتی و حمایت مردم، میتواند به الگویی موفق از سرمایهگذاری هدفمند و رشد اقتصادی در کشور تبدیل شود.