گفتمان شرق یک بدیل مؤثر برای ارتقای حقوق بشر در جهان است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در دنیای امروز، مفهوم حقوق بشر به یکی از موضوعات محوری در سیاست‌گذاری جهانی تبدیل شده است، اما واقعیت این است که گفتمان حقوق بشر غالباً تحت تأثیر رویکرد‌های غربی قرار دارد.

حسین دیوسالار معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اظهار داشت: این رویکرد‌ها نه تنها در تبیین حقوق بشر، بلکه در تعیین معیار‌ها و استاندارد‌های آن نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند و این گفتمان به‌ویژه در کشور‌های غربی شکل‌گرفته و به دیگر نقاط جهان صادر شده است، در حالی که بسیاری از فرهنگ‌ها و نظام‌های ارزشی در کشور‌های شرقی از این رویکرد‌ها بی‌بهره مانده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه این امر موجب بروز ناکارآمدی‌های فراوان در حوزه حقوق بشر شده است، افزود: برای مثال، در حالی که حقوق بشر به‌عنوان یک مفهوم جهانی مطرح می‌شود، اما بسیاری از جوامع با ارزش‌ها و سنت‌های خاص خود، این مفهوم را به‌طور کامل نمی‌پذیرند و در نتیجه، حقوق بشر در این جوامع به ابزاری برای فشار‌های سیاسی تبدیل می‌شود. این وضعیت نه تنها به تقابل فرهنگی منجر می‌شود، بلکه به ایجاد نارضایتی و بی‌اعتمادی میان کشور‌ها و ملت‌ها نیز دامن می‌زند.

دیوسالار در ادامه، تاکید کرد: از این‌رو، نیاز به یک گفتمان جدید و مستقل در حوزه حقوق بشر احساس می‌شود. گفتمان شرقی می‌تواند به‌عنوان یک بدیل مؤثر مطرح شود؛ گفتمانی که بر مبنای ارزش‌ها و اصول فرهنگی کشور‌های اسلامی و دیگر کشور‌هایی که در تقابل با نظام غربی قرار دارند، بنا شده باشد. این گفتمان می‌تواند به جای تقلید از الگو‌های غربی، به بررسی و تحلیل نیاز‌ها و چالش‌های خاص جوامع شرقی بپردازد و راهکار‌های مؤثری برای ارتقاء حقوق بشر با رویکرد شرق فرهنگی و جوامع این چنینی ارائه دهد.

اجلاس «حقوق بشر در رهیافت شرقی» گامی مهم برای ایجاد گفتمان نوین است

معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی سپس گفت: در این راستا، برگزاری اجلاس بین‌المللی حقوق بشر با رهیافت شرقی به ابتکار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم (ع) و دیگر نهادها، دانشگاه‌ها و مؤسسات فرهنگی می‌تواند یک گام مهم در جهت ایجاد این گفتمان نوین باشد.

وی ادامه داد: این اجلاس فرصتی مناسب برای تبادل نظر، بررسی چالش‌ها و ارائه راهکار‌های جدید در حوزه حقوق بشر خواهد بود و با گردهمایی نخبگان، پژوهشگران و فعالان حقوق بشر از کشور‌های مختلف از آسیا، آفریقا، اروپا، آمریکا و خاورمیانه می‌توان به جمع‌بندی مشترکی رسید که نه تنها به تقویت گفتمان شرقی کمک کند، بلکه زمینه‌ساز هم‌افزایی و همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه نیز باشد.

دیوسالار گفت: در نتیجه با توجه به ناکارآمدی‌های گفتمان کنونی حقوق بشر و ضرورت ایجاد یک رویکرد جدید، باید به ظرفیت‌های موجود در کشور‌های شرق فرهنگی توجه کرد. این کشور‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از میراث فرهنگی، دینی و تاریخی خود، گفتمانی مستقل و اصلاح‌گر بسازند که به بهبود وضعیت حقوق بشر در جهان کمک کند.

وی عنوان داشت: در نهایت این رویکرد نه تنها به تقویت هویت فرهنگی این کشور‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به ایجاد یک نظام حقوق بشری جهانی شود که به نیاز‌ها و خواسته‌های واقعی انسان‌ها پاسخ دهد.

نخستین اجلاس بین‌المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی به همت دانشگاه باقرالعلوم (ع) و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با حضور ۴۰ میهمان بین‌المللی از ۲۲ کشور از ۸ و ۱۲ اردیبهشت ماه سال جاری در تهران، قم و اصفهان برگزار می‌شود.