هر آنچه باید درباره اعمال عید قربان بدانید

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، هم‌زمان با فرا رسیدن عید سعید قربان، یکی از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی، اعمال و عبادات ویژه‌ای برای بهره‌مندی هرچه بیشتر از فیوضات این روز در متون دینی و روایات اهل بیت (علیهم‌السلام) توصیه شده است. از غسل و نماز عید قربان گرفته تا قربانی کردن، خواندن ادعیه خاص و ذکر تکبیرات، مجموعه‌ای از مستحبات و سنت‌های معنوی در این روز مطرح است که در منابعی، چون «زادالمعاد»، «مفاتیح‌الجنان» و «اقبال الاعمال» به تفصیل بیان شده‌اند.

اعمال روز عید قربان

غسل که در این روز سنّت مؤکد است و بعضی از علماء واجب دانسته‎اند. (زادالمعاد، صفحه ۳۱۹) و خواندن نماز عید قربان، همانند نماز عید فطر، اما در این روز مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود. (زادالمعاد، صفحه ۳۱۹)

دعا‌های عید قربان

خواندن دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه که اوّل آن "اَللّهُمَّ هذا یَوْمٌ مُبارَکٌ" است. (زادالمعاد، صفحه ۳۱۹) و خواندن دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه که اینگونه آغاز می‎شود:"یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ الْعِبادُ". (زادالمعاد، صفحه ۳۱۹)

همچنین؛ خواندن دعای ندبه. (زادالمعاد، صفحه ۳۲۰)

و قربانی کردن؛ که سنّت مؤکّد است. (زادالمعاد، صفحه ۳۲۰)

اعمال عید قربان در مفاتیح

و نیز مستحبّ است هنگام قربانی این دعا را که از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است بخواند وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الاَْرْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمان‌ها و زمین را آفریده؛ من در ایمان خود خالصم و مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیایَ وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ از مشرکان نیستم. نماز و قربانی و زندگی و مرگم برای خداوندی است که پروردگار الْعالَمینَ، لا شَریکَ لَهُ، وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْکَ جهانیان است. شریکی برای او نیست. من به این برنامه مأمور شدم و از مسلمانانم. خدایا از تو و وَلَکَ، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکْبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی. (زاد المعاد، صفحه ۳۲۱) برای توست. به نام خدا و خداوند بزرگتر است. خدایا از من قبول فرما در روایتی امام صادق (ع) فرمود:امام علی بن الحسین و امام باقر (علیهم السلام) گوشت قربانی را سه قسمت می‌کردند؛ یک قسمت آن را به همسایگان می‌دادند و یک قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را برای اهل خانه نگه می‌داشتند. (اقبال، صفحه ۴۵۱)

اعمال عید قربان

خواندن تکبیرات برای کسی که در منا باشد بعد از پانزده نماز که اولش نماز ظهر روز عید است و آخرش نماز صبح روز سیزدهم است؛ و کسانی که در سایر شهر‌ها هستند نیز بعد از ده نماز از ظهر روز عید تا صبح دوازدهم این تکبیرات را بگویند. تکبیرات بنا بر روایت صحیح در اصول کافی از این قرار است «اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ ولِلّه الْحَمْدُ اللّهُ َکْبَرُ خدا بزرگتر از توصیف است، معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگتر است، و ستایش خاص خدا است؛ اعَلی ما هَدانا اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاْنْعامِ خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائی کرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزی ما کرد از چهارپایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلی ما اَبْلانا. (کافی، جلد ۴، صفحه ۵۱۷، حدیث ۴) ستایش خاص خدا است برای آنکه آزمود ما را و مستحب است که به مقداری که توانایی است این تکبیرات بعد از نماز‌ها و نوافل تکرار شود. (زادالمعاد، صفحه ۳۲۳)