نگاهی به موشک عاصف، دوربرد ترین موشک هواپایه ساخت ایران/ سوخوهای ارتش با این موشک از آسمان کرمانشاه اسرائیل را هدف می‌گیرند!

به گزارش خبرنگار امنیت دفاعی خبرگزاری دانشجو ؛ در تحولات اخیر صنایع دفاعی ایران، رونمایی از موشک کروز هواپایه "عاصف" نصب شده بر روی جنگنده‌های ضربتی سوخو-۲۴ (Su-24MK) نیروی هوایی ارتش، یک گام قابل توجه در راستای استراتژی خودکفایی نظامی و توسعه توانمندی‌های دورایستا  به شمار می‌رود. این اقدام که در پایگاه هفتم شکاری شیراز رونمایی و در پایگاه زیرزمینی "عقاب ۴۴" عملیاتی شد، نه تنها یک پلتفرم قدیمی را با قابلیتی نوین احیا می‌کند، بلکه متغیرهای جدیدی را وارد معادلات نظامی و بازدارندگی در منطقه غرب آسیا می‌نماید. در ادامه  به بررسی ابعاد فنی، تاکتیکی و راهبردی این ترکیب تسلیحاتی جدید می‌پردایم:

تجهیز سوخو24 های ایران به موشک های کروز/ گذر از پلتفرم تاکتیکی به یک دارایی استراتژیک

جنگنده بمب‌افکن سوخو-۲۴ فنسر، با طراحی بال متغیر و قابلیت پرواز در ارتفاع پست، همواره به عنوان یک پلتفرم تهاجمی توانمند در سازمان رزم نیروی هوایی ایران ایفای نقش کرده است. با این حال، کارایی این جنگنده تا حد زیادی به نوع تسلیحات قابل حمل آن وابسته بود. زرادخانه متعارف این هواپیما در خدمت ایران، عمدتاً شامل تسلیحات هوا به زمین کوتاه‌برد روسی مانند موشک‌های خانواده Kh-25 و Kh-29 بود که بردی در محدوده 10 تا 30 کیلومتر دارند.

این محدودیت برد، جنگنده را ناگزیر می‌کرد برای اجرای مأموریت به نزدیکی هدف و شعاع پوشش سامانه‌های پدافند هوایی دشمن وارد شود؛ امری که در محیط‌های رزمی مدرن، ریسک بقاپذیری هواپیما و خدمه را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد. ادغام موشک کروز دوربرد "عاصف" با این پلتفرم، این نقص عملیاتی را مستقیماً برطرف می‌کند. با دستیابی به برد 1000 تا 1500 کیلومتر، سوخو-۲۴ اکنون می‌تواند از فاصله صدها کیلومتری و از عمق یک فضای هوایی امن، اهداف استراتژیک را نشانه بگیرد. این قابلیت، نقش هواپیما را از یک ابزار ضربتی تاکتیکی به یک سیستم سلاح با قابلیت تأثیرگذاری راهبردی ارتقا می‌دهد.

نگاهی دقیق به عاصف، غول هواپرتاب ایرانی

برای تحلیل دقیق "عاصف"، شناخت تبارشناسی آن ضروری است. این موشک، نمونه‌ای تکامل‌یافته و اقتباس‌شده برای پرتاب از هواپیماست که ریشه در برنامه موشک‌های کروز زمینی ایران، به طور مشخص موشک "هویزه"، دارد. خود "هویزه" نیز حاصل فرآیند مهندسی معکوس و توسعه بر مبنای موشک کروز استراتژیک Kh-55 ساخت شوروی است. این مسیر توسعه، نشان‌دهنده یک فرآیند چند مرحله‌ای از جذب فناوری، بومی‌سازی و سپس نوآوری در انطباق با نیازهای عملیاتی جدید است. در اصل عاصف نمونه اصلاح شده و بهینه سازی شده برای عملیات هوایی از موشک کروز هویزه است که در سال 1397 توسط سردار حاجی زاده رونمایی شده بود.

یکی از کلیدی‌ترین تغییرات فنی در تبدیل یک موشک زمین‌پایه به هواپایه، حذف بوستر اولیه سوخت جامد است. در پرتابگرهای زمینی، این بوستر وظیفه دارد تا به موشک شتاب و ارتفاع اولیه لازم برای شروع به کار موتور اصلی توربوجت را بدهد. با حذف این بخش در نسخه هواپایه "عاصف"، دو مزیت عمده حاصل می‌شود:

1.  بهینه‌سازی وزن و حجم: حذف بوستر به کاهش قابل توجه وزن و طول کلی موشک منجر شده و حمل آن توسط جنگنده‌های تاکتیکی را ممکن می‌سازد.
2.  افزایش ظرفیت سوخت داخلی: فضای خالی شده توسط بوستر می‌تواند به مخازن سوخت مایع موتور اصلی توربوجت اختصاص یابد که این امر مستقیماً به افزایش برد نهایی موشک کمک می‌کند.

جنگنده حامل موشک عاصف، سوخو 24 فنسر

"عاصف"، مانند نیاکان خود، از یک موتور توربوجت کوچک برای پرواز با سرعت زیر صوت استفاده می‌کند. ویژگی اصلی آن، قابلیت پرواز در ارتفاع بسیار پایین و تعقیب عوارض زمین (Terrain Following) است که شناسایی و رهگیری آن توسط سیستم‌های راداری را دشوار می‌سازد.

اصول فیزیکی و مزایای تاکتیکی پرتاب هوایی

انتخاب رویکرد پرتاب هوایی بر مبنای اصول علمی و مزایای تاکتیکی مشخصی استوار است. یک جنگنده با رها کردن موشک در ارتفاع و سرعت بالا  مقادیر قابل توجهی انرژی پتانسیل  و انرژی جنبشی  به آن منتقل می‌کند.

این انرژی اولیه که توسط هواپیمای حامل موشک تأمین می‌شود، به موشک اجازه می‌دهد تا سوخت داخلی خود را به جای صرف کردن برای ارتفاع‌گیری اولیه، برای دو هدف اصلی به کار گیرد:
  افزایش برد پروازی: سوخت بیشتر به معنای پیمایش مسافت افقی طولانی‌تر است.
  پیچیده تر کردن مسیر پرواز موشک: امکان برنامه‌ریزی مسیرهای غیرمستقیم، انجام مانورهای فریبنده و تغییر جهت‌های متعدد برای دور زدن نقاط کور راداری و سامانه‌های پدافندی دشمن فراهم می‌شود.

علاوه بر این، یک سکوی پرتاب هوایی برخلاف پرتابگر زمینی، از انعطاف‌پذیری جغرافیایی بالایی برخوردار است و می‌تواند حمله را از جهات و زوایای غیرمنتظره آغاز کند.

تحلیل سناریوی عملیاتی، شلیک روی آسمان کرمانشاه، برخورد به قلب تل آویو

با توجه به برد اعلام شده برای موشک عاصف، بررسی یک سناریوی عملیاتی مبتنی بر داده‌های جغرافیایی، ابعاد جدید توانایی ایران را روشن می‌سازد. فاصله هوایی از مناطق غربی ایران، برای مثال از آسمان استان کرمانشاه، تا نقاطی در مرکز فلسطین اشغالی (اسرائیل) در حدود 1100 کیلومتر برآورد می‌شود.

این فاصله کاملاً در محدوده برد موشک عاصف قرار دارد. این محاسبات نشان می‌دهد که جنگنده‌های سوخو-۲۴ ایرانی قادر خواهند بود پس از برخاستن از پایگاه‌های داخلی، خود را به نقاطی در آسمان امن غرب کشور رسانده و بدون نیاز به نقض حریم هوایی کشورهای همسایه، اقدام به شلیک به سمت اهداف تعیین شده نمایند. از منظر نظامی، این قابلیت یک محور تهدید جدید از سمت شرق برای سیستم‌های دفاع هوایی چندلایه اسرائیل (مانند پیکان، فلاخن داوود و گنبد آهنین) ایجاد می‌کند و محاسبات دفاعی آن‌ها را پیچیده‌تر می‌سازد.

ادغام موشک کروز دوربرد "عاصف" با جنگنده‌های سوخو-۲۴ نیروی هوایی ارتش ایران، یک پیشرفت فنی قابل توجه و محصول استراتژی توسعه بومی تسلیحات است. این دستاورد، ضعف  ناوگان فنسر در زمینه تسلیحات دورایستا را کامل برطرف کرده و این پلتفرم را به یک سیستم سلاح با قابلیت تأثیرگذاری در سطح راهبردی بدل کرده است. این توانایی جدید، ضمن افزایش بقاپذیری دارایی‌های هوایی ایران، قدرت بازدارندگی متعارف کشور را با افزودن یک گزینه حمله دقیق و دوربرد، تقویت نموده و نشان‌دهنده بلوغ صنایع دفاعی ایران در انطباق و بهینه‌سازی سامانه‌های تسلیحاتی برای پاسخ به نیازهای عملیاتی روز است. لقب سوخو 24 فنسر به معنی شمشیرباز است و با این سلاح دوربرد قدرتمند به نظر میرسد شمشیرباز ایرانی بیش از پیش برای دشمن خطرناک و کشنده شده است. سوال باقی مانده این است: شمشیر شمشیرباز چه زمانی در قلب تل آویو فرو میرود؟